0002301

ta zeschnie się i stwardnieje, staje się niezdatną do wciągania tak powietrza jak i wody, i wtedy na starych drzewach same tylko liście powinność tę spełniać muszą. Bez dostatecznćj wody roślina żyć nie może, dla tego tśż w braku dćszczu naśladujemy naturę, skrapiając lub podlewając rośliny.

Wilgoć głównie dostaje roślina korzeniami. Tylko pleśnie są zmuszone żyć wilgocią z powietrza, jako i niektóre rośliny pnące się po nagich skałach. Korzeń w ziemi wypuszcza na wszystkie strony odnogi delikatne, niby włoski, w środku próżne. Niemi to ssie ze ziemi wodę, która pnąc się coraz wyżćj, rozlśwa się po całćj roślinie.

Chemiczne działanie wody w roślinie jest bardzo wielkie. Z połączenia się jej chemicznego z węglanu tworzy się mączka, nitki drzewne, guma itd. Zawsze ma roślina zapas kwasorodu i wodorodu, aby dostawszy kwasu węglowego, mogła się rozwijać. Ztąd tćż, jeżeli roślina ma odpowiednie warunki, rośnie bardzo szybko. W takiej roślinie w każdćj chwili odbywają się przemiany chemiczne, a do tego potrzeba tylko wody i węglanego kwasu. To jój całe pożywienie, a z tego mamy tyle u niej różnolitych części, jako korzeń, drzewo, kora, liście, kwiaty, owoce.

Każdy gatunek rośliny wymaga odpowiedniego gruntu, na którym jedynie normalnie rozwijać się mogą. Jedne udają się na suchym, inne na mokrym gruncie; jedne na piasku, inne na glinie. W środkowśj Europie mamy około 500 roślin, z tych leciwie 300 rośnie na torfowiskach, jako to trzciny, sitowie.

Skład gruntu, na którym roślina rośnie, jest warunkiem jój bytu. Rośliny bowiem oprócz kwasu węglowego i wody wciągają w siebie i części mineralne. Gdzie tych braknie, roślina potrzebująca jieh, rosnąć nie może. Gdzie rosną szczawy i trawy kwaśne nastąpią, i bujnie rosnąć będą inne rośliny, skoro nastąpi posypanie wapnóm. Na łąkach, gdzie rosły mchy, i zielsko po wymierz-wieniu przez guano, albo gnojówką, albo saletrą, ukażą się najbujniejsze trawy, dające wonne siano.

Zasadzone kwiaty wjednóm miejscu są pełniejszego, w innśm słabszego koloru. I tu winien grunt, ponieważ nie dostarcza roślinie tęgo, czego ona potrzebuje. Utłuczony węgiel drzewny ożywi kolor róż, dalii i innych; soda zaczerwieni hijacynty. Chemiczny skład gruntu może nawet całkićm zmienić kolor kwiatu, a nawet odmienić właściwość ca łój rośliny. Widzimy to na dzikich drzewach owocowych, a na przesadzanych w ogrodach. Nasze żyta i pszenice nie były dawniój niczćm innóm, jak dziko rosnącą trawą.

Różne substancyje mają równe części składowe, tylko w innój chemicznćj formie. Zatóm do bytu i rozwoju roślin nie tylko potrzeba odpowiednich piórwiastków, ale i odpowiedniej formy