94296601

B) SOK ŻOŁĄDKOWY a) Budowa błony śluzowej.

Sok żołądkowy jest wydzieliną osobnych gruczołów, t. zw. trawieńcowych, które u człowieka i u zwierząt mięsożernych są główną składową częścią błony śluzowej żołądka. Są to bez wyjątku gruczoły cewkowe, leżące w zagłębieniach błony śluzowej w postaci rurek, niekiedy rozgałęziających się na dwie i zajmujących całą grubość błony śluzowej. Liczba ich jest tak znaczna i są one tak gęsto ustawione jeden obok drugiego, że na przekrojach błony śluzowej poprzecznych do kierunku gruczołów zaledwo z trudnością można wykazać istnienie błonki podstawowej pomiędzy nimi. Dopiero po nastrzykaniu naczyń widzimy wyraźnie, że w tkance podstawowej pomiędzy gruczołami znajduje się gęsta sieć naczyń, w której, jak w koszyczkach, są umieszczone torebki gruczołów. Komórki nabłonkowe, które na powierzchni błony śluzowej żołądka mają kształt wysokich komórek cylindrycznych i począwszy od wpustu aż do odźwiernika (a właściwie i w jelitach aż do odbytu), pokrywają błonę śluzową, zagłębiając się w ujście gruczołów lejkowato, już w szyjkach przechodzą stopniowo w nabłonek nizki cylindryczny, następnie przybierają kształt nieokreślony, bryłowaty w przeważnej części błony śluzowej żołądka, z wyjątkiem okolicy odźwiernika, zacieśniają przewód a raczej tworzą pomiędzy sobą przewodziki i dzielą się na 2 kategorye: na komórki t. zw. główne, małe i jasne, i komórki ciemne, albo okładzinowe. Te ostatnie w gruczołach nieczynnych wyróżniają się tern, że są nieco większe i mają kształt wrzecionowaty, podczas gdy główne posiadają kształt wielobocznych bryłek i mają przewagę nad komórkami ciemnemi pod względem liczby, te ostatnie przewyższają komórki pierwszej kategoryi wielkością. W miarę czynności gruczołów komórki cie-