Magazyn6
3001

422

BEZPIECZEŃSTWO PRACY

d’assurances“ w Lucernie, której państwo powierzyło nadzór nad całością akcji bezpieczeństwa pracy w Szwajcarj i.

Kierunek ubezpieczeniowy posiada również swych przedstawicieli w zachodnich krajach Europy (Belgja, Francja) w postaci prywatnych towarzystw ubezpieczeniowych, prowadzących akcję zapobiegawczą. Ten to t. zw. „Syndicats de garantie“ lub „Ass. mutuelles d’assurances“, np. przemysłu metalowego, włókienniczego, budownictwa.

Obok powyżej wymienionych zrzeszeń przemysłowców, w akcji bezpieczeństwa pracy uczestniczą również stowarzyszenia techniczno-zawodowe np. „Verein deut-scher Revisionsingenieure“ w Niemczech, stowarzyszenia techniczne we Francji, społeczne organizacje w Anglji jak „In-dustrial Welfare Society", a także robotnicze („Jeunesse Ouvriere chretienne" w Belgji) oraz czysto propagandowe ema-nacje zakładów ubezpieczeń, gmin i t. p. jak „Oesterreichische Zentralstelle fur Un-fallverhiitung“ w Austrji.

Również i w Polsce w ostatnich latach powstały zawiązki organizacyj przemysłowych (Sekcje bezpieczeństwa pracy przy Związku Polskich Hut Żelaznych, Dyrekcji Lasów Państwowych, w obrębie prywatnego przemysłu drzewnego, papierniczego i t. d.) i technicznych (przy Stowarzyszeniu Inżynierów Mechaników Polskich, Związku Chemików, Związku Inżynierów Chemików R. P.) do walki z wypadkami.

Międzynarodowa Organizacja w zakresie bezpieczeństwa pracy stanowi dział (Servi-ce) bezpieczeństwa Międzynarodowego Biura Pracy. Powstał on w r. 1920 na podstawie art. 396, XIII części Traktatu Pokojowego w Wersalu. Głownem zadaniem działu jest zbieranie i rozpowszechnianie w formie specjalnych publikacyj i czasopism materjałów z zakresu bezpieczeństwa, a pochodzących z różnych krajów. Poza tern prowadzi prace badawcze i poradnicze dla państw i organizacyj, oraz prowadzi prace przygotowawcze w zakresie bezpieczeństwa pracy na Międzynarodowe Konferencje Pracy. Organem pomocniczym działu jest Komitet Korespondencyjny, złożony z delegatów wszystkich państw, wchodzących w skład Międzynarodowej Organizacji Pracy.

Poza obu kierunkami w organizacji bezpieczeństwa pracy pozostały niektóre państwa Europy, jak przedwojenna Austrja i Rosja, które posiadały tylko państwową władzę w dziedzinie bezpieczeństwa pracy. Skutkiem tego przeważająca część Polski w okresie niewoli nie uczestniczyła w wielkim ruchu społecznym, mającym na celu walkę z wypadkami. Jedynie w trzech województwach zachodnich istniały części wielkiej organizacji niemieckich zrzeszeń zawodowych.

Celem wypełnienia tej luki Zakłady Ubezpieczeń Społecznych stworzyły w r. 1931 swą fundację p. n. „Instytut Spraw Społecznych", której celem jest prowadzenie badań naukowych, prac instrukcyjnych i propagandowych m. in. także w zakresie bezpieczeństwa i higjeny pracy. Dalszy, a równie doniosły krok w tej dziedzinie stanowiło polecenie „Zakładowi Ubezpieczeń od Wypadków" w ustawie o ubezpieczeniu społecznem w r. 1933 obowiązku popierania i organizowania akcji przeciw-wypadkowej, co w rezultacie doprowadza do powstania przemysłowych organizacyj bezpieczeństwa pracy w Polsce.

3. Metody działania. Do najdawniej stosowanych metod działania, będących przeważnie atrybucją władz państwowych, a częściowo także organów odeń zależnych (Stowarzyszenie Dozoru Kotłów) jest odpowiedzialność karna i cywilna pracodawcy za wypadek lub poważne zaniedbanie bezpieczeństwa pracy, wydawanie obowiązujących przepisów bezpieczeństwa i higjeny pracy, nadzór nad ich wykonaniem oraz stosowanie odpowiednich nakazów.

Innego rodzaju metody stosują stowarzyszenia dobrowolne i związki ubezpieczeniowe. Pełnią one czynności doradcze dla zakładów pracy, jako całości lub też niektórych ich urządzeń zapomocą osób wyspecjalizowanych w niebezpieczeństwach danego przemysłu lub urządzenia (technicznych instruktorów); stosują rady i zalecenia, tworzą wydawnictwa technicznych podręczników, opisów i rysunków zabezpieczeń, muzea bezpieczeństwa pracy, które zawierają wzory osłon maszyn i urządzeń (Paryż, Londyn, Medjolan, Amsterdam, Charlottenburg, Monachjum), inicjują wspólne ich zwiedzanie przez zainteresowanych oraz dbają o zorganizowanie w przedsiębiorstwach szybkiej i dobrej