/Ia-Oc \JU~&' )
O
f.___ .- ^ f {uu4 ^LALuJ^r j
V związki resorbowane czynnie to glukoza, jony potasowe, reszty' kwasu fosforowego i kwasu siarkowego, <C'^XA^U- 'Ax*-L
aminokwasy, kreatyna, kwas moczowy, kwas askorbinowy i ketony
V glukoza jest związkiem transportowanym aktywnie przez błonę komórkową nabłonka kanalika, przekroczenie stężenia glukozy w osoczu powyżej 180 mg% (10 mmol/1) powoduje pojawienie się jej w moczu ( próg nerkowy dla glukozy) - cukrzyca Przepływ krwi przez nerki
rola nerek w regulacji równowagi kwasowo - zasadowej ustroju:
■polega na wydalaniu jonu wodorowego i regulacji poziomu w osoczu oraz zasobów ustrojowych jonu HC03Ż wchodzącego w skład buforu wodorowęgłowego (HCOSŻ/ H2C03)
■ nerki współdziałają tutaj z płucami regulującymi drugi składnik tego buforu - kwasu węglowego
■ procesy resorpcji HC03Ż i sekrecji kanalikowej H+ są ściśle ze sobą powiązane Resorpcja i sekrecja kanalikowa
*** sekrecja kanalikowa
• przez komórki nabłonka wydzielanych jest do światła kanalików szereg związków endogennych i egzogennych
• wydzielanie każdego z tych związków odbywa się na zasadzie jednego z n/w mechanizmów: ^ biernego wydzielania czyli dyfuzji - zgodnego z gradientem stężenia
^ aktywnego wydzielania Resorpcja i sekrecja kanalikowa
sekrecja kanalikowa
• bierne wydzielanie na zasadzie dyfuzji przebiega zawsze w kierunku od większego do mniejszego stężenia substancji
• dotycz)' wydzielania słabych zasad, np. soli amonowych i słabych kwasów np. salicylowego
• pH moczu przepływającego przez kanaliki może osiągnąć wartość 5, na skutek dyfuzji słabych zasad z przestrzeni okołokanalikowych do światła kanalika
•alkalizacja moczu przepływającego przez cewki do pH 8, powoduje dyfuzję słabych kwasów do światła kanalika z przestrzeni okołokanalikowych Resorpcja i sekrecja kanalikowa
*+* sekrecja kanalikowa
• na zasadzie aktywnego mechanizmu wydzielania, przez kanaliki wydzielane są związki egzogenne takie jak kwas para-aminohipurowy, penicylina, sulfonamidy oraz związki endogenne do których należą: kreatynina i hormony sterydowe
• w dalszych częściach kanalików nerkowych i w kanalikach zbiorczych wydzielane są jony potasowe i jony wodorowe, a jednocześnie jony sodowe są wchłaniane do komórek nabłonka
Wchłanianie wody
V przesącz kłębuszkowy przepływający z torebki kłębuszka do kanalika krętego bliższego jest izoosmotyczny w stosunku do osocza=300 mOsm
w części bliższej kanalika nerkowego szereg związków', przede wszystkim jony sodowe jest aktywnie wchłanianych przez nabłonek i woda biernie podąża wraz z nimi do przestrzeni okołokanalikowych i ciśnienie osmoty czne= 1200
w częściach dalszych kanalików nerkowych nabłonek jest nieprzenikliwy dla wody i ciśnienie osmotyczne moczu obniża się do 100 mOsm
w kanalikach nerkowych zbiorczych bliżej ich ujścia do miedniczki nerkowej ciśnienie osmotyczne moczu wzrasta do 1200 mOsm Wchłanianie wody
zagęszczanie się moczu u dołu pętli neffonu i w kanalikach zbiorczych dzięki nagromadzonym jonom sodowym w przestrzeni okołokanalikow'ej nosi nazwę mechanizmu wzmacniaczy' przeciwprądowych
naczynia krwionośne włosowate - proste zachowują się tak jak przeciwprądowy wymiennik, odprowadzając wodę i inne związki z przestrzeni okołokanalikowych, jednocześnie pozostawiając w nich duże stężenie jonów sodowych Wydalanie moczu
mocz wydostający się z kanalików nerkowych zbiorczych gromadzi się w miedniczce nerkowej
4