0042

40

O OELE KLEJNOCIE

kimi nie mogli nad Władysława Łokietka godniejszego natenczas obaczyć, którego zaraz zezwoliwszy się na królestwo wzięli i przysięgli mu. Wszakże był odłożył koronacyą Władysław, a nie królem, ale się pisał dziedzicem królestwa. Zrzucon potem dla zlej sprawy, a na jego miejsce obran Wenezesław czeski król w roku 1300.

Tegoż też czasu Ottoman prostego narodu między Turki powstał, państwo otrzymał za wielkiem szczęściem, którego na każde krainy gdzie się obracał, używał, imię wielkie temu narodowi zostawił.

Wencesław obrany, z wielką pompą krom omieszkania na królestwo polskie przyjechał, w Gnieźnie od Jako ba arcybiskupa koronowan, a za radą panów polskich pojął Ryxę, córkę Przemyśla króla zabitego; wszakoż nie był panem pożytecznym królestwu, o czem w historyi szerzej będzie.

Władysław Łoktek mając słuszną pogodę kutemu, żeby przyszedł do państwa utraconego, dla tego, że baczył iż się Polakom uprzykrzyła pycha i łakomstwo Czechów, a iż król Wenezesław zabawiony był wojną z Węgry, — on tak do Polski z wojskiem, jakiego mógł dostać z Węgier, przyszedłszy, zamku Pełczysk u Wiślice dostał; w Wiślicy ludzie Wenczesławowe, za życzliwością mieszczan pogromił, Lelów wziął pod swoję moc, potem mu się wszyscy przylegli onym zamkom poddawali. Pomogło mu zatem szczęście onego starania jego, bo Wenezesław zachorzawszy umarł, r. 1305; wtem przyj ęt od wszystkich i koronowan.

Krzyżacy już prawie wszystkę ziemię otrzymawszy pomorską,, w myśli swej roku 1310 wielkie wojsko z Niemiec zwiedli, z margrabiami brandeburskimi przymierze wzięli, tym sposobem, aby oni to otrzymali, cc w przeszłą wojnę wzięli, a Gdańsk, Dersawę i Świecie im postąpili; ale łacna więc bywa hojność z cudzego, o czem w historyi będzie.

Tegoż roku urodził się Władysławowi syn, któremu dał imię Kazimierz. O zdradzie Krzyżaków wielkiej, którą sobie zmyślali, gdy nie mogli dostać za kondycyami słu-sznemi pomorskiej ziemie na wieczność od króla polskiego, od margrabiów brandebur-skich sobie summy jednali, o tern potem w historyi czytać będziesz. Takimże sposobem inflantscy Krzyżacy Rygi dostali od arcybiskupa ryskiego. Tegoż czasu reguła Templa-riomm po wszystkiem chrześciaństwde z w^rolą papieską wygładzona była.

Władysławowi barzo przeszkodziły do prędkiego pomszczenia nad Krzyżaki niektóre wnętrzne rozruchy, bo Krakowianie za poduszczeniem Wojciecha wójta, posłali po Bolesława opolskie książę, któremu miasto poddali, a gdy zamku mężnie broniono a dobyć go nie mogli, dom wójt swój na zamek nowy obrócił, przy murze u brony święto mikołajskiej.

Roku potem po narodzeniu Zbawiciela naszego na świat 1315, był wielki głód w Polsce przez kilka lat, tak iż ludzie sami się jedli, o czem Długosz świadczy, że syn nad ojcem, ojciec nad synem się srożył; po tej nędzy było wielkie powietrze.

Posłał potem Władysław do papieża, prosząc go o koronę; bo tak powiedają, że był Przemyśl nie z wolą papieską pierwszej dostał. A gdy przyniesiono dozwolenie papieskie, sejm zlożon w Krakowie, tam wespółek i z żoną był koronowan, roku 1320, Dopiero od onego czasu przełożono króle w Krakowie koronować.