larsen0417

17. Przewlekła farmakoterapia w okresie przedoperacyjnym 417

Środki znieczulające miejscowo. Inhibitor^-)' MAO nie modyfikują działania powszechnie stosowanych s'rodków znieczulających miejscowo, należy jednak zrezygnować z dodatku adrenaliny. W leczeniu bólu pooperacyjnego można stosować środki znieczulające miejscowo (odpowiednie techniki znieczulenia regionalnego).

Środki zwiotczające. Czas działania sukcynylo-choliny wydłuża się, efekty krążeniowe pankuro-nium mogą się nasilić. W odniesieniu do wekuro-nium i atrakurium interakcje z inhibitorami MAO nie są znane.

Środki antycholinergiczne. Teoretycznie można by oczekiwać, że antycholinergicznie działanie atropiny ulegnie nasileniu w wyniku interakcji z inhibitorami MAO.

Sympatykomimetyki. Zaleca się ostrożność: środki pobudzające układ współczulny, które uwalniają noradrenalinę i adrenalinę, mogą wywołać przełom nadciśnieniowy. Dlatego powinno się ich unikać.

Środki o bezpośrednim działaniu sympatykomi-metycznym, jak noradrenalina, adrenalina i orcy-prenalina, mogą być stosowane ostrożnie jako leki wazopresyjne; należy jednak liczyć się z nadwrażliwością receptorów.

Praktyczne wskazówki postępowania w znieczuleniu:

►    Jeżeli choremu zalecono bezwzględne kontynuowanie leczenia inhibitorami MAO, środki te powinno się podawać nadal w okresie około-operacyjnym.

►    Należy unikać wszystkich leków i środków, mogących wywoływać reakcje adrenergiczne.

►    Do wprowadzenia do znieczulenia nadaje się metohexital lub tiopental, powinny być jednak podawane ostrożnie.

►    Do znieczulenia ogólnego należy stosować przede wszystkim anestetyki wziewne, takie jak halotan, enfluran czy izofluran i podtlenek azotu.

►    Opioidy (z wyjątkiem petydyny, zob. wyżej) mogą też być stosowane, ale w zmniejszonych dawkach. Można jednak wtedy nie uzyskać zadowalającego zniesienia odruchów krążeniowych i głębokości znieczulenia, dlatego należy kojarzyć je z wziewnymi środkami znieczulenia ogólnego.

►    W nadzorowaniu chorego kluczowe znaczenie ma monitorowanie czynności układu krążenia. W uzasadnionych przypadkach zaleca się założenie linii tętniczej.

►    W leczeniu bólu pooperacyjnego można zastosować przede wszystkim techniki znieczulenia miejscowego, a także opioidy (z wyjątkiem petydyny!), ale w zmniejszonych dawkach. W okresie pooperacyjnym najważniejsze jest dokładne monitorowanie chorego.

10.2 Trójpierścieniowe

leki przeciwdepresyjne

Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne hamują przede wszystkim wychwyt zwrotny serotoni-ny i noradrenaliny w zakończeniach presynap-tycznych. Do starszych preparatów należą imi-pramina, amitryptylina i doksepina, najnowsze to nortryptylina, maprotylina i desipramina. Oprócz wpływu na ośrodkowy układ nerwowy działają też na autonomiczny układ nerwowy i układ krążenia.

Najważniejsze efekty tych leków w depresjach endogennych to:

-    podwyższenie nastroju (po ok. 2-3 tygodniach),

-    sedacja, działanie przeciwlękowe.

Najważniejsze działania niepożądane to:

-    euforia, pobudzenie o charakterze manii,

-    niewyraźne widzenie, suchość w ustach, zaparcie, zatrzymanie moczu (efekty antycholinergiczne),

-    nadmierne pocenie się, zmęczenie, osłabienie,

-    ortostatyczny spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia rytmu serca,

-    EKG: odwrócenie lub spłaszczenie załamka T, wydłużenie przewodnictwa.

Praktyczne wskazówki postępowania w znieczuleniu:

►    U chorych z obciążeniami układu krążenia trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne powinny być stosowane z dużą ostrożnością.

►    Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne nasilają działanie alkoholu i prawdopodobnie także środków uspokajających i neuroleptyków.

►    Działanie amin biogennych (np. noradrenaliny) ulega nasileniu (niekiedy groźnemu), występuje natomiast obniżenie efektu pośrednio działających amin sy mpaty korni mety cznych, podobnie klonidyny.

►    Interakcje z halotanem i pankuronium mogą wyzwalać groźne zaburzenia rytmu.

►    Środki można stosować do dnia poprzedzającego operację (włącznie).