0107

92

N. N. (ni. BELA I); N. N.

II. 12 13.

córka Mieszka II, zmarła wcześniej i Bela później ożenił się z jakąś córką Bolesława, na co jednakowoż niema poparcia w źródłach, a nadto sprzeciwia się stanowczo temu przypuszczeniu okoliczność, że Bolesław Szczodry nie mógł mieć córki, któraby mogła wyjść za Belę, zmarłego już r. 1063. Wyrażenie socer jest tu zatem tylko niedokładnością i oznacza, że Bolesław przez małżeństwo swej ciotki z Belą był tegoż Beli powinowatym.

O dacie śmierci córki .Mieszka nie mamy żadnej pewnej wiadomości. Niektóre źródła węgierskie jako to: Chroń. piet. Vind.') i Chroń. Dubn.^{1 2}) podają, że Bela prócz księżniczki polskiej miał jeszcze drugą żonę, hiszpankę Małgorzatę, skąd wynikałoby, że pierwsza jego żona zmarła przed nim, a więc przed r. 1063. Wszelako, jak wykazała krytyka naukowa³), podanie to polega na pomieszaniu Beli I z Belą III, który miał za żonę Małgorzatę, córkę Ludwika VII francuskiego. Również podanie mętnej Krom węg.-pol.⁴), jakoby Bela wziął żonę de Romano imperia nie znajduje nigdzie potwierdzenia. Zaczem niewiadomą jest rzeczą, czy żona Beli I zmarła przed nim, czy też go przeżyła; w każdym razie żyda jeszcze po r. 1048, według przytoczonych bowiem poprzednio źródeł, wróciwszy z nim do Węgier, urodziła mu jeszcze kilkoro dzieci, a mianowicie Lamberta i cztery córki^{5 6}). Skutkiem czego należy datę jej śmierci położyć na czas po 1052 roku.

Bela I. Wojciech.

Syn Wasula⁰), wnuka Gejzy I, panował w Węgrzech od r. 1061, zmarł r. 1063⁷). Drugie jego imię Wojciech {Adalbertud) poświadczone w dokumencie z r. 1057 ⁸).

13. N. N.

Kroniki ruskie: Latop. Sofij. I⁹), Latop. Woskr.¹⁰), Latop. Patr. ⁿ) i Latop. Danił.¹²) podają, iż Kazimierz Odnowiciel wydał siostrę swoją za Izasława, syna Jarosława, księcia kijowskiego; w Żyw. Mojż. Węgrz.¹³) jest również wzmianka, iż żona Izasława była Laszką. Jakkolwiek Nestor nic o tymi związku nie wspomina, to jednakowoż przekaz przytoczonych kronik można uważać za wiarogodny, za czcili przemawia okoliczność podana przez samego Nestora^u), że później Izasław, wypędzony z Kijowa, szukał dwukrotnie wraz z żoną schronienia i pomocy w Polsce, a także wyrażenie Galla¹⁵), iż Bolesław Szczodry, zdobywszy (r. 1069) Kijów, osadził tamże gnendam sui generis Ruthenum (Izasława). Wiadomość zawarta w Pateryku, z którego korzystał Karamzin ^ie), jakoby żoną Izasława była córka Bolesława Chrobrego, jest zupełnie odosobnioną, i nie zasługuje na wiarę wobec odmiennego przekazu przytoczonymi! poprzednio źródeł^l7). Jak się żona Izasława nazywała, nie podaje żadna kronika; twierdzenie¹⁸), jakoby na imię by^rło jej Ryksa, polega na oczywistem nieporozumieniu, albowiem przytoczone na to dowody odnoszą się nie do żony Izasława, lecz do żony Beli I węgierskiego, a i te, jak okazaliśmy poprzednio {II. 12.), są zgoła niewystarczające.

Jako datę zaślubin podają wszystkie wymienione latopisy ruskie rok 1043 (6551), przytaczając fakt ten łącznie z wiadomością o poślubieniu Dobronegi przez Kazimierza Odnowiciela; tylko Latop. Danił. wspomina o ślubie pod rokiem 1041 (6549), znowu łącznie z wiadomością o małżeństwie Kazimierza; gdy jednak, jak wykazaliśmy poprzednio (II. 11.), wiadomość jej polega dosłownie na owych latopisach ruskich, przeto można datę 1041 r. uważać za prosty tylko błąd cyfrowy (omyłka o dwa lata). Ważniejszem jest pytanie, czy ze względu na łączny przekaz o obu małżeństwach nie należałoby daty obu ślubów uważać za

1

Florianus, Hist. Hung. font. dom. II. 131. — 2) Ibid. III. 35. — 3) Katona, Hisf. crit. II. 199 i n. — 4) Mon.

2

Pol. I. 513. — 5) Katona, Hist. crit. II. 201. — 6) Nie Wlodzistawa Łysego, jak zwykle przyjmują historycy węgierscy, por.

3

Meyndt, lieitriige zur Gesch. d. altesten Beziehungen zw. Deutschland u. Ungarn 7. — J) Fessler-Klein, Gesch. Urig. I.

4

161. — 8) Fejer, Cod. dipl. Hung. I, 394. — 9) PoJn. Sobr. V. 138. — 10) Ibid. VII. 331. — U) Ibid. IX. 83. — 12) Str. 116. —

5

13) Mon. Pol. IV. 816. — 14) Ibid. I. 720. 731. — 15) Ibid. I. 419. — 16) Hist. pań. ros. II. przyp. 46. — l<) Por. Lin-

6

niczenko, Wzaimn. otnosz. 52.    - 18) Bielowskiego, Odpowiedź na list otwarty Helcia, Bibl. Ossol. pocz. nowy VII. 319

7

uw. 1 tudzież Mon. Pol. I. 861; także Wagilewicza, Geneal. 30.