str ( 29

28

STUKOT K.G., BLADINI U.B.: Svensk specialundervisning. Swedish special educa tion. Institutionen fOr pedagogik, Gflteborg 1986.

WILLMANN B.: Behinderte in auslSndischen Schulen - Wege zur Integration Minerva Publikation, Mtlnchen 1982.

Paul Erik JAKDBSEN Dania

PEDAGOGIKA SPECJALNA W DANII

W swoim referacie zamierzam zająć bardzo krytyczną postawę wobec duńskiego systemu nauczania. Uważam, iż zbyt długo, przejmowaliśmy bezkrytycznie wiele myśli i struktur ze Szwecji, nie badając przy tym realiów kryjących się za nowymi pojęciami. Dopiero od pewnego czasu zaczęliśmy przeprowadzać w Danii'badania naukowe, aby uzyskać pogląd na temat możliwości oddziaływania tych nowych struktur. Wszystkie nowe inicjatywy wychodzą od nauczycieli, którzy ciągle dokonują nowych eksperymentów, a jak wiadomo - eksperyment pedagogiczny staje się prawie zawsze sukcesem. Nauczyciele ci otrzymują często wiele środków finansowych. Niestety później, kiedy eksperymenty te mają być wykorzystane przez wszystkich nauczycieli, nie mają oni już tylu środków do rozporządzenia.

Wykład mój zamierzam podzielić na trzy części: krótki zarys historyczny, opis duńskiego systemu nauczania oraz krytyczną analizę trzech prób integracyjnych .

Krótki rys historyczny

Szkoła powszechna w Danii ma charakter szkoły gminnej. W roku 1814 w kraju naszym przeprowadzono reformę szkolnictwa, dzięki której gminy zostały zobowiązane do nauczania wszystkich normalnych¹ dzieci. Jednakże już wcześniej, w roku 1807, powstał Królewski Instytut Głuchoniemych, a w roku 1811 z inicjatywy prywatnej - Królewski Instytut Ociemniałych. W roku 1855; również z inicjatywy prywatnej, ale przy poparciu państwa, powstaje pierwsza szkoła dla opóźnionych umysłowo. W roku 1871 Dania wprowadza ogólny obowiązek szkolny dla niesłyszą-cych. W roku 1874 Towarzystwo Opóźnionych w Rozwoju Fizycznym buduje szkołę dla dzieci opóźnionych fizycznie. W latach 1900, 1916,"1922 i 1935 zostają powołane do życia pierwsze klasy gminne dla opóźnionych w nauce, słabo słyszących i widzących oraz mających trudności z czytaniem. Przy okazji reformy szkoły w roku 1937 zostaje narzucone szkole powszechnej warunkowe zobowiązanie do nauczania specjalnego, a poprzez reformę w 1958 roku - obligatoryjne. Od 1959 raku wprowadzono obowiązkowe nauczanie w szkole i w zawodzie dzieci opóźnionych \