slanowanie9

żuje je także bardzo silnie rozwinięty system włókienek kurczliwych komórek nabłonkowomięśniowych. Żyją głównie w morzach ciepłych, często w symbiozie z roślinami i zwierzętami. Są różnie zabarwione, wiele; form wyglądem zewnętrznym przypomina kwiaty. Mogą się poruszać, niektóre gatunki wykorzystują napięcie powierzchni wody i mogą się poruszać pod powierzchnią morza, zwrócone stopą do góry.

Adamsia palliata współżyje z krabem pustelnikiem — Eupagurus pri-deauxi. Krab żyje w pustej muszli po ślimaku, na muszli tej osadza się ukwiał, który spełnia funkcje obrońcy. Krab często zmienia muszlę, a przenosząc się do nowej zabiera ze sobą ukwiała, przez co ten ostatni uzyskuje nowe siedlisko. Gatunek występuje we wszystkich morzach europejskich, z wyjątkiem Bałtyku.

Edwardsia claperedi posiada tylko 8 przegród zupełnych i 4 niezupełne. Morze Śródziemne.

Ukwiał koński — Actinia eąuina, szeroko rozprzestrzeniony, posiada 192 ramiona ułożone w 6 okółkach. Zabarwienie szkarłatnoczerwone. Występuje w strefach przybrzeżnych, w czasie odpływu polip kurczy się i zatrzymuje we wnętrzu ciała zapas wody. Żyje do 70 lat.

Rząd: Madreporowce — Madreporaria

Madreporowce obejmują polipy przyrośnięte do podłoża, kolonijne i samotne, ze szkieletem zewnętrznym, słabo wyposażone we włókienka kurczliwe. Szkielet zbudowany jest z węglanu wapnia, w postaci arago-nitu, rzadziej kalcytu. Filamenty septalne mają tylko fałd grzbietowy. Jest to rząd najliczniejsszy w gatunki, występują one tylko w pasie najcieplejszych wód, których temperatura nie spada poniżej 20,5°C; typowy przykład stenotermii.

Gatunki rodzaju Madrepora tworzą drzewkowate kolonie, których kształt zależy od siły prądów wody. W wodzie spokojnej powstają delikatne rozgałęzienia, a w strefie przypływów i odpływów — masywne szkielety.

Rodzaj Porites obejmuje gatunki tworzące kolonie zwarte, kuliste, o dużej ilości cenosteum.

Rodzaje Goniastrea i Perforata należą do najważniejszych grup rafo-twórczych. Wymagają dużo światła, gdyż polipy współżyją z glonami dostarczającymi im tlenu.

Meanarowce albo inaczej mózgowniki — Meandrina (fot. 9) tworzą kolonie polipów połączonych w pofałdowane rzędy. Kolonie powstają przez podziały podłużne, które nie rozdzielają całkowicie polipowe

Rodzaj grzybinki — Fungia obejmuje gatunki samotne, polipy są płaskie, krągławe, o średnicy dochodzącej do 30 cm. Lekko wypuklone płytki szkieletowe naśladują blaszki grzybów kapeluszowych.

Polipy samotne i kolonijne. Przypominają zewnętrznie ukwialy. Cechą charakterystyczną jest szkielet zewnętrzny zbudowany z ciał obcych, przyklejonych do ektodermy i występowanie spirocyst. Ektoderma może być niekompletna, a wtedy ciała obce przyklejone są do mezoglei.

Zoanthus sociatus żyje u wybrzeż}⁷ Antyli.

Rząd: Rogowce — Antipatharia

Obejmuje gatunki głównie głębinowe, kolonijne, przyrośnięte do dna, o liczbie ramion 6, 10, 12. Septy nie posiadają chorągiewek mięśniowych. Szkielet rogowy z kolcami na powierzchni.

Antipathes glaberrinna_t o zabarwieniu czarnym, występuje w Morzu Śródziemnym.

Rząd:' Szorstniki — Cericintharia

Polipy tkwią w rurach, które nieco sterczą nad powierzchnią dna. Rury zbudowane są z zewnątrz z substancji śluzowatej, inkrustowanej ziarnami piasku, wnętrze 'wyściela warstwa stwardniałego śluzu. Polip, w całości, może się chować do rury. Tylko jeden syfonoglyf, zlokalizowany po stronie grzbietowej ciała.

Szorstnik samotny — Cerianthus solitańus zamieszkuje Morze Śródziemne.

ZESTAWIENIE SYSTEMATYKI PARZYDEŁKOWCÓW

Typ: Parzydelkowce ■— Cnidaria

Gromada: Stułbioplawy — Hydrozoa Rząd: Stułbiowate — Hydroidea Podrząd: Stułbiowce — Hydrariae Aihecatae Thecapkorae Trachylina

Rząd: Cewioplawy — Siphonophora Podrząd: Ccilycophorae Physophorae Chondrophorae

Gromada: Krążkoplawy — Scyphozoa Rząd: Semaestomeae

Kostkowce — Cubomedusae Rhizostomae Stauromedusaę Koronowce — Coronatae Gromada: Koralowce — Anthozoa

9P