bek materiałów klinicznych (płyn mózgowo-rdzeniowy, krew, smółka. łożysko, kał) i metodę inimunofluorcsccncji bezpośredniej. Zakażenie wewnątrzmaciczne płodu stwierdza się na podstawie wyniku badania płynu owodniowego z zastosowaniem metody polimerazo-wej reakcji łańcuchowej.
W terapii dużą skutecznością cechuje się skojarzenie ampicyliny i gentamycyny.
Rzeźączka wywołana jest przez Gram-ujemną dwoinkę (Neisseria gonorrhoeae). zwaną gonokokiem lub dwoinką rzeźączki. należącą do rodzaju Neisseria. rodziny Neisseriaceae.
W Polsce najwyższą zachorowalność stwierdzano na początku lat siedemdziesiątych; obecnie utrzymuje się ona na niskim poziomie.
Zakażenie rzeźączką u osób dorosłych następuje prawie wyłącznie na drodze kontaktów płciowych. Rzeżączkę cechuje duża zakaźność, szczególnie kobiet, oraz krótki okres inkubacji. Według WHO zakażenia bezobjawowe dotyczą około 80% kobiet i 10% mężczyzn.
Choroba u większości zakażonych kobiet ma charakter miejscowy, obejmuje szyjkę macicy, odbyt, cewkę moczową i gardło. Rze-żączkowe zapalenie szyjki macicy jest najczęstszą postacią zakażenia. Okres wylęgania wynosi od 7 do 14 dni. Charakterystycznym objawem są ropne upławy. Następnie mogą dołączyć się objawy dyżuru. związane z zajęciem cewki moczowej przez proces chorobowy. We wzierniku często stwierdza się zapalenie szyjki macicy, z ropną lub śluzowo-ropną wydzieliną z kanału szyjki.
Do powikłań rzeźączki u kobiet należą rzeżączkowe zapalenie przydatków i zapalenia innych narządów miednicy mniejszej, rzeżączkowe zapalenie gruczołów przedsionkowych większych (Bartho-lina) oraz zapalenie gruczołów przycewkowych. Powikłania te są wynikiem szerzenia się zakażenia przez ciągłość. Następstwem może być także posocznica gonokokowa.
Zakażenie Neisseria gonorrhoeae u ciężarnej może być przyczyną przedwczesnego pęknięcia błon płodowych, zapalenia błon płodowych. porodu przedwczesnego, posocznicy okołoporodowej i poporodowego zapalenia błony wewnętrznej macicy. Zwiększone ułowienie narządów miednicy mniejszej w ciąży sprzyja rozprzestrzenianiu się infekcji. Płód ulega zakażeniu podczas przechodzenia przez kanał rodny w trakcie porodu. Najczęstszą postacią kliniczną jest rzeżączkowe zapalenie spojówek noworodka.
Opisano także rozsiane zakażenie rzeżączkowe. charakteryzujące się zmianami skórnymi i stawowymi, i zapalenie opon mózgowo--rdzeniowych.
Diagnostyka laboratoryjna rzeźączki obejmuje mikroskopowe badanie treści kanału szyjki macicy w rozmazach oraz hodowle na podłożach stałych. U kobiet zakażonych N. gonorrhoeae zaleca się wykonanie badali wykluczających kiłę i zakażenie Chlamydia tracho-malis.
Leczenie obejmuje zawsze oboje partnerów. U kobiet w ciąży stosuje się ceftriakson lub cefotaksym i ampicylinę.
Bakteryjne zakażenie pochwy jest stanem charakteryzującym się zmniejszeniem populacji lub eliminacją prawidłowej Hoiy bakteryjnej pochwy, w skład której wchodzą szczepy pałeczek kwasu mlekowego. i rozwojem mieszanej flory beztlenowej i tlenowej. BV określane było dawniej jako niespecyficzne zapalenie pochwy lub bakteryjne zapalenie pochwy.
W warunkach prawidłowych we florze bakteryjnej dominują pałeczki z rodzaju Lactobacillus z gatunków L crispaius, L jensenii, Lfermemum. L gasseri i inne. Szczepy innych bakterii u zdrowych kobiet stanowią około 10%.
W zakażeniu bakteryjnym zaburzona równowaga między składnikami ontocenozy pochwy polega na 100-1000-krotnym zwiększeniu liczebności populacji drobnoustrojów potencjalnie patogennych w stosunku do liczebności u zdrowych kobiet. Wśród nich wyróżnia się: fakultatywne bakterie beztlenowe Siaphylococcus epidemidis, Streptococcus spp. i Gardnerella vaginalis, bakterie beztlenowe z rodzajów Prevorella, Peptostreptococcus i Mobituncus oraz mikopla- i zmy - Mycoplasma genilalium, Mycoplasma liominis i Ureaplasma urealyticum.
Bakteryjne zakażenie pochwy rozpoznawane jest u 10-40% kobiet na całym świecie.
BV występuje w postaci ostrej i przewlekłej, może samoistnie I ustępować i nawracać.
Wiele obserwacji wskazuje na bezpośredni związek między BV 1 a powikłaniami położniczymi, tj. samoistnymi poronieniami, zagra- I żającym oraz dokonanym porodem przedwczesnym, przedwczesnym I pęknięciem błon płodowych, zakażeniami błon płodowych i połogo- 1 wym zakażeniem endometrium.
Rozpoznanie kliniczne B V oparte jest na stwierdzeniu co nąjmniej I 3 z 4 kryteriów klinicznych (wg Amstela), do których należą:
• obecność jednorodnej płynnej treści przylegającej do ścian po- I
chwy;