zdje11

^; „Okazał świadectwo Szkoły Rzemieślniczej Niedzielnej w Brzezinach, zrobił sztukę czeladniczą prawem przepisaną i I rubel srebrem 50 kopiejek opłacił" (APPT OTM, Cechy miasta Brzezin, sygn. 41, s. 108).

’ Liczne przekazy źródłowe potwierdzają tę drogę zapożyczania tematów przez polską literaturę kramarsko-odpustową. Na .Kopii listu z nieba" z 1824 r.. spotykamy dopisek: „Przepisano wraz z wytłomaczeniem z drukowanej niemieckie) karty na polskie [...]” (Archiwum Muzeum Etnograficznego w Krakowie, dalej: AMEK). sygn. 56/11. Odnośnie do proroctw Sybilli, zob.: J. Dunin, Papierowy bandyta. Łódź 1974, s. 188; Nowa Sybilla, wyd.

J. Chociszewski. Poznań 1877, s. 45; por. też: Spis pism i książek ludowych, „Tygodnik Poznański", 1861, nr 37, s. 295.

⁴ Z tezą, że Chrystian pragnął stworzyć w Prusach państwo biskupie na kształt analogicznego dominium biskupów ryskich, wystąpił T Manteuffel, Próba stworzenia cysterskiego państwa biskupiego w Prusach, „Zapiski Historyczne”, t. 19, 1953, s. 57 i n.; ze stanowiskiem tym polemizował H. Lowmiański. Początki i rola polityczna zakonów rycerskich nad Bałtykiem, [w:] Polska w okresie rozdrobnienia feudalnego, pod red H. Lowmiańskiego, Wrocław 1973, s, 254 i n.; zob. też: M. Biskup, G. Labuda, Dzieje Zakonu Krzyżackiego w Prusach, Gdańsk 1988, s. 94 i n.

W przypisach możesz zastosować jeszcze więcej skrótów, od pierwszego przypisu poczynając, bez informowania w nich, od jakich nazw zostały utworzone Jeden warunek: zamieścisz w pracy (po spisie treści) wykaz w szy stkich stosowanych skrótów Pamiętaj, że większość tytułów czasopism, wydawnictw źródłowych, nazw archiwów i zespołów archiwalnych ma przyjęte i powszechnie znane skróty, które tylko w takim brzmieniu należy stosować (np CPH - „Czasopismo Prawno-Historyczne", KH - „Kwartalnik Historyczny”, PH „Przegląd Historyczny”, MPH - „Monumenta Poloniae Historica". KDW - „Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski”, PSB - „Polski Słownik Biograficzny". SPPP - „Starodawne Prawa Polskiego Pomniki” itd.).

W kilku dyscyplinach naukowych (archeologia, etnologia, socjologia) przyjęło się stosowanie wzorca anglosaskiego przy zestawianiu bibliografii i konstruowaniu przypisów. Warto poświęcić mu więcej uwagi, abyś mógł nabrać wprawy w posługiwaniu się nim. Punktem wyjścia jest tu zestawienie bibliografii. Wszystkie bez wyjątku wykorzystane w pracy opracowania szeregujesz alfabetycznie pod kolejnymi numerami porządkowymi. Jeżeli wymieniasz kilka prac jednego autora, to nadajesz im kolejność chronolo-

iicoią. Jeśli w jednym roku opublikowanych zostało kilka prac danego auto-^ _l0 odróżniasz je od siebie, stawiając po dacie kolejne małe litery alfabetu. W przypadku dzieł zbiorowych, umieszczasz je w bibliografii w miejscu ^znaczonym przez pierwszy wyraz tytułu.

Oto przykładowy fragment bibliografii zestawionej w ten sposób:

33.    Machajewski H.,

1982 Cmentarzysko ludności kultury wielbarskiej w Rzysz-czewie, woj. koszalińskie, „Sprawozdania Archeologiczne”, t. 34, s. 123-139.

34.    MittlereuropSische,

1981 MittlereuropSische Bronzezeit: BeitrSge zur Archeologie und Geschichte. Hrsg. von W. Coblenz und F. Horst, Berlin.

35.    Okulicz J.,

1970 Studia nad przemianami kulturowymi i osadniczymi w okresie rzymskim na Pomorzu Wschodnim, Mazowszu i Podlasiu, „Archeologia Polski”, t. 15, s. 419-498.

1981 Grupy mrągowska i węgorzewska kultury zachodnio-bałtyjskiej a zagadnienie „Galindai” i „Sudinoi” Ptolemeusza, „Rocznik Białostocki”, t. 34, s. 151-167.

198la Osadnictwo ziem pruskich od czasów najdawniejszych do XIII wieku, [w:] Dzieje Warmii i Mazur w zaiysie, t.

1, Od pradziejów do 1870 roku, red. J. Sikorski, S. Szo-stakowski. Warszawa, s. 3-35.

1992 Centrum kulturowe z pierwszych wieków naszej ery u ujścia Wisły, „Barbaricum", t. 2, s. 137-152.

36.    Okulicz Ł.,

1981 Kształtowanie się osadnictwa Mazur wschodnich i Suwalszczyzny we wczesnej epoce żelaza, „Rocznik Białostocki”, t. 14, s. 139-149.

37.    Stawiarska T.,

1984 Szkła z okresu wpływów rzymskich z północnej Polski. Studium technologiczne, Wrocław.

W pracach opierających się na wzorcu anglosaskim przypisy zredukowane są do niezbędnego minimum i umieszczone bezpośrednio w tekście. Są to w zasadzie odsyłacze dokumentujące jedynie źródło wprowadzanych do niego informacji. W przypadku odesłania do treści całej publikacji, przypis taki składa się z następujących elementów ujętych w nawias: nazwisko auto-