Zdj�cie0111

Iluminacja rękopisów

JM

gt). Jedna * atoh tikawijc c iettrude a Jaropełkiem przed *w. Piotrem, któremu Jaropełk oddał w opie. kę Kuś w esswlc swego poselstwa do Krymu, do Grzegorza VII w r. 1075. Ta dodana na Rusi doprał-tcrra część nosi narwę CMt \ Uertmfituwt.

Siuat nymtki Mleaka //• (rob.». 7V0) zaginął ok. poł. XIX w., a zawierał znaną dzięki kopiom całostronicową miniaturę ze sceną dedykacyjną, opatrzoną łacińskim napisem o treści: „Tę księgę daje królowi Mieszkowi Matylda, zrodzona ze sławnego księcia Szwabów Hermana**. Tronujący Mieszko 11, w diademie i * berłem, przejmuje a rąk Matyldy oprawną księgę. Matylda jest w stroju wdowim, po drugim męłu, którym był Iryderyk II. książę kuaryński, zmarły w r. 1027. Czas powstania rękopisu jeet więc dość k iile określony. Stanowił on niewątpliwie typowe dzieło ottoóskięj produkcji książkowej, choć nie jest dokładnie ustalone środowisko artystyczne, w którym księga powsta-(a Jej dekoracja wiązana bywa ze ukoią w Rekbenau,choć można takie przypuścić, iż wyszła z Górnej Lotaryngii. Zaginiona miniatura, sądząc według pnaerysów. powtarzała ustalony w ilummatjsdi ottońskkh Kfcmsi sceny dedykacyjnej, acz po rac pierwszy w odniesieniu do władcy polskiego. Pomijając prsypuaacnsula i domysły snute wokół wydarzeń politycznych, jakie spowodować mogły ul cenny dar. nie sposób pominął    tego pasta: wprowadzenia przedstawiciele dynaści pias

towskiej w krąg ayohnM monarszych Karolingów i Ottonów. Zwrot mmr zstgier w bśóe dodyfcs-cyjnym Matyldy de Mieszka dowodzi nadto wyminie. Ze księga prawrnaranaa byli do kapbcy pab-cowaj Miastka II, do użytku panującego i jago dworu.

Mnamset tjmtmkt* przechowywany w Bibbotece Narodowej (BOZ Om •) daruje się at lam ok. KMO-lOTtt. Ręfcapb tan, o trzynasta stroaacłi płmgyth ztofeem aa purpacas. ma dwie całostronicowe młaśatnry figuralne: Msśmmz Aunfed smut Mbtjśsmah wpisane w uucyal T, a takie całnetrmdtsrae oraaaawualne inicjały VID. Obok parpmy.alMa i srebra dosnaand* w palecac barwną lago kodaksa tosMałeny Mgldt mstosowMiy w wiała towaęjoch w połgeernda * aantymm i zżdmą malachitową, wprowadzone są pnnadio omnfts i tąmobnr- Kgkopła len zgodnie pcam wszystkich ha* daczy uznamy jmt aa dzido szkoły kulońaHęj

Największą aflą cbarakssrystyki mtiuarm dg proadamwśagi* Mnśmaas. wkawgąre aiemsi apokaliptyczną w wyrazie wizję Chiytiam fuuknMs w otooMMu cbmubdw i gnfcoR waengełntdw. Uderza kompoayeyjns podobiadstwo Ni many do młnłgtmy Jbwgnlkuna a śłdgiąrł identyczną stylizacją seat o sfUrsInu pmniśrolstjria i Haaarayia układzie Mddw. Inhejel profiaąfi VJe*ŚpH zMjdujs ndpoeMati wMieaMmit Fryburga. sal cztery arndadony* poamcianM młodzieńców, rozmieszczone *ymetrycznie w obtamłauta pojawiają aśę takie w AmgiimB 14Mgłą^ Wreszcie Chrystus na krzyku w Inicjale Tje pne) m początku kawonu jsat adamal identyczny c Ukrtyte-wanlem w Sakramentom t Piybsirga. Rękopisy w, agodnie przypisywane szkole kołońskiej c lat ok. lub po r. 1060, zamykają dzieje produkcji książkowej lago wielkiego ośrodka sztuki ottońskkj, W tym czasie koloryzm, cechujący szkołę kolodaką w I dw stulecia, posiadł juk w zapomnienie, sztywne sylwety figur, pozbawione zupełnie łyda i ekspresyjny linearysm szat zwiastują nowy idesł rodzącej się sztuki romańskiej.

W „Memento za Żywych" SakntmnHnm tynktkiego wymieniony jest Iw. Gerson, jeden z głównych patronów Kolonii. Liturgia rękopisu zdaje się wskazywać, 6e byt on przeznaczony na Codzienny użytek panującego; rękopis otwiera mlu* eomtmmts, za którą następuje mixxa pro Kogę et ex«rcitu. Sakrameniart tyniecki sprowadzono do Polski najwcześniej w końcowych latach panowania Kazimierza Odnowiciela (zm. 1058), może z inicjatywy jego najbliższej rodziny. Ofiarodawcą mógł być zarówno wuj Kazimierza, arcybiskup kołnński Hennan(zm. 1056), na którego dwom kształcił się królewicz, jak i przede wszystkim matka księcia Kazimierza, Rychcza (tm. 1063), osiadła w r. 1047 w benedyktyńskim klasztorze Srauweilcr pod Kolonii), założonym przez jej rodziców, Rychcza, w której posiadaniu znajdował się zapewne wzmiankowany już r.talteri F.gherta. znana jest także z fundacji na rzecz, klasztoru św, Urszuli w Kolonii i dla opactwa w Brauwcilcr. Najprawdopodobniejsze jest wszakże przesłanie rękopisu ze wspomnianych ośrodków już na ręce Bolesława Szczodrego, o któ-