Magazyn6G901

475

GÓRNICTWO I HUTNICTWO

pokładów ropnych. Do terenów możliwie ropnych zalicza się tereny przeważnie położone blisko produkujących pól, a które mogą być uważane za roponośne na podstawie zbliżonej budowy geologicznej.

Tereny te różnią się od sprawdzonych zasadniczo tern, że niema dla nich stałych i pewnych podstaw do określenia przyszłej produkcji. Są one szacowane na podstawie materjału porównawczego geologicznego, statystycznego (wydajność bliskich pól) i t. d.

Metoda ta była zastosowana przede-wszystkiem dla określenia pól naftowych Stanów Zjednoczonych. Początkowo (w r. 1919) był oszacowany zapas ropy na tych polach w wysokości r miljarda tonn, powtórzenie tego obliczenia w 1922 r. doprowadziło do wysokości 1,3 miljarda tonn. W krajach niezbadanych jeszcze z taką dokładnością jak Stany Zjednoczone określenie zasobów możliwych jest oczywiście znacznie trudniejsze.

Amerykańscy geologowie dali w 1919 r. następujące zestawienie (przyjmując zapas St. Zjedn. za jednostkę):

Stany Zjednoczone............100

Meksyk.................65

Południowa Ameryka...........133

Persja i Mezopotamja...........83

Kaukaz i połudn wschodnia Rosja.....83

Północna Rosja........... 13

Rumunja, Polska, zach. Europa r6

Indje Brytyjskie i Holenderskie......57

Liczby powyższe są oczywiście bardzo nieścisłe (raczej orjentacyjne) tern bardziej, że dla Stanów Zjednoczonych wielkość zapasów odpowiada przeważnie terenom sprawdzonym i prawdopodobnym, a dla innych krajów liczby odnoszą się głównie do terenów możliwych.

Dla Rosji geolog S. Czarnocki podaje dane więcej ścisłe, odpowiadające stopniowi dokładności obliczenia zapasów Stanów Zjednoczonych. Dane te dla Rosji określają zapasy w stosunku 1 : 1,2 do Stanów Zjednoczonych, czyli 1,6 miljarda tonn.

Tereny Polski oczekują jeszcze na krytyczny podział na wymienione kategorje i na odpowiednie grupy wydajności. Naogół biorąc, polskie złoża są więcej wydajne (na 1 ha) od złóż w Stanach Zjednoczonych, jak przedstawia następujące zestawienie (według prof. Bohdanowicza):

tys. tonn

Baku (stare pola) „ (Surachany)

na 1 hektar

216

Groźny (stare pola)	.. • 15.6..
Oklahoma (St. Zjedn.)	• • 4 ,,
Kahfornja ,, ,,	.. • • M.2
Rumunja (Bustenan) ,, ,,	20 ..
„ (Morem) „	80 ..
Polska (Borysław)	.. 24.3
,, (Krosno) ,, ,,	.... 6

Co do zasobów ropy w Polsce, istnieje w kraju i zagranicą pewien pesymizm, znajdujący częściowe uzasadnienie w tern, że polskie tereny pod względem geologicz nym są jeszcze mało zbadane. Należy jednak stwierdzić, że dotychczasowe badania i ich wyniki do pesymistycznych wnk> sków nie upoważniają. Zmarły geolog prof. Grzybowski obliczał, naturalnie z wielkiem przybliżeniem, zapasy ropy w Polsce na ok. 160 miljonów tonn, przyczem był zdania, że obliczenie to jest bardzo ostrożne.

Jeżeli uwzględnimy, że cała ilość wydobytej dotąd w Polsce ropy wynosi około 35 miljonów tonn, czyli zaledwie około ¹f_i domniemanych zapasów, przyjdziemy do przekonania, że ukryte w ziemi zasoby ropy przy eksploatacji nawet dwa razy większej niż obecna wystarczyłyby na okres przynajmniej jednego stulecia. Oczywiście przy obliczeniach obracamy się w sferze hipotez, mniej lub więcej uzasadnionych, lecz zawsze hipotez, bo wydajność złóż ropnych nawet przy dokładnem obliczeniu długości i szerokości stref ropnych przy płynnym materja-le, jakim jest ropa, nie da się ująć w cyfry dokładne.

Na międzynarodowym kongresie geologicznym w Moskwie w r. 1937 znany geolog rosyjski S. Gubkin podał następujące zestawienie zasobów światowych ropy (mi-Ijony tonn):

KRAJ	Tereny stwierdzone i prawdopodobne	%
Rosja....... Północna Ameryka	3877	52.5
(St. Zjedn.) Meksyk .	2 080	28,2
Azja .	913	12,4
Europa (bez Rosji)	173	2.3
Południowa Ameryka	329	4.5
Afryka.......	2	0,1
	7 374	100.0