94295901

FIZYOLOGIA PRZEWODU POKARMOWEGO 243

stwierdzony także przez innych badaczy, nie znalazł dotychczas należytego wyjaśnienia, wskazuje on jednak, jak i cały szereg innych właściwości śliny, że wydzieliny tej nie można rozpatrywać jako prosty przesącz surowicy.

b)    Ślina Z gruczołu podszczękowego. Otrzymuje się ją w ten

sam sposób, jak z gruczołu przyusznego, u zwierząt wprost z przewodu, u ludzi z przypadkowych przetok przewodu Whartona. Przedstawia ona jeszcze większe wahanie w swojej ilości i składzie w zależności od unerwienia. Jest to ciecz przeźroczysta lecz cią-gliwa z powodu obecności śluzu, oddziaływająca alkalicznie, o ciężarze gatunkowym 10075--10181. Sucha pozostałość wynosi 1-57 do 2'8°/₀, punkt zamarzania równa się — 0193 do — 0396. Ilość wydzieliny w spoczynku jest bardzo mała, zwiększa się, gdy drażnimy błonę śluzową jamy ust oraz wskutek ruchów języka i żucia, a szczególnie, gdy żuciu podlegają zwykłe pokarmowe substancye. Wprowadzenie płynów do przewodu pokarmowego lub do krwi także ją zwiększa. Ilość u człowieka oznaczyć bardzo trudno, w przybliżeniu przyjmują od 6—8 gr. na godzinę.

c)    Ślina z gruczołu podjęzykowego. Czynność gruczołu pod-językowego jest najmniej znaną. Wydzielina jego niewątpliwie najbardziej jest zbliżoną do gruczołu podszczękowego, lecz co do ilości jest znacznie mniejszą. U człowieka z tych małych ilości, które można otrzymać, należy wnosić, że jest więcej alkaliczna i że pozornie zawiera więcej śluzu. Kropla tej śliny robi wrażenie kropli szkła, ma charakter gęstej, przeźroczystej, ciągnącej się śluzowej masy. Wyciąga się przy spadaniu kropli, tworzy długie nitki. Według Heidenhaina ilość stałych składników wynosi 2'74. Wer-

ther u psa podaje	następujący	skład:
Sucha pozostałość.	Nieorga niczne.	Nieorgan. nierozpuszcz.	Sol kuchenna
1-53%	1-34	0-068	1-080
1-37%	0-94	0044	0-814

Te badania Werthera zostają w sprzeczności z dawniejszemi badaniami, podług których ilość organicznych związków miała być znacznie większą. Ciągliwość i większa na wejrzenie gęstość wydzieliny podjęzykowego gruczołu tłumaczy Werther mniejszą alkalicznością. W tej wydzielinie wypada podkreślić znacznie większą zawartość soli kuchennej, niż w surowicy krwi.

16*