IMAG0297 (4)

- 29 -

- 28 -

- 29 -

- 28 -

papierów, na nogak, ale dach, duch, groch - na Pogórzu; częściowy końcówkach, a głównie w pojedynczych wyrazach i formach: R dwók, dotykczas trafia się na terenie całej historycznej Małopolski i na pn.wschód od Lublina).

Na Spiszu -eh przechodzi nie w -k, ale w -f. tańcowałby kiebyf mógł, na nogaf, po góraf, daf, grof.

Na Podhalu, na Orawie, w Żywieckiem i na południu Sądec. czyzny końcowe -ch czasem zanika: brzu ‘brzuch’, gro ‘groch’

A 371, DD 22 m. 14, DA 22; K. Nitsch, Małopolska zmiaru H w -k lub -/, Monografie Polskich Cech Gwarowych n, ffl K. Dejna, Nowsze dane o zasięgu małopolskiego przejścia -ch I -k, Sprawozdania z Prac Naukowych Wydziału Nauk Społecznych PAN 3, 1960, 2-3, s. 43-54.

43. Wiara - wjara - wzian - ziara. Przy wymowie spółgłosek wargowych miękkich muszą występować dwa ro-dzaje artykulacji; wargowa) śnodkowojęzykowa. Na północy Polski te artykulacje ą niejednoczesne (asynchronb ne), powstają więc dwa elementy: wargowy i miękki, ten ostatni jest mniej lub bardzkj wyraźny. Wymowa wjara, | jara, bjały pjasek sięga najdalej na wschód i południe po Suwałki Białystok, Białą Podlaską, Sokołów Podlaski, Kozienice, Łowicz, Aleksandrów Kuj., Chodzież. Wymowa typu bhiafy pchiasek jest cofnięta po Olecko, Wysokie Maz., Mińsk Maz., Sierpc, Mławę, Brodnicę, Sztum,

a wziana, bziały psiasek na wschodzie cofnięta niewiele, ale na zachodzie ' po Warszawę, Przasnysz, Lubawę, Kwidzyn, Malbork. Zanik spółgłoski j wargowej: ziam, ział ‘wieś’, zilk ‘wilk’, silut ‘filut’, ksitnie, kchitnie ‘kwitnie’, jest ograniczony do terenu miedzy Oleckiem, Przasnyszem i Ostródą (też koło Bnoka). A 351-353, 359-361, DD 18, 19 m. 11, 12, DA 18, 19.

Na mniejszym północnym terenie utrzymała się miękkość spółgłosek wargowych w wygłosie, a wiec wymowa typu gołąpchj, goląpś, Kurpchj, Kurpś ‘Kurp’. Nawiasowo warto dodać, że wyrazy pospolite drop, gołąb, karp mają w przypadkach zależnych miękkość spółgłoski wargowej: dropia, gołębia, karpia, natomiast nazwiska zwykle tej miękkości nie zachowują; (pana) Dropa, Gołąba, Karpa. A 355, DD 17 m. 10, DA 17.

44,'Miasto - mjasto - mniasto — niasto. Przy wymowie wargowego miękkiego m również jak przy innych wargowych (p. nr 43) wydziela się na północy i wschodzie element miękkości. Mjasto ma podobny zasięg jak wjara, mniasto sięga na zachód po Złotów i Kościerzynę, na wschodzie obejmowało Wołyń i kresy południowe. Mniasto, ziemnia, mniód słyszy się nierzadko w miastach, np. w Lublinie. Niasto zajmuje tylko teren między Oleckiem, Mińskiem Maz. i Ostródą. A 352, DD 18, 19 m. 11, 12, DA 18, 19.

45. Koniec Swata (śfata)\ Taka wymowa obejmuje teren od Suwałk po Puławy na wschodzie, od Puław po Łowicz i Kościerzynę na pd.zacho-dzie. Mówi się też na tym terenie śfadek, śfeca, ćferć, niediwedi itp. (dalej na południe sięga wymowa śfynia ‘Świnia’). Doszło do takiej wymowy