MG54

Pseudo - Longin us ur. I w. n.e. „O górności”

o Wzniosłość jak najwyższa doskonałość i szczyt wyrazu

c Uznaje reguły jako konieczne, ale jest obrońcą natchnienia, zapewniającego osiągnięcie wzniosłości o Podziw dla oryginalności i genialności

o Pięć źródeł zasilających wzniosły sty l: zdolność do wzniosłego sposobu myślenia. Żarliwy i natchniony patos.

tworzenie figur, szlachetny wyraz i pełen godności i polotu układ wyrazów i zdań o Demostcnes - do wyrażeni grozy, Cyceron - chcąc zatopić słuchacza pot ©czystością mowy o Sztuczki retoryczne nikną pod wzniosłością

Witruwiusz ur. 70 w. p.n.c. „Teoria architektury"

o Traktat jest wy nikiem połączenia greckiej tradycji teorii architektonicznej i dorobku rzymskiej pracy budowlanej o Twórca architektury winien posiadać tałent wrodzony (natura), w wiedzę (doctrina) oraz praktyczne doświadczenie (usus)

o Architekt (doctus anifes) powinien mieć rozległą wiedzę teoretyczną z zakresu medycyny, rysunku, pisania, geometrii.

filozofii, prawa, astronomii, muzyki i powinien znać się na historii o Dzieło (budynek) musi spełniać wy magania: trwałości (firmitas). funkcjonalności (utilitas) i piękna (venustas) o Omawia zagadnienia proporcji i stosowności (decor) elementów architektonicznych, a także wprowadza porównanie budynku do ciała ludzkiego o Całość składa się z 10 ksiąg o architekturze

Homer „Iliada", „Odyseja” , ok. VIII w p.n.e.

o Fikcyjne opisy dzieł sztuki, zazwyczaj złotniczej, należą do najwcześniejszych opisów dzieł artystycznych (zbroja dla Achillesa, wykuta przez Hefajstosa, na prośbę Tetydy - Iliada; opis dworu Alkinoosa - Odyseja) o Uwaga autora kierowana jest na temat, a udział artysty jest określany superlatywami dotyczącymi mistrzostwa w zakresie odtwarzania rzeczywistości

Pauzaniasz ur. ok. 115* 180 „Wędrówki po Grecji"

O Autor przewodnika po Grecji w 10 księgach, każda na odmienną krainę/prowincję grecką o Informator topograficzny o zasobach zabytkowych starożytnej Hellady

o Dzieło to wyrasta z tradycji periegezy - piśmiennictwa opisowego relacjonującego doświadczenia z podróży o Pauzaniasz nie tworzył inwentarza zabytków, dlatego jego opisy są splecione z anegdotami i mitami o W tym dziele wyróżnia się dwa składniki: logoi - czyli historie, legendy, anegdoty i iheoremata czyli opisy dzieł godnych widzenia

o Pauzaniasz interesował się w większym stopniu najstarszymi legendami i zabytkami, z epok archaicznej i klasycznej, niż ze swoich czasów współczesnych

o Opisuje świątynie i posąg Zeusa dłuta Fidiasza w Olimpii, oraz posąg Milona z Krotonu dłuta Diotymosa Filostrat Starszy ur. II - III w. „Obrazy”

o Mistrz ekphrasis (dokładnie opisujący utwór słowny, stawiający jakby opisywany przedmiot przed oczy) o W swoich obrazach opisał namalowane dzieła w willi swojego przyjaciela w Neapolu: Narcyz Andrianie. Cyklopowie o    Na ogół jest pomijane zagadnienie z formą artystyczną, lub jest ujmowane w sposób konwencjonalny

o Eikones zostały napisane jako ćwiczenia retoryczne i miały służyć jako wzory dla uczniów, ich treść miała wyrabiać smak estetyczny i wyobraźnię

o    Wnuk Filostrata - Filostrat Młodszy napisał drugą serię Obrazów, opisy obu pisarzy wzbudziły wielkie zainteresowanie

w gronie artystów i humanistów doby renesansu

Łitikłan z Samosa! ok. 125 - 180, „Kalumnia”, „Sen”

o Jest to opis alegorycznego obrazu Apellesa. który cieszył się ogromna popularnością w czasach nowożytnych.

prowokując próby artystycznej rekonstrukcji (Botticceli, Bruegel, Rafael) o Opisał także swój sen w którym wybiera swoją przyszłość między rzeźbą a wykształceniem

Piliniusz Starszy ur. 24 - 79 „Historia naturalna”

o Badał przyrodę pragmatycznie w celu zyskania jak największego pożytku dla człowieka o Zagadnień artystycznych nie traktował autonomicznie, tylko jako funkcję materiałów, omawiając osobno rzeźby w brązie i osobno rzeźby w marmurze

o Głosił w swojej Historii... koncepcję rozwoju sztuki przez opanowywanie kolejnych etapów zbliżania się do natury o Przytacza anegdotę o Zeuksisie malującym Helenę dla Krotończyków w oparcie o studium urody pięciu najpiękniejszych dziewcząt

o Wprowadził motyw „spotkania pokoleń”, łączący przedstawicieli kolejnych generacji stosunkiem mistrza i ucznia o Sformułował, pisząc o Protogenesie motyw awansu społecznego artysty