0929DRUK00001768

356

IIOZDZIAŁ YlSuST. 78

ku któremu wi chwili obserwacji zwrficony jest ruch obserwatora. Punkt ten zwany jest ogólnie apelse,k ruchu obserwatora (por. ust. 72).

Zajmijmy się kolejno czterema wyszczególnionemi poprzednio przypadkami aberaeji gwiazdowej.

78. Aberacja wiekowa. Wpływ aberaeji wiekowej na spół-rzędne równikowe gwiazdy otrzymamy, podstawiając we wzorach (.176), (177) i (178) na miejsce a_w i 8_W spólrzędne apekstt ruchu słońca w przestrzeni A \ 1) i odpowiednią warftffi stałej A. Jak widzieliśmy (ust. 72), "wartości te nie są dokładnie wyznaczono; przyjęliśmy A = 268°.5, D — 25°.3, v = 19.5. km/sek. Oznaczmy przez Jt_s wartośg stałej Je, wypływającą ze w⁷zorów (b) i f8j, gdj^T w nich przyjmiemy prędkość układu, to otrzymamy następująoe w^rzory, wyrażające wply w aberaeji wNękowej na spólrzędne rówmikowe gwiazd:

a' — a = — k_s cos 1) sin (a — A) seq o,    (181)

o — 5 = Je_s [sin 1) cos Z — cos D sin Z cos (a — Al)J. (182)

Stała kr_:, = 18" nosi nazwę stałej aberaeji icieJiOioej.

Gdy także w⁷artaśej A, 1) są stałe, jak to założyliśmy, to rówmieź stalemi są dla danej gwiazdy różntae a' — a i o' — 5. Ze w⁷zoró>v po wyższy cli wynika więc, że wszystkie gwiazdy wskutek aberaeji wiekowej przesunięte są ku apekśowl układu słonecznego o pewien luk, którego wartość dla danej gwiazdy je„st niezmienna.

W, związku z powyższym wynikiem znajdują się uwagi następujące. Spólrzędne prawdziwe a, Z określałyby prawdziwe miejsce gwiazdy tylko w tym przypadku, gdyby światło od gwiazdy⁷ do obserwatora dochodziło momentalnie, wtedy bowiem nie byłoby⁷, jak wiemy, aberaeji gwiazdowej. Jeżeli zaś w rzeczywistości światło posiada prędkość skończoną i czas aberaeji dla danej gwiazdy⁷ wynosi 0, to, gdy przez t -j- fi oznaczymy] epokę obserwacji, jest rzeczną zrozumiałą, iż spólrzędne a, Z określają kierunek ku gwleździe w epoce i i nie wiadomo nic, jakim zmianom uległy one w^t czasie aberaeji. Czas aberaeji w ogólności