54
w miejscu postrzału, umożliwiają mu dość pewną odpowiedź na pytanie: Gdzie uderzyła kula?
— A dlaczego zwierzyna często mniej farbuje po dobrym strzale niż po gorszym?
— Zdarza się to szczególnie dlatego, że pociski opancerzone z nowoczesnych sztucerów uderzają wprawdzie z kolosalną energją, lecz nazewnątrz nieznaczną tylko powodują ranę, która nie dozwala farbie obficiej płynąć; stąd nieraz strzał gorszy, który nie rani szlachetnych części, obfitsze powoduje farbowanie nazewnątrz aniżeli doskonały strzał w komorę, po którym farba nawewnątrz się rozlewa, zwłaszcza kiedy w chwili strzału osobnik ostrzeliwany w wymuszonej stał pozycji; gdy bowiem sztuka przybiera znowu naturalny układ ciała, suknia zasuwa się na ranę, hamując wystąpienie farby nazewnątrz.
Aby usunąć ten niepożądany skutek, zaleca się strzelać wtedy dopiero, gdy zwierzyna przybrała naturalną postawę.
Pociski zaś poczęto w ten sposób sporządzać, że pancerz czyli płaszcz otacza nie całą właściwą kulę ołowianą, lecz tylko część jej. Ogromna energja, z jaką pocisk uderza, sprawia, że pancerz pęka i ołów się płaszczy, raniąc straszliwie wewnątrz i powodując zarazem nazewnątrz dostateczne farbowanie. Jedno i drugie przyczynia się do skrócenia męki postrzałka. Zdaje się, że ogromna siła żywotna pocisków z nowoczesnej broni i najróżniejsze tychże formy z płaszczem stalowym lub koprowym spowodowały u zwierzyny zmianę reakcji na strzał; zdarza się bowiem, że ugodzona sztuka bezpośrednio po strzale albo wcale nie markuje, albo inaczej, aniżeli po strzale kulą czysto ołowianą. Byłoby bardzo pożądane, aby myśliwi w interesie łowiectwa zechcieli ogłosić swoje pod tym względem spostrzeżenia w czasopismach fachowych.
— Dziękuję serdecznie za zajmujący wykład. To rzeczywiście ważne dla myśliwego rzeczy i chętnie przyznaję, że łowiectwo w ten sposób pojęte i uprawiane nie jest zwykłym sportem, lecz sztuką, i to sztuką w wysokim stopniu interesującą.
*
Sarna (Cervus capreolus) jest bezsprzecznie najzgrabniejszą zwierzyną łowisk naszych. Nie dorównywa jej pod względem wytwor-ności ruchów żadna inna zwierzyna włochata — z obcokrajowych zaś mogą się z nią mierzyć niektóre tylko gatunki antylop. Łagodne i żywe jej świece są duże i piękne, łyżki ruchliwe, łeb mały i foremny, cewki suche i zgrabne. Sarny dwa razy do roku zmieniają swoją suknię: wiosną w maju lub czerwcu, jesienią w październiku. Latem kolor jej jest