larsen0413

17. Przewlekła farmakoterapia w okresie przedoperacyjnym 413

Należy brać pod uwagę, że:

S Jeżeli w okresie okołooperacyjnym kontynuuje się leczenie antagonistami kanału wapniowego, nie chroni to w wystarczającym stopniu przed reakcjami odruchowymi, będącymi odpowiedzią na silne bodźce podczas znieczulenia ogólnego.

5    Naparstnica

Współczynnik terapeutyczny naparstnicy jest wąski. Na ogół zaleca się odstawienie preparatów naparstnicy na 36—48 godz. (Digoxin) lub 5 dni (Di-gitoxin) przed operacją. Powody (zob. rozdz. 9):

-    Częste przedawkowanie naparstnicy u chorych hospitali zowanych,

-    Zwiększona wrażliwość na naparstnicę w zaburzeniach elektrolitowych (szczególnie przy hi-pokaliemii), hipoksji, zaburzeniach gospodarki kwasowo-zasadowej, stosowaniu innych leków, schorzeniach tarczycy,

-    Trudności w interpretacji zaburzeń rytmu serca występujących u chorych naparstnicowanych w okresie okołooperacyjnym,

-    Lepsza sterowalność i efekt terapeutyczny ka-techolamin egzogennych, np. dopaminy, podawanych w okołooperacyjnej niewydolności krążenia.

W migotaniu przedsionków z szybką czynnością komór można w okresie okołooperacyjnym kontynuować podawanie naparstnicy. Stosowanie profilaktyczne u chorych wydolnych krążeniowo - zob. rozdz. 9.

6    Leki moczopędne

Leki moczopędne (diuretyki) stosuje się w przewlekłym leczeniu nadciśnienia i niewydolności krążenia. Mogą powodować hipokaliemię i odwodnienie z hipowolemią (zob. rozdz. 27).

Zaburzenia te predysponują z kolei do ciężkich spadków ciśnienia tętniczego i zaburzeń rytmu serca w czasie znieczulenia ogólnego. Zasada:

I Hipokaliemia i hipowolemią związane z przewlekłym stosowaniem środków moczopędnych powinny zostać wyrównane przed zabiegiem. W razie potrzeby: przesunąć termin planowanego zabiegu!

Stężenie potasu w surowicy u pacjentów nieleczo-nych powinno wynosić przynajmniej 3 mmol/l, u chorych naparstnicowanych - przynajmniej 3,5 mmol/l.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę na następujące działania niepożądane środków moczopędnych:

-    Tiazydy: zasadowica hipochloremiczna, hipokaliemia, hiperurykemia i hiperkalcemia.

-    Spironolakton: hiperkaliemia, hiponatremia.

-    Tiazydy i furosemid: prawdopodobne wydłużenie blokady nerwowo-mięśniowej spowodowanej podawaniem środków zwiotczających.

W przypadku bezwzględnych wskazań można w okresie okołooperacyjnym kontynuować stosowanie diuretyków, pod warunkiem przestrzegania opisanych wyżej środków ostrożności.

7    Leki przeciwarytmiczne

Brak jest szczegółowych badań na temat korzyści i ryzyka kontynuowania stosowania leków prze-ciwarytmicznych w okresie okołooperacyjnym. Prawdopodobnie większość środków można bezpiecznie odstawić w przededniu operacji.

Ważną interakcją wielu leków przeciwarytmicz-nych jest wydłużenie blokady nerwowo-mięśniowej spowodowanej przez niedepolaryzujące środki zwiotczające (zob. rozdz. 7); z kolei należy wymienić potencjał i zację inotropowo ujemnego działania anestetyków wziewnych, werapamilu i P~ad-renolityków, a także zwolnienie przez te środki szybkości przewodzenia.

8    Leki

przeciwastmatyczne

Leczenie przewlekłe powinno być kontynuowane w okresie okołooperacyjnym, aby zapobiec wystąpieniu napadu astmy (zob. rozdz. 16). Leki rozszerzające oskrzela, takie jak terbutalina (Bricanyl) i teofilina (Aminophyllin, Euphyllin), mogą nasilać działanie arytmogenne środków wziewnych znieczulenia ogólnego, przede wszystkim halotanu (zwiększenie wrażliwości mięśnia sercowego na katecholaminy - zob. rozdz. 3).