Magazyn6
8301

475

BOGACTWO

civ. stawieniu do wielu owoców szybko ulegających zepsuciu, o ile procesowi gnilnemu nie przeciwdziałamy kosztownemi środkami konserwacyjnemi. Mimo tego nazywamy dobrami zużywalnemi ziarna przeznaczone do siewu lub wypieku mąki, ponieważ po jednorazowem zużyciu w jednym z tych celów przestają istnieć w dotychczasowym kształcie i przestają nadawać się do ponownego identycznego użytku w odróżnieniu od odzieży, broni, narzędzi, budowli wszelakiego rodzaju, służących człowiekowi do wielorazowego, jednego i tego samego użytku. Wszelkie dobra użytkowe trwałe są przeznaczone do zaspokojenia potrzeb, ale nie wszystkie bezpośrednio. Ażeby wytworzyć książki, które czytamy oraz inne dobra użytkowe, człowiek zaopatruje się w surowce, narzędzia i maszyny. Dobra, przeznaczone do pośredniego zaspakajania potrzeb nazywamy kapitałem (majątkiem zarobkowym lub twórczym).

Majątek obejmuje ogół dóbr zużywalnych i trwałych, użytkowych i kapitałów, któremi ludzie rozporządzają w danej chwili. Majątek jest identyczny z bogactwem w rozumieniu statycznem, albowiem rozstrzyga o zamożności, czyli o możności zaspakajania potrzeb w danej chwili. Jeśli jednak chodzi o dynamiczny proces bogacenia się lub ubożenia jednostek oraz społeczeństw z biegiem czasu, wówczas zmiany w stanie majątku, zależne od wielkości oraz od zużywania dochodów, nabierają rozstrzygającego znaczenia. Człowiek, ażeby zaspokoić potrzeby, gospodaruje. Ogół dóbr, które przysparza w danym czasokresie np. w ciągu roku, stanowi jego dochód surowy. Równocześnie jednak zmniejszają się kapitały gospodarcze, ponieważ wytwarzanie dóbr polega na przeróbce kapitałów, przyczem, jeśli produkcja jest racjonalnie obmyślana i wykonana, wartości w jej toku przysporzone przewyższają wartości zniszczone. Produkcja wyżłabia szczerby w majątku zarobkowym. O ile dochud surowy, uzyskany przez producenta, zgodnie z zamierzeniami pokrywa z nadwyżką ubytek majątku zarobkowego, wówczas producent rozporządza dochodem czystym, zwiększającym majątek. Mimo tego może nastąpić ubytek majątku, albowiem w ciągu wytwarzania zmniejsza się nietylko wartość kapitału zużytego w tym celu, ale nadto zachodzi dalszy ubytek wartości, którego źródłem jest zaspakajanie przez producentów swych potrzeb osobistych. Uszczuplenie majątku dochodzi do skutku, jeśli producenci w okresie produkcji wydają na zaspokojenie swoich osobistych potrzeb więcej niż wyniósł dochód czysty, wtedy gdy prócz dochodu czystego skonsumowali bezpośrednio lub w formie zadłużenia się część majątku. Jeżeli konsumują mniej niż dochód czysty, wówczas nieskon-sumowana, zaoszczędzona część dochodu czystego stanowi przyrost majątku. Majątek, niepowiększany zaoszczędzaniem części dochodów, zanika. Wzrasta szybko tylko w okresach uzyskiwania wielkich dochodów, umożliwiających uskutecznianie znacznych oszczędności, które polegają na skierowaniu przez człowieka swej pracy ku wytwarzaniu dóbr trwałych i zarobkowych. Majątek jest zaoszczędzonym dochodem, a dochód przetwarzaniem majątku. Jednocześnie majątek jest skapitalizowanym dochodem a dochód oprocentowaniem majątku. Pierwszeństwo dochodu w stosunku do majątku wynika z dwóch już przytoczonych okoliczności. Gdy Europie jczycy zdobyli Amerykę, malarja dziesiątkowała ich zastępy. Nie leczyli jej proszkiem uzyskiwanym ze spalania kory drzewa chinowego, ponieważ nie znali zalet owej kory. Natomiast tubylcy używali tego lekarstwa. Kora drzewa chinowego stanowiła część majątku i bogactwa Indjan, choć równocześnie była bezwartościową w oczach Europejczyków. Majątkiem może się stać tylko to, czego dochodowość umysł ludzki pojmie i oceni. Po-wtóre, majątek tylko chwilowo rozstrzyga o zamożności. Nieuzupełniany z dochodów szybko ginie.

Ubogiemi są społeczeństwa wyznające hasło: „Carpie diem“. Proces wzbogacenia się polega na mnożeniu ilcści dóbr zuży-walnych oraz trwałych, nie konsumowanych w całości natychmiast px> ich wytworzeniu, a zatem stanowiących zwiększenie majątku. Stwierdzamy znaczny wzrost bogactwa wtedy, gdy powiększa się udział dóbr trwałych w ogólnym zasobie dóbr. Majętnym jest ten, którego majątek obejmuje dużo dóbr, przeznaczonych do długoletniego użytkowania. *3oga czarni są ci, którzy kierują znaczną część swych wysiłków ku wytwai zaniu dóbr, konsumowanych stopniowo przez wielo-