0036

2?

nadaniem Opolczykowi rządów na Rusi. Władysław dodatnio zapisał się tamże, dbając o wznoszenie kościołów i klasztorów i rozwój handlu i przemysłu, przeprowadzając bite drogi z dalekiego wschodu, otaczając opieką mieszczaństwo. Przeciw szlachcie zaś występuje hardo i zraża ją sobie przez zabiegi

0    zapewnienie tronu polskiego jednej z córek Ludwika na wypadek śmierci króla. Na Rusi zdobył też cudowny obraz Matki Boskiej, według starego podania malowany przez św. Łukasza ewangelistę, zawiózł go do kościoła Matki Boskiej na Jasnej Górze pod Częstochową i sprowadził jako strażników tegoż obrazu 16 zakonnych braci Paulinów z Węgier. Roku 1378 król Ludwik mianuje Opolczyka namiestnikiem swoim w Polsce w miejsce matki swej Elżbiety i przyłącza równocześnie Ruś do Węgier. Opolczyk otrzymuje wzamian za to bogatą ziemię dobrzyńską. Ale szlachta zwołuje burzliwy zjazd do Wiślicy (26, 9. 1387) i żąda usunięcia Opolczyka. Tak się też stąło. Oburzony na szlachtę i króla Władysław opuszcza Polskę, postanowiwszy zemścić się na kraju zapomocą Krzyżaków, których już przedtem był poznał. Na nieszczęście król Ludwik aktem, sporządzonym w Wyszogrodzie (5. 12. 1378), darował Opolczykowi w zamian za odebraną Ruś ziemię bydgoską, wałecką

1    złotowską, dodając jeszcze część Kujaw z Inowrocławiem, Gniewkowem, Złotorją i Szarlejem. Po śmierci króla Opolczyk, obawiając się zemsty królowej Elżbiety i magnatów polskich, wyjeżdża na Węgry popierać sprawę małżeństwa między Wilhelmem Rakuskim a Jadwigą. Zjawia się potem w Polsce jako opiekun młodej królowej i, jakkolwiek jest zwolennikiem Wilhelma, przechodzi na stronę Jagiełły, gdy spostrzegł, że Ja--dwiga gotowa jest poświęcić siebie dla sprawy ochrzczenia Litwy. On też służy Jagielle za ojca chrzestnego, nadając mu własne imię swoje. Ale, gdy Jagiełło zamierzał zpowrotem przyłączyć do Polski niesłusznie zabraną Ruś, Władysław uchodzi do Lwowa, ogłasza się księciem ruskim i rozpoczyna wojnę przeciw Polsce. Jagiełło bez trudności odebrał Ruś, a po dalszych knowaniach przeciw królowi oraz narodowi polskiemu, po tajnych pertraktacjach z wielkim mistrzem Krzyżaków Wallenrodem, Władysław w nędzy umarł 8 maja 1401.

O Krajną Władysław nie troszczył się wcale, to też rabunki i napady były na porządku dziennym. Święcibórz, książę szczeciński, przekraczał bezkarnie granicę i zabierał, co mógł. W końcu Domerat, starosta wielkopolski, wystąpił z całą siłą