0430

VIII. 13. 14.

lvCXEGUXDA (n. WACŁAW IV); JADWIGA.

415

czterokrotnie: niewątpliwie tedy wykluczyć należy przypuszczenie, jakoby mniemany błąd był tu prostą omyłką pisarską; a możnaby co najwięcej przyjąć, że sama informacya, którą co do imion otrzymała kancelarya papieska, była błędną. Otóż przypuszczenie takie byłoby w każdym razie zbyt dowolnem, i sądzę, że możnaby się doń uciec chyba w takim razie, gdyby istnienia Kunegundy nie można już w żaden inny sposób wytłomaczyć. Tymczasem tłomaczenie takie nasunie się samo przez się, skoro tylko przyjmiemy, że Kunegunda wnet po wydaniu owego pisma papieskiego, a w każdym razie przed spisaniem testamentu Kazimierza (3 listopada 1370 r.) w dzieciństwie zmarła. Wtedy zrozumiałą stanie się rzeczą, dlaczego ani w testamencie opatrzoną nie została, ani też nie wspomniał o niej Janko; kronikarz zajmuje się bowiem tylko temi córkami Jadwigi głogowskiej, które ojca przeżyły. Starsza córka Kazimierza, Kunegunda, zrodzona z Anny Gedyminówny (VIII. 8.), umarła dawno przed możliwą datą urodzenia Kunegundy młodszej; mógł więc król wybrać dla niej to samo imię. Że w piśmie papieskiem, obok Anny i Kunegundy, nie ma mowy także i o Jadwidze, w tern nie można upatrywać dowodu przeciw powyższemu przypuszczeniu, albowiem pismo to dotyczy tylko tych córek, które zaręczone zostały Wacławowi, a zostało ich zaręczonych aż dwie (alternatywnie); nie ma powodu do przypuszczenia, żeby koniecznie i trzecia wciągniętą została do tego układu rodzinnego. W każdym razie przyjąć można, że Kunegunda była starszą od Jadwigi, w przeciwnym bowiem razie nie dałoby się racyonalnie wytłomaczyć, dlaczego w układzie tym, dotyczącym kilkuletnich dzieci, pominięto dziecko średnie, a uwzględniono tylko najstarsze i najmłodsze.

Zestawiamy daty z życia Kunegundy na podstawie poprzedniego wywodu. Ze względu na datę urodzin jej sióstr (1366 i 1368 r., VIII. 12.11.) odnieść należy urodziny jej do r. 1367. Zaręczyny z Wacławem nastąpiły snąć na krótko przed 5 grudnia 1369 r. i jak widzieliśmy poprzednio ( VIII. 12.), wnet (przed 13 czerwca 1370 r.) zostały zerwane. Legitymacya (prawnie zbędna, por. tamże) zawartą jest w przytoczo-nem piśmie z 5 grudnia 1369 r. Śmierć nastąpić musiała przed 3 listopada 1370 r.

Wacław IV (narzeczony).

Daty z jego życia por. na stronie poprzedniej.

14. Jadwiga.

Tego imienia córkę Kazimierza W. z Jadwigi głogowskiej wymienia Janko z Czarnk. *), Rodow. książ. poi.²), toż Długosz^{1 2 3}). Wszystkie te źródła kładą ją na dalszem miejscu, po Annie (VIII. 128. Że matką jej była Jadwiga głogowska, stwierdza także udzielona jej r. 1371 legitymacya papieska. Okazaliśmy poprzednio, że była młodszą nietylko od Anny, ale i Kunegundy (VIII. 13.).

Data jej urodzin przypadać może co najwcześniej na rok 1368, ze względu, iż dwie starsze jej siostry urodziły sic w latach 1366 i 1307. Kie sądzę, iżby była późniejszą, ile że Jadwiga co najpóźniej już r. 1382, a więc w wieku co najwyżej czternastu lat, wychodzi za mąż.

Legi ty macy i z powodu defectus natalium udziela jej Grzegorz XI pod datą 11 października 1371 r. *).

Według Janka z Czarnk.⁵) po śmierci Kazimierza zabraną została przez Elżbietę węgierska, na dwór budziński. Do niej to odnosi sic legat w testamencie tejże Elżbiety z 6 kwietnia 1380 r.: iłem filie regis Polonie itnum criiiale¹'). Pospolicie uważano owe wzmiankę za ostatnią, jaką posiadamy o Jadwidze, i albo ograniczano się do zaznaczenia, iż dalsze jej losy niewiadome '), albo też przyjmowano, że zmarła jako panna, nie wyszedłszy za mąż ⁴J. Trafnie odrzucano przytem przekaz Długosza '■’), według którego Jadwiga miała wyjść za księcia Romera (desponsatur... Bomero dud); Długosz wmieszał tu nieopatrznie szczegół, odnoszący się do Kunegundy, córki Kazimierza i Anny Gedyminówny (VIII. 8.)¹⁰). Niemniej też bez wartości jest wiadomość, zapisana

1

1) Mon. Pol. II. 650. — -') Ibid. III. 283. — 3) Hist. Pol. III. 321. 332. 336. — 4) Theiner, Mon. Pol. I. nr. 899.

2

O znaczeniu tego aktu por. str. 412. — ») Mon. Pol. II. 650. — 6) Por. str. 412. — <) Caro, Gesch. Pol. II. 377. —

3

Szajnocha, Jadw. i Jag. I. 349. — 9) Ilist. Pol. III. 341. — 10) Trafnie zbijali to podanie Naruszewicz, Hist. nar.

4

poi. VI. 17 uw. 4 i Szajnocha, Jadw. i Jag. I. 348.