temat7 1

Temat 7.

FARMAKOLOGIA OUN

r

Środki znieczulenia miejscowego

Analgetyki miejscowe są środkami do znieczulenia przewodowego, które w odpowiednich stężeniach wstrzyknięte do tkanek lub w okolice nerwu obwodowego przerywają przewodzenie impulsów w tym nerwie. Powodują zniesienie bólu ( arialgesio ), zniesienie odruchów wegetatywnych (areflexio ), zmniejszenie napięcia mięśni prążkowanych ( rekaatio ). Polega na kontrolowanym, czasowym i odwracalnym przerwaniu przewodnictwa nerwowego.

Znieczulenie przewodowe, w odróżnieniu od ogólnego, charakteryzuje się zachowaniem świadomości chorego. Jedna trzecia znieczuleń prowadzonych w salach operacyjnych w krajach zachodnich prowadzona jest tą metodą. Jest również stosowana w zwalczaniu bólu przewlekłego i podczas zabiegów diagnostycznych. Znieczulenie takie jest 10-20 krotnie tańsze od znieczulenia ogólnego. W zależności od miejsca przerwania przewodnictwa nerwowego dzieli się na: powierzchniowe, nasiękowe, pni nerwowych, splotów nerwowych, przykręgosłupowe, rdzeniowe (zewnątrz oponowe i podpajęcze).

Poprzez umieszczenie cewnika w miejscu, gdzie zamierza się wykonać blokadę, istnieje możliwość wielokrotnego podawania środka znieczulającego (blokady ciągłe). W praktyce klinicznej do znieczulenia błon śluzowych używa się żelów, aerozoli lub kropli. Do znieczulenia skóry stosuje się maści. Do drobnych zabiegów chirurgicznych stosujemy znieczulenie nasiękowe. Blokady nerwów obwodowych stosujemy do zwalczania bólów przewlekłych obstrzykując bezpośrednio nerw somatyczny. Blokadami centralnymi są znieczulenia zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe stosowane przez anestezjologów. Pamiętać należy, iż w trakcie analgezji występuje dodatkowo rozszerzenie naczyń krwionośnych i zmniejszenie krwawienia w polu operacyjnym oraz obkurczenie jelit. Prowadzi to do spadku ciśnienia tętniczego krwi. Można temu zapobiec ułożeniem w pozycji Trendełenburga, przetoczeniem krystaloidów 0,5 - 1,0 1 lub podaniem efedryny 0,2 - 0,4 mg/kg m.c.

MECHANIZM DZIAŁANIA:

Wnętrze żywej komórki nerwowej w fazie spoczynku jest elektroujemne w stosunku do zewnętrznej powierzchni błony komórkowej. Stan ten utrzymuje się dzięki działaniu pompy elektrolitowej znajdującej się w tej błonie. W fazie pobudzenia komórki dochodzi do depolaryzacji błony komórkowej spowodowanej szybkim wnikaniem do wnętrza komórki kationów, głównie sodowych. Po pobudzeniu komórka przechodzi w fazę niepobudliwości, w której jony potasowe przenikają z wnętrza na zewnątrz komórki, powodując zniknięcie różnicy potencjałów. Następnie w fazie repolaryzacji, wskutek działania pompy elektrolitowej powraca jej stan spoczynkowy.

Środki znieczulenia miejscowego mają zdolność czasowej stabilizacji błony komórkowej, polegającą na przemijającym zablokowaniu szybkich prądów jonowych. Potencjał komórki zostaje zachowany, natomiast nie reaguje ona na docierający impuls depolaryzacją. Czynna postać cząsteczki środka znieczulającego, mające powinowactwo do kanału pompy elektrolitowej, może blokować wewnętrzne, śródkomórkowe ujście tego kanału dla przepływu jonów i w ten sposób hamować przewodnictwo w neurycie. W warunkach fizjologicznych roztwór środka znieczulającego ulegając buforowaniu tkankowemu, może tracić zdolność przenikania, co powoduje konieczność użycia go w większym stężeniu i większej dawce. Różnice średnic włókien nerwowych powodują, iż w