larsen0171

8. Środki znieczulające miejscowo 171

(aksolemma)

btona komórki

Ryc. 8.6 Budowa nerwów obwodowych.

U góry: Przekrój poprzeczny przez nerw, przedstawione są poszczególne osłonki, które środek znieczulający miejscowo musi przeniknąć, aby dotrzeć do włókien nerwowych.

Środek: Przekrój podłużny przez włókno nerwowe rdzeniowe (mielinowe).

U dołu: Przekrój poprzeczny przez włókno nerwowe bezmielinowe (z lewej) i mielinowe (z prawej).

kich grup otacza dalsza otoczka łącznotkankowa -nanerwie (epineurium). Śródnerwie, nanerwie i onerwie stanowią bariery anatomiczne, przez które anestetyk musi przeniknąć, aby dotrzeć do miejsca działania.

Aksony różnią się budową, grubością i długością; wpływa to na działanie anestetyków. Grube

aksony są rdzeniowe, cienkie natomiast są bezmielinowe.

Włókna mielinowe są otoczone pochewkami (ryc. 8.6, środek). Pochewki zbudowane są z komórek Schwanna, które owijają akson. Osłonki brak tylko w przewężeniach Ranviera. Przewężenia (węzły) oddalone są od siebie o 0,5-2 mm, ich szerokość wynosi 0,5 pm.

Włókna bezrdzeniowe nie mają osłonki, ponieważ komórka Schwanna otacza je tylko jeden raz, i to niezupełnie (ryc. 8.6). Włókna somatyczne

0    średnicy poniżej l |im oraz pozazwojowe włókna autonomiczne są bezmielinowe, pozostałe włókna są mielinowe.

4.3.1 Grubość włókna a jego funkcja

Średnica włókna jest ważna dla funkcji, szybkości przewodzenia bodźców i wrażliwości na blokujące właściwości anestetyków. Według malejącej średnicy dzieli się włókna na (tab. 8.3):

-    włókna A: mielinowe, somatyczne,

-    włókna B: mielinowe przedzwojowe autonomiczne,

-    włókna C: bezmielinowe.

Włókna A należą do rdzeniowych włókien nerwowych o dużej szybkości przewodzenia. Według średnicy i funkcji dzieli się je na włókna a, (3, y i ó. Włókna Aa są najgrubsze i przewodzą najszybciej; przekazują bodźce motoiyczne, aktywność odruchową i propriocepcję (własne odczucia organizmu). Włókna A[3 unerwiają mięśnie i przewodzą dotyk i ucisk. Włókna Ay przewodzą bodźce odśrodkowe dochodzące do wrzecionek mięśniowych

1    kontrolują napięcie. Włókna A8 to najcieńsze włókna, przewodzą ból i wrażenia temperatury.

Włókna B są to cienkie, rdzeniowe przedzwojowe włókna współczulne o różnych funkcjach autonomicznych. Dla znieczulenia podpajęczynówkowe-go i zewnątrzoponowego szczególnie ważne jest unerwienie mięśni gładkich naczyń. Ich porażenie prowadzi do rozszerzenia naczyń i z tego powodu do spadku ciśnienia tętniczego. Klinicznie ważne jest, że nerwy te, chociaż mielinowe, porażane są najszybciej, to znaczy jeszcze przed włóknami C.

Włókna C są cienkie i bezrdzeniowe, przewodzenie biegnie w nich powoli. Przewodzą ból i temperaturę oraz funkcje pozazwojowe (współczulne).