0444

IX. 3.

SALOMEA.

4-29

się na Mazowszu. Atoli nic nie wiadomo o istnieniu jakiegokolwiek klasztoru Klarysek w owym czasie na Mazowszu; okoliczność zaś, że wiadomość o zgonie Salomei znajduje się w kilku rocznikach małopolskich, prowadzi do wniosku, że Salomea nosiła habit zakonny i zmarła w takimże klasztorze małopolskim. Wniosek ten stwierdza dokument legata Gentilisa z r. 1309 ^ł), w którym tenże zarzuca bezprawne postępowanie Dominikanom płockim z powodu, iż pochowali u siebie corpus fpmidam Salomee monialis mona ster ij Scalensis ordinis S. Clare Cracociensis diocesis, zamiast iżby to ciało, jak należy, pochowanem zostało u Franciszkanów krakowskich, gdzie zwłoki zmarłych zakonnic skalskich z reguły były chowane. Okoliczność, że ciało owej Salomei sprowadzonem zostało do Płocka, dowodzi, iż chodziło tu o księżniczkę mazowiecką, a data dokumentu spór rozstrzygającego, o kilka zaledwie lat późniejsza od daty zgonu Salomei Ziemowitówny, wskazuje, iż o nią, a nie o inną Salomeę mazowiecką (VI. 13.) tu chodzi; dokument stwierdza zatem wyraźnie, że Ziemowitówna bvła Klaryską skalską. Z tego wynika, ze przytoczona zapiska Rocz. Małop. kod. Kurop., według której Salomea ohiit in Mazoria, jeżeli jest prawdziwą, oznaczać może chyba tylko tyle, że Salomea, opuściwszy chwilowo Skałę, zmarła na Mazowszu^{1 2}) w czasie swego tamże u brata pobytu; mogłaby za tern przemawiać okoliczność, że Dominikanie płoccy znaleźli możność pochowania jej ciała w swoim klasztorze. Można jednak także przypuścić, że w zapisce powyższej zaszła omyłka, i że raczej czytać należy: soror Salomea domicella obiit de Mazoria, w takim razie możnaby nawet przyjąć, że zmarła w Skale. Jakkolwiek rzecz się ma, nie ma powodu podawać w wątpliwość poprzedniego wywodu, że Salomea była Klaryską w Skale.

Pod datą 9 stycznia 1286 r.³) Leszko Czarny, zarządziwszy konfiskatę dóbr Ottona, wojewody sandomierskiego, który brał udział w powstaniu rycerstwa przeciw Leszkowi r. 1285, nadaje część tych dóbr soror i nostre carissime Salomee, famulunti Domino in Scala ac ipsius coneentui. Siostrą Leszka (stryjeczną) mogła być nazwana tylko Salomea Ziemowitówna, nie zaś jej imienniczka, również księżna mazowiecka, córka Konrada I; dowód w tem oczywisty, że w czasie wystawienia tego dokumentu niniejsza Salomea pędziła już żvwot zakonny w Skale. Że wzmianka o Salomei. Klarysce skalskiej, zawarta w testamencie Salomei halickiej z 30 sierpnia 1268 r.⁴) nie dotyczy niniejszej księżniczki, ale jej ciotki, Salomei Konradówny, staraliśmy się okazać poprzednio (VI. 13.). Tutaj zwracamy uwagę jeszcze na jeden szczegół, który sam przez się dowodu stanowićby nie mógł, ale w związku z innymi popiera przecież w pewnej mierze nasze przypuszczenie. Ze względu na wczesny wiek, jaki Salomea liczyła ża życia ojca (mogłaby się urodzić co najwcześniej r. 1249, VI. 14.) trudno przypuścić, iżby ją oddać mógł do klasztoru sam Ziemowit I, a z tego samego powodu nie wstąpiła ona tamże zapewne i w najbliższych latach po jego śmierci. Okoliczność, że za miejsce pobytu nie obrała jakiegoś klasztoru mazowieckiego, ale klasztor małopolski, jest bądź co bądź uderzającą. Można ją tłumaczyć w sposób dwojaki: albo tem, że zachęciła ją do tego jakaś inna księżna mazowiecka, tamże przebywająca; w takim razie będziemy mieli pośredni dowód na to, że w istocie w Skale przebywała Salomea Konradówna; albo tem, że oddaną tam została przez swoich braci, lub jednego z nich, w chwili, w której nastąpiło zbliżenie polityczne i w ogóle jakiś ściślejszy związek między książętami mazowieckimi a książętami panującymi w Krakowie. 0 bliższych stosunkach Konrada II z Bolesławem Wstydliwym mamy w źródłach przekazany jeden tylko szczegół, pod r. 1273, w którym według Rocz. Tras. ^ Konrad wespół z Bolesławem i innymi książętami polskimi przedsięwziął wyprawę na ziemię opolską. Atoli wątpię, iżby już w owym czasie można mówić o wstąpieniu Salomei do klasztoru skalskiego; dając jej bowiem nawet możliwie najwcześniejszą datę urodzin, okazałoby się, że była podówczas jeszcze w wieku, w którym nadzieja zaopatrzenia się przez małżeństwo nie była wcale jeszcze wykluczoną. Wnet potem przyjazny stosunek między Konradem U a Bolesławem Wstydliwym rozchwiał się; Latop. Hipac.opisując ostatnie lata rządów Wstydliwego, wyraża się: tohda Bolesław w nelabii żywiasze so synowcem swoim Kondratom. Także następca Wstydliwego, Leszko Czarny, od początku rządów zajął stanowisko nieprzyjazne wobec Konrada; tenże sam latopis '), opisując pod r. 1281 walkę między Konradem a jego bratem Bolesławem U, wyraźnie nadmienia, iż Leszko był sprzymierzeńcem

3) Kod. dypl. Malop.

1

Kod. dypl. Malop. I. nr. 143. — 2) Tak przyjmuje Kętrzyński, Mon. Pol. V. 1015. —

2

I. nr. 110. — 4) Ibid. I. nr. 76. — 5) Mon. Pol. II. 842. — 6) Str. 580. — 7) Str. 582.