Magazyn6
3201

424

BEZPIECZEŃSTWO PRACY — BEZROBOCIE

zakres i wyrażać się w różnorodnych formach. Wezbrana rzeka lub przerwanie tamy mogą spowodować powódź. Niedopałek papierosa nieopatrznie rzucony w teatrze może spowodować pożar, groźny w^r skutkach dla zgromadzonej publiczności. Pestka od owocu, rzucona na chodnik, może spowodować upadek i złamanie nogi lub ręki przechodnia, a spadający z pobliskiej kamienicy gzyms — nawet śmierć. Nieopatrznie lub w występnym zamiarze wydany okrzyk może spowodować panikę wśród zgromadzonych tłumów i śmierć przez potratowanie części zebranych i t. p. Powyższe przykłady niebezpieczeństw dostatecznie wskazują, jak kwestja zapewnienia bezpieczeństwa zazębia się z kwestjami z zakresu urządzeń technicznych, spokoju i porządku publicznego. W związku z tern, również pojęcie b. p., tak w życiu eodziennem, jak w ustawodawstwie i nauce, jest używane to w węższem to w szerszem znaczeniu, łącząc się z pojęciami „porządku publicznego** i „spokoju publicznego**. Stałego i wyraźnego rozgraniczenia między temi pojęciami brak, jakkolwiek ze względów technicznych i kompetencyjnych ujawnia się nieraz potrzeba takiego rozgraniczenia. Tak np. nasza ustawa o Policji Państwowej (Rozp. Prez. Rzplitej z dn. 6. III. 1928 — Dz. U. R. P. Nr. 28, poz. 257) w art. 5 stanowi, że funló-cje wykonawcze w zakresie bezpieczeństwa i spokoju publicznego policja państwowa spełnia bezpośrednio, zaś w sprawach porządku publicznego — przez wspieranie,* względnie przez nadzorowanie organów państwowych i samorządowych oraz innych organów, które są lub będą powołane do wykonywania przepisów, regulujących sprawy porządku publicznego.

Literatura. Roger Bonnani Pricti iUmenlaire de droit admi-nistratif. Paris 1926. — W. Czapiński: Bezpieczeństwo, •pokój t porządek publiczny. Ga eta Administr. Policji Państwowej. Warszawa 1929 r. Nr. Nr 9,13 i 19. — Karol Frie-derlchi Grundsiżgc des Pol zeirechls. Bonn 1923. — Mmiriee Haurlou. Pricis de droit administratif et de droit public. Paris 1921. — K. W. Kumantecki, B. Wasiutyński i J. Panejkw Polskie prasoo administracyjne w zarysie, czfić III, Kraków, Księgarnia Powszechna b. d. — Jerzy Stefan Langrodi Polskie prasoo o stowarzyszeniach. Kraków 1934 — F. Ochlmourshi: Prawo Administracyjne, tom II. Warszawa 1922.

W. Czapiński.

Bezrobocie.

I Istota, pojęcie i teorje bezrobocia. i. Pojęcie i rodzaje. 2. Skutki i znaczenie. 3. Teorje bezrobocia. 4. Statystyka

bezrobocia. II. Walka z bezrobociem. 1. Ogólne zasady. 2. Roboty publiczne: a) Istota, organizacja, finanse, b) Ważniejsze rodzaje robót publicznych. 3. Inne środki walki z bezrobociem. 4. Uwagi końcowe. III. Statystyczne metody badania bezrobocia.

1. Istota, pojęcie i teorje bezrobocia.

1. Pojęcie i rodzaje. Nazwą bezrobocie obejmuje się nieraz dosyć różnorodne zjawiska. Najpierw, w najogólniejszetn ujęciu, można rozumieć pod tym terminem brak zatrudnienia osób zdolnych do pracy. Słowa „zdolny do pracy**, w po-wyższem określeniu, wyłączają odrazu z zakresu pojęcia bezrobotnych osoby dojrzałe, nie mogące pracować z powodu braku odpowiednich zdolności i sil fizycznych lub umysłowych, jak starców, inwalidów, chorych i t. d. Są coprawda uczeni (K u m p-m a n n), którzy i w tym wypadku mówią

0    b., nazywając je b. subjektywnem. Sądzę jednak, że jest to nadmierne rozszerzenie pojęcia b. Wystarczy tutaj ogólne rozróżnienie ludności zawodowo biernej (starcy, dzieci etc.) od ludności z a-wodowo czynnej w rzeczywistości lyb potencjalnie. — Osoby zdolne do pracy mogą być najpierw bezrobotne z własnej &i ny, ponieważ nie mają chęci do pracy. B. wywołane brakiem woli pracy, chociaż istnieje sposobność do pracy, nazwać można właściwem b. podmiotowem. Z innego punktu widzenia nazywamy je b. z a wini o n e m. Niechęć do pracy może być allx> ogólna, wskutek wrodzonego lenistwa, albo niechęć tylko do określonej pracy w danych warunkach i przy danem wynagrodzeniu

1    zarobku, zbyt odbiegających od normalnych warunków środowiska. To pojęcie braku woli pracy w danych warunkach jest oczywiście rozciągliwe i łatwo prowadzi do zupełnie innego typu b., zwanego zwykle b. objektywnem. W rzeczywistości trudne jest nieraz przeprowadzenie granicy między b. powstałem z przyczyn podmiotowych, braku woli pracy, a b. przedmiotowem wywołanem czynnikami zewnętrznemi, sto-jącemi poza osobą bezrobotnego. Np. zgoda ze strony rolx>tników na znaczniejszą zniżkę ich płacy mogłaby nieraz doprowadzić do zupełnego zaniku b. 1 'owstaje tutaj kwestja, czy to jest b. zawinione, charakteru subjektywnego, czy b. niezawinione i objektywne, za którego istnienie robotnik