larsen0191

8. Środki znieczulające miejscowo 191

du na niestabilność wiązania estrowego, trzeba prokainę chronić przed światłem i zasadami. Związek źle rozprzestrzenia się w tkankach, przy anestezji zewnątrzoponowej pozostawia niezabloko-wane segmenty.

Zastosowanie kliniczne. Znieczulenie nasiękowe i blokada nerwów' obwodowych wymagają tych samych stężeń jak lidokaina. Działanie występuje jednak powoli, czas działania jest krótszy.

Zalecana dawka maksymalna prokainy:

-    500 mg bez adrenaliny,

-    600 mg z adrenaliną.

Prokaina należy do najmniej toksycznych środków znieczulających miejscowo.

Rozkład prokainy odbywa się w osoczu z udziałem pseudocholinoesterazy; produktami hydrolizy są kwas para-aminobenzoesowy i dietylaminoeta-nol, które odpowiednio w 80 i 30% są wydalane w niezmienionej postaci z moczem. Reszta podlega metabolizmowi.

12 Dodatki do środków znieczulających miejscowo

Do roztworów anestetyków dodaje się często środki obkurczające naczynia, stabilizatory i środki przeciwbakteryjne, które niekiedy mogą wywoływać poważne objawy niepożądane.

12.1 Środki obkurczające naczynia

Jak już opisano, dodatek środka obkurczającego naczynia może zmniejszyć resorpcję większości anestetyków, wskutek czego we krwi osiągane jest stężenie o 30-50% mniejsze. Zmniejsza to toksyczność i przedłuża czas działania - w zależności od techniki blokady o ponad 100%.

Adrenalina i fenylefryna należą do najczęściej stosowanych środków obkurczających naczynia. Znajdują się one w preparacie handlowym albo dodawane są do anestetyku tuż przed iniekcją.

12.1.1 Adrenalina

Adrenalina dodawana jest do preparatów handlowych anestetyków lokalnych w rozcieńczeniu 1:200 000, do lidokainy 1:100 000 lub 1:80 000.

50 ml roztworu anestetyku z adrenaliną 1: 200 000 zawiera 0,25 mg adrenaliny.

SNie należy przekraczać dawki całkowitej 0,25 mg adrenaliny, aby uniknąć niepożądanych objawów krążeniowych.

Adrenalina jest wrażliwa na światło i powietrze, trzeba więc jako stabilizatora dodawać przeciw-utleniacza, aby uniknąć szybkiego rozpadu. Służy do tego celu na przykład dwusiarczyn sodu. Dodatek stabilizatora powoduje obniżenie pH roztworu. Roztwory bez dodatku adrenaliny mają pH 6,5-6,8, a z dodatkiem adrenaliny - pH 3,5—4,5. Teoretycznie mogłoby to opóźnić wystąpienie działania znieczulającego.

Z powodu silnego działania obkurczającego naczynia trzeba zrezygnować z dodatku adrenaliny do roztworu środka znieczulającego miejscowo przy wstrzykiwaniu w okolice tętnic końcowych (palce rąk i stóp, ucho zewnętrzne, prącie), aby uniknąć zgorzeli.

Najważniejsze objawy niepożądane adrenaliny to tachykardia i wzrost ciśnienia tętniczego, zwykle połączone z pobudzeniem i kołataniem serca. Występują one przede wszystkim wtedy, gdy anestetyk wstrzyknięto pomyłkowo donaczyniowo; nie wolno ich pomylić z objawami ostrzegającymi przed toksycznymi reakcjami mózgowymi.

Przeciwwskazania. W następujących schorzeniach należałoby w miarę możności zrezygnować z dodatku adrenaliny:

-    nadciśnienie tętnicze,

-    stenoza mitralna,

-    choroba wieńcowa,

-    nadczynność tarczycy,

-    cukrzyca,

-    schorzenia naczyniowe.

12.1.2 Fenylefryna

Fenylefryna (Neo-synephrine) stosowana jest jako 1% roztwór w standardowej dawce 0,5 ml jako dodatek do znieczulenia podpajęczynówkowego, może też jednak być używana przy znieczuleniu