Gojenie się rany
Można podzielić na dwa okresy. W pierwszym odbywa się oczyszczanie ubytku, a w drugim - odbudowa rany. W ranach ciętych pierwszy okres gojenia się ran jest bardzo krótki. Jeśli brzegi rany zostaną zbliżone to goi się ona w ciągu tygodnia. Po tym czasie można zdjąć szwy jednak wytrzymałość rany na rozciąganie nie jest jeszcze dostateczna. Istniej tu jednak pewne kryterium czasowe tj. pierwotnego zamknięcia rany można dokonać w ciągu 6-8 h od zranienia. Taki przebieg gojenia nazywamy gojeniem doraźnym lub gojeniem przez rychłozrost.
Gdy istnieje ubytek tkanek lub w ranie znajdują się ciała obce lub tkanki martwe - takiej rany nie zszywa się, lecz pozostawia do samoistnego wygojenia, wówczas gojenie polega wpierw na oczyszczeniu się rany, a następnie na wypełnieniu tkanką łączną. Gojenie takie nazywamy gojeniem przez ziarninowante. W okresie oczyszczania rana jest obrzęknięta, zaczerwieniona i cieplejsza. Pojawia się płynna wydzielina, która stopniowo zmienia się w żółtą ropę. Zmiażdżone tkanki czernieją, a później żółkną. Ulegają stopniowo rozpadowi i upłynnieniu, zostają wydzielone z rany.
Gdy rana oczyści się następuje drugi okres gojenia - okres odbudowy. Zanika obrzęk i zaczerwienienie oraz zmniejsza się bolesność rany. Jej ściany i dno zaczynają się pokrywać ziarniną, która stopniowo wypełnia całą ranę. Ziarnina to młoda żywoczerwona ziarnista tkanka, łatwo krwawiąca przy dotyku. Z brzegów rany nasuwa się naskórek.
Czas gojenia się rany zależy od wielu czynników - rodzaju rany, rozmiarów rany. ciał obcych, również warunki odpływu wydzieliny mają duży wpływ na przebieg gojenia się rany (dreny). Lokalizacja ran - rana podudzia, a rana głowy. Stan ogólny pacjenta.
Czynnikiem bardzo opóźniającym gojenie się rany jest zakażenie. Brzegi rany nie mogą się zrastać dopóki miejscowe zakażenie nie zostanie opanowane. Obecność tkanki martwiczej również uniemożliwia gojenie się rany. Niedostateczne ukrwienie obszaru rany może również utrudniać gojenie.
bazy gojenia się rany.
Gojenie rany jest procesem przywracania ciągłości tkanek, przerwanej wskutek urazu lub działalności chirurgicznej.
W większości tkanek, jej ciągłość jest zawsze przywracana na drodze zrastania ubytku przez unaczynioną tkankę łączną. Powstaje w nim blizna. W niewielkich ranach blizna nie zaburza najczęściej czynności tkanek i narządów. Przykłady blizn szkodliwych - zrosty opłucnowe i otrzewnowe, blizny w układzie nerwowym, blizny w sercu, blizny po oparzeniach powodujące przykurcze stawów i ścięgien czy nawet utratę funkcji przez kończynę.
W procesie gojenia się rany możemy wyróżnić następujące fazy: fazę zapalna, fazę migracji, fazę proliferacji, fazę przebudowy.
1. Faza zapalna (oczyszczania).
Jest to okres w którym dochodzi do wysięku w ranie i zachodzą procesy biologicznego oczyszczania rany. Organizm wysyła w kierunku rany komórki zapalne, których działanie jest skierowane przeciwko bakteriom w ranie, ciałom obcym, resztkom zniszczonej tkanki. Jednak zdolność do oczyszczania rany przez komórki zapalne jest ograniczona i nie poradzą sobie one z większymi ciałami obcymi - taki rany nie będą się goić dobrze, będą ropieć, a faza zapalenia będzie przedłużona. Jednak czasami gdy ciało obce jest sterylne i nie powoduje dużego odczynu ze strony tkanek może pozostawać w organiźmie przez wiele lat (przykłady - szwy chirurgiczne, endoprotezy, zastawki w sercu, by-passy naczyniowe-zamykają się po kilku miesiącach/łatach, drutowanie kości). Uruchomiona zostaje również kaskada krzepnięcia i w ranie powstaje skrzep.
Obecn^są typowe objawy zapalenia: zaczerwienienie rany, obrzęk, wzmożone ucieplenie rany, ból, ograniczenie funkcji narządu.
W czystej ranie chirurgicznej faza zapalenia trwa zwykle 2-3 dni.
Wydłużenie fazy zapalnej opóźnia tworzenie się nowej tkanki i ma wpływ na powstanie