423
BEZPIECZEŃSTWO PRACY — BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE
pierwszej pomocy ofiarom wypadków. Stosunkowo najnowsze wychowa wczo-propa-gandowe metody, zapożyczone ze Stanów Zjednoczonych, odnoszą się do człowieka i organizacji pracy. Należy tu selekcja nowoprzyjętych robotników (doświadczalnie psychotechniczne), propaganda na terenie fabrycznym i nauczanie według specjalnych metod, do czego środkami są: plakaty ostrzegawcze, broszury popularne, ulotki, wykłady z pokazami filmowemi i przezroczami, wycieczki zbiorowe, zawody z nagrodami w celu zmniejszenia liczby wypadków między oddziałami fabryki lub różnemi przedsiębiorstwami („no-accidents day“, „contests"), opisy wypadków, wykazy statystyczne, specjalne zebrania, nagrody i odznaczenia, udzielane zasłużonym na polu bezpieczeństwa pracy pracownikom przemysłowym różnych stopni, premje dla majstrów za unikanie wypadków.
Szeroko zakrojona, a systematyczna akcja bezpieczeństwa pracy na obszarze danego przedsiębiorstwa, która obejmuje różnorodne zagadnienia, począwszy od ściśle technicznych aż do wychowawczo-propa-gandowych, wymaga stałej działalności specjalnej organizacji na tym terenie. W tym celu dyrekcja przedsiębiorstw powołuje t. zw. „służby bezpieczeństwa pracy", organ techniczny i wyszkoleniowy przedsiębiorstwa, w której skład stale wchodzą kierownik tej służby, ześrodkowujący w swem ręku wszystkie sprawy dotyczące bezpieczeństwa (Safety engineer, Sicherheitsinge-nieur), kierownicy służby pierwszej pomocy i straży pożarnej, oraz pewna liczba pracowników- zakładu pracy. Istnieją kierunki (dr. A. Salmont we Francji), które służbę bezpieczeństwa rozszerzają na całokształt bytu robotnika, jako t. zw. „service du facteur humain".
Liczba tak zorganizowanych zakładów pracy wynosi w Stanach Zjednoczonych kilka tysięcy, w Anglji i Francji po kilkaset. Wyniki działalności dobrze zorganizowanych służb tego rodzaju, opartych na ści-slem i zgodnem współdziałaniu pracodawcy z pracownikami, są bardzo poważne.
W Polsce ruch tego rodzaju dopiero się rozpoczyna (Wielki Przemysł Drzewny, Papierniczy, Zakłady Hutniczo-Żelazne i Wielkie Piece Ostrowieckie).
Literatura: Adamiecki W.: Gospodarcze znaczenie bezpieczeń• •lwa pracy. Warszawa 2934.—Adamiecki W.s Hola instytucyj ubezpieczeniowych w akcji zapobiegania wypadkom przy pracy.
Warszawa 1934. — Aliaon P.: Le problbme de la prioention des accidents du lravail. Nancy 1930. — Baczność przy pracy (miesięcznik). — BŁoie L. A. de: Industrial safety organiza-tion. New-York 1928. — Dąbrotceki K. dr.s Czynnik ludzki w wypadkach przy pracy. (Praca i Opieka Spoi. 1931). — Den-ker W.: UnfalherhtUung. Berlin 1928. — Higjena i bezpieczeństwo pracy (miesięcznik). — Ichheiser O. dr.: Wypadki przy pracy ze stanowiska psychologji 1935. — Landmu W.: Walka o bezpieczeństwo pracy. Warszawa 1930 — Lagę F. G. Handbook of safety and accident prevention. New-York 1926. — Mazurkietcicz-Ghrwłetcaki: Zagadnienie statystyki wypadkowej z punktu widzenia akcji zapobiegawczej. Warszawa 1933.— MazttrkłetcicM A. ini.: Zapobieganie wypadkom przy pracy a organizacje przemysłowe (Praca i Opieka Spoi. 1932).— Tom&e: Organizacja bezpieczeństwa pracy w Au3trji i Czechosłowacji (Praca i Opieka Spoi. 1932). — Ternie: Zapobieganie wypadkom przy pracy (Praca i Op. Spoi. 1933). — Tenćer Przemysłowe i robotnicze organizacje bezpieczeństwa pracy w Belgji (Praca i Op. Spoi. 1934). — Tonie: Kongres bezpieczeństwa pracy w Paryżu (Praca i Op. Spoi. 1935.) — TmUe: Organizacja bezpieczeństwa pracy w Niemczech (Przegląd Ubezp. Spoi. 1934). — Międzynarodowe Biuro Pracy (liczne publikacje i czasopisma). — Ritzmann dr. ing.: Die internat ionak Arbeitsorganisation und die VerhUtung txm Arbeits-unf&llen. Genf 1934. — Schlezinger B.: Unfallnerhńtungs-t&chnik Berlin 1910. — Syrup F.: Handbuch des Arbeits-schutzes und der Betriebssicherheit. Berlin 1928.
Andrzej Mazurkiewicz.
Przez b. p. w obszerniej szem znaczeniu rozumiemy bezpieczeństwo bliżej nieokreślonego ogółu osób i ich mienia, znajdujących się na pewnym administrowanym obszarze, na który dostęp w zasadzie jest nieograniczony. W tern znaczeniu odróżniamy b. p., którego zapewnienie należy do władz i organów, sprawujących funkcje ogólno-administracyjne (u nas Minister Spraw Wewnętrznych, wojewodowie i starostowie oraz policja państwowa) zarówno od bezpieczeństwa pewnych kategoryj osób, jak i od bezpieczeństwa indywidualnego. Zapewnienie bezpieczeństwa pewnych kategoryj osób, postawionych w warunki szczególne, należy do władz i organów specjalnych, jak np. bezpieczeństwo osób, zatrudnionych w zakładach pracy (bezpieczeństwo pracy) — do władz i organów inspekcji pracy, bezpieczeństwo komunikacji — de odpowiednich organów nadzoru nad komunikacją i t. p. Troska o bezpieczeństwo indywidualne należy do zainteresowanych osób lub ich najbliższego otoczenia.
Ponieważ niebezpieczeństwo ogółowi zagrażać może zarówno skutkiem różnorodnej działalności ludzkiej, jak i działania licznych sił przyrody, przeto przeciwdziałanie temu zagrożeniu może mieć bardzo szeroki