stronyB 43

5 W j.iki .posnh można zapobiegać wysokim stratom powoilowanym przez powodzie?

6. Które części Polski mają największe niedobory wód powierzchniowych? Wyjaśnij przyczyny.

Ćwiczenia

1. Korzystając z atlasu, narysuj schemat przedstawiający systemy rzeczne Polski. Z prawej umieść dopływy prawe, z lewej - lewe. Zaznacz również te dopływy drugiego i trzeciego rzędu, które zostały opisane w atlasie. Wykonaj to według załączonego wzoru:

2.    Przeanalizuj tabelę największych rzek Polski (tab. 5.1, str. 37). Według jakiego kryterium ustalona została ich kolejność?

3.    Wyjaśnij, dlaczego rzeki o podobnej długości mają różny przepływ.

4.    Wynotuj z atlasu największe sztuczne zbiorniki o funkcjach retencyjnych.

5.    Wynotuj z atlasu największe rurociągi, którymi prowadzona jest woda do obszarów cierpiących na jej niedobór.

6.    Napisz esej na temat racjonalnego gospodarowania wodami i/ct u\

nu.

M Jn/lora

$ ful' murków pamięci I I n lii jrst jezioro?

| I'"'! u I jeziora ze względu na genezę misy jeziornej. \ l i"i, i \ p genetyczny jezior dominuje w Polsce?

| i >nn iw ewolucję jezior.

Ilfloia w przeszłości pełniły ważną rolę w kształtowaniu sieci osadni- I funkcjo jezloi i #i | • \ ‘.tarczy przypomnieć Biskupin - jedną z najstarszych osad na tery-.......ni Polski (ryc. 5.8). Położenie nad je-

* ....... a pewniało większe bezpieczeń-

i " . lo .tęp do wody pitnej i możliwość

| mli iw u ryb. W początkach państwowości 1***1 I i* | ważniejsze grody często lokalizo-w ni" nad jeziorami lub na wyspach. Na |t>/i* n /c (iopło gród znajdował się na wy-D| 11 < ()si rów Rzępowski. W czasach i*i* owych Piastów jeden z głównych ......II iiw władzy położony był na Ostro-

*    i* I • diuckim, wyspie na Jeziorze Led-itii kim (nazwa „ostrów” w języku staro-i'"hkim oznaczała właśnie wyspę).

W>ipi>li/(. śnie około 24% miast Wielko- Ry_C> 5 g Biskupin. Zrekonstruowana osada spr/wd 1 "I li położonych jest nad jeziorami—jest 800 roku p.n.e. powstała na wyspie otoczonoi Jc/u> 1. * świadectwo historycznych korzyści, ja- rem Biskupińskim (obecnie jest to półwysep).

I    u | ilynęły z takiej lokalizacji.

I )/,isiaj jeziora również odgrywają ważną rolę w gospodarce. Zmieni-

II    mi, jednak ranga funkcji, jakie pełnią. Najważniejsza stała się ich funk-■ 11 ickreacyjna.

in/inrność Polski

I niewidka jo/loi ność Polski

najważni(i|s/(! pojezior?.i w Polsce

I* rmin jeziorność oznacza stosunek powierzchni jezior do ogólnej piiwirrzchni analizowanego obszaru. Istnieje jednak pewna trudność w • >1 1 esleniu sumy powierzchni jezior. Zależy to od przyjętej metody badań. Zwykle uwzględnia się jedynie jeziora o powierzchni ponad 1 ha. Dla całej u niskiej powierzchni lądowej jeziorność wynosi 1,8%, dla Europy 1,63%, n.ili nniast dla Polski tylko 0,9% powierzchni kraju. Dla porównania w Szwe-■ |i ic/iora zajmują ponad 8,5% powierzchni, a w Kanadzie około 7,6%.

W Polsce największą jeziornością charakteryzuje się Pojezierze Mani-.kie (ryc. 5.9, str. 44), a szczególnie Kraina Wielkich Jezior Mazurku li, gdzie jeziora stanowią prawic 36% powierzchni. Jeziora licznie a v.typują rowun / n i Pojezierzu Pomorskim, Wielkopolskim, nieco