94298101

C) SOK TRZUSTKI.

a) Ogólne pojęcie o trzustce.

Pokarm mniej lub więcej zmieniony w żołądku przepływa przez otwór odźwiernika do jelit, gdzie się mięsza z kilkoma nowymi sokami. Zaraz w dwunastnicy znajdujemy prawie na jednej wysokości, często we wspólnem zagłębieniu (diverticulum Yateri), otwory dwóch przewodów: od strony lewej przewód trzustki (duc-tus pancreaticps), od prawej zaś przewód największego gruczołu w ustroju —. wątroby (duduś choledocłms). Trzustka, jako gruczoł, pod względem swojej budowy na pierwszy rzut oka przypomina bardzo ślinianki, jakkolwiek w rzeczywistości wypada ją zaliczyć do gruczołów cewkowych złożonych. Cewki tego gruczołu dzięki swoim rozgałęzieniom i skrętom tworzą zraziki. Przewody zrazików podobnie, jak gałęzie drzewa, schodzą się do jednego głównego pnia (przewodu), który przebiega przez cały gruczoł i pod nazwą ductus Yirsimgianus wpada do dwunastnicy. U niektórych zwierząt obok głównego przewodu spotykamy 2 do 3 przewodów mniejszych, które osobno również wchodzą do dwunastnicy.

Komórki gruczołowe tego narządu są tak charakterystyczne, że je łatwo można rozpoznać wśród szeregu podobnych im komórek. Każda bowiem komórka składa się z dwu warstw: wewnętrznej, zwróconej do światła przewodu, wyraźnie ziarnistej i zewnętrznej, jasnej, przeźroczystej, niekiedy z lekka podłużnie prążkowanej; jądro zajmuje miejsce w pośrodku między temi warstwami. W komórkach nieczynnych to ostatnie jest mniej lub więcej skurczone, ząbkowate, w komórkach zaś czynnych, t. j. w czasie wytwarzania soku, ma kształt okrągły, nieco spłaszczony z wyraźnie występują-cem jąderkiem.