94294301

FIZYOLOGIA PRZEWODU POKARMOWEGO 227

w której sok trzustkowy był naprzód ogrzany do 80° w celu zatrzymania dalszego działania fermentów-

Z tego cośmy powiedzieli wyżej, jest rzeczą oczywistą, że sok trzustkowy odgrywa pierwszorzędną rolę w trawieniu pokarmów. Jego ferment proteolityczny działa tak silnie, że może w zupełności zastąpić żołądek. Można bowiem u psa w całości wyciąć żołądek, połączyć przełyk z dwunastnicą, nie szkodząc wcale zdrowiu zwierzęcia. Białka są nadal trawione a nawet mleko ścina się i zostaje strawione, ponieważ w soku trzustkowym można także wykazać podpuszczkę. Wprawdzie w warunkach normalnych w ścinaniu mleka sok ten nie odgrywa żadnej roli, mleko dostaje się do dwunastnicy już ścięte pod wpływem soku żołądkowego i czynność ta i występuje na jaw tylko, gdy zabraknie żołądka.

4) Trawienie w jelitach.

Gruczoły błony śluzowej cienkich jelit wydzielają sok, zawierający kilka fermentów. Przeważną rolę wśród nich odgrywają fermenty hydrolizujące, działające na węglowodany; są to sukraza, maltaza, laktaza. Z innych fermentów ważną rolę odgrywają fermenty, biorące udział w trawieniu białka jak: enterokinaza, erepsyna, arginaza. Fermentu, działającego na tłuszcze, w soku jelit zupełnie nie znajdujemy.

a) Enterokinaza. Enterokinaza należy do kategoryi fermentów pomocniczych Jak widzieliśmy wyżej, sok wydzielający się z trzustki nie posiada żadnego działania proteolitycznego, które natychmiast występuje, jeżeli do niego dodamy soku jelitowego.

Według jednych autorów enterokinaza zamienia trypsynogen trzustkowy na trypsynę, podobnie jak kwas solny zamienia pepsy-nogen na pepsynę, jednem słowem jest to aktywator trypsynogenu. Według drugich enterokinaza i trypsyna stanowią związek podobny do tego, jaki przedstawiają dopełniacz i dwuchwytnik (aleksyna i sensybilizator) w hemolizie, lub trombogen i trombokinaza w krzep-nieniu krwi.

Zresztą jakkolwiek różne mogą być teorye, ważnym przede-wszystkiem jest fakt, który nie ulega wątpliwości, że w soku jelitowym znajduje się ferment enterokinaza, bez którego sok trzustkowy nie może trawić białek. Enterokinaza znajduje się w soku jelitowym podobnie jak i w wyciągach z błony śluzowej jelita, sporządzanych zapomocą wody chloroformowej. Kinazy, podobne do

15*