larsen0185

8. Środki znieczulające miejscowo 185

padku miejsce wstrzyknięcia, szybkość iniekcji i dawka. Już umiarkowane dawki mogą przy szybkim wstrzykiwaniu albo wstrzykiwaniu w pobliżu mózgu spowodować omdlenie lub inne toksyczne reakcje.

7.4 Zalecane dawki maksymalne

Zalecenia dotyczące dawek maksymalnych środków znieczulających miejscowo kierują się przede wszystkim progowymi stężeniami w osoczu, przy których pojawiają się toksyczne objawy os'rodkowe, tzn. napady drgawek. Są to jednak tylko wartości szacunkowe, opierające się na eksperymentalnych badaniach na różnych zwierzętach, a mniej na kontrolowanych badaniach na ludziach. Anestezjolog przestrzegający zalecanych dawek maksymalnych, nie musi obawiać się powikłań, jednakże nie zawsze wystarcza to do dobrego znieczulenia, ponieważ nie uwzględnia miejsca wykonywania znieczulenia. Jak już wspomniano, przy różnych blokadach anestetyk lokalny jest wchłaniany w różnych ilościach, wobec czego po wstrzyknięciu tej samej dawki są różne stężenia w osoczu. Odpowiednio do tego, niebezpieczeństwo toksycznych reakcji na tę samą dawkę środka znieczulającego miejscowo przy różnych postępowaniach jest różne, chyba że anestetyk wstrzyknięto pomyłkowo do naczynia. Nie mają też uzasadnienia zalecenia „pewnych” dawek maksymalnych obliczonych na podstawie masy ciała; nie stwierdzono dotąd związku między masą ciała a maksymalnym stężeniem środka znieczulającego miejscowo w osoczu.

8 Neurotoksyczność

Środki znieczulające miejscowo mogą co prawda w doświadczeniach na zwierzętach przy zastosowaniu dużych stężeń uszkodzić tkankę nerwową, nie trzeba się jednak tego obawiać u człowieka, dopóki stosuje się właściwe stężenia. Istnieją jednak doniesienia o pojedynczych przypadkach uszkodzeń układu nerwowego, które przypisuje się neurotoksyczności anestety-ku lokalnego. Takie uszkodzenia obserwowano przy wstrzyknięciu anestetyku do nerwu, przy ciągłym wlewie dordzeniowym hiperbarycznym roztworu lidokainy i podpajęczynówkowej iniekcji chloroprokainy.

9 Reakcje alergiczne

Alergie na środki znieczulające miejscowo są wyjątkowo rzadkie i pojawiają się prawie wyłącznie po zastosowaniu związków estrowych (tetrakainy, chloroprokainy, prokainy), przy stosowaniu środków o budowie amidowej mogą wystąpić alergie na obecny w tych preparatach stabilizator, ester metylowy kwasu para-hydroksy-benzoesowego (metyloparaben). Reakcje alergiczne mogą się objawiać w następujący sposób:

-    alergicznym zapaleniem skóry,

-    napadem astmy oskrzelowej,

-    wstrząsem anafilaktycznym.

Pacjent powinien być poinformowany o możliwości wystąpienia reakcji alergicznych.

10 Zastosowanie kliniczne

Środki znieczulające miejscowo stosuje się przy różnych technikach blokady nerwów, aby umożliwić wykonanie operacji bez wyłączenia świadomości lub aby leczyć stany bólowe. Szczegóły znajdują się w odpowiednich rozdziałach, w których przedstawiono techniki znieczulenia miejscowego.

10.1    Podział technik blokad nerwów

Na podstawie anatomicznego miejsca działania można rozróżnić techniki przedstawione w tab. 8.7.

10.1.1    Znieczulenie nasiękowe (infiltracyjne)

Przy tym znieczuleniu wstrzykuje się anestetyk śródskómie, podskórnie lub domięśniowo. Anestetyk lokalny blokuje pobudzenie zakończeń nerwowych czuciowych. Stężenie zastosowanego środka jest niskie, a ilość zależy od wielkości pola, które ma być znieczulone. Działanie występuje szybko, czas działania zależy od zastosowanego związku. Dodatek adrenaliny przedłuża działanie większości anestetyków o ponad 100%.

Pod względem ich skuteczności znieczulającej następujące stężenia środków znieczulających miejscowo są równoważne:

-    prokaina 1-2%,

-    lidokaina 0,5-1%,

-    mepiwakaina 0,5-1%,

-    prilokaina 0,5-1%,