481
GÓRNICTWO I HUTNICTWO
przedsiębiorstwa przenoszą do Borysławia swą główną działalność i koncentrują tam ruch wiertniczy.
Pierwsze głębokie wiercenia w Borysławiu z ramienia Karpackiego Towarzystwa Naftowego rozpoczął w 1893 r. zmarły w 1937 r. Władysław Długosz — on też jest powszechnie uważany za „odkrywcę Borysławia". Do tego czasu Borysław był znany jedynie z produkcji wosku ziemnego.
Już w 1897 r. otrzymano w Borysławiu b. znaczne ilości ropy, a niektóre otwory produkują wybuchowo po 500—600 tonn na dobę. W latach 1901—1902 odwiercono na sąsiadującej z Borysławiem gminie Tusta-nowice otwór Wilno z bardzo obfitą produkcją i udowodniono istnienie drugiego wydajnego złoża w rejonie borysławskim.
W Borysławiu zaczyna się prawdziwa gorączka naftowa, wszyscy starają się (przewiercając często płytsze pokłady z ropą) dojść jak najprędzej do głębszych horyzontów z wybuchową produkcją. W ten sposób odwiercono zupełnie niepoti zebnie nad mierną ilość otworów, rozdrobniono parcele naftowe z małych działek włościańskich, na których zaczęły wiercić drobne spółki. Zaczęła się rabunkowa, bezplanowa gospodarka, która przyczyniła się do szybkiego wyeksploatowania i zawodnienia terenów ro-ponośnych.
TAB. 4.
Rok |
Produkcja Polski (tonn) |
IQOI |
452 220 |
1902 |
576 000 |
1903 |
7*3 33° |
1904 |
827 100 |
1905 |
801 800 |
1906 |
760 440 |
1907 |
1 17597° |
1908 |
I 721 590 |
1909 |
2 053 150 |
I9IO |
1 761 420 |
I9II |
1 453 °3° |
1912 |
1 186 500 |
1913 |
I 071 040 |
1914 |
878 020 |
1915 |
730 090 |
1916 |
910 900 |
1917 |
849 73° |
1918 |
822 940 |
Olbrzymie ilości gazów ziemnych, znajdujących się w złożu razem z ropą, wypu szczano bezużytecznie w powietrze, marnując bogactwo narodowe i obniżając kary godnie w rabunkowy sposób przez przedwczesne wybuchy ciśnienie złożowe.
Z tabeli 4 wynika osłabienie wydobycia ropy od 1910 r. po szczytowej produkcji w 1909 r. (przeszło 2 mil jony tonn) właśnie w tej chwili, kiedy przedsiębiorstwa przygotowały się przez budowę wielkich ilości rezerwoarów i zastosowanie ropy do celów opałowych do opanowania trudności wynikłych z gwałtownego wzrostu produkcji. Tylko 1916—1917 r. wykazał pewne powiększenie produkcji, wywołane sztucznein ożywieniem ruchu wiertniczego przez rząd austrjacki, kiedy przekonano się, że losy wojny są w znacznej mierze zależne od produkcji surowca naftowego, koniecznego dla zaopatrzenia aut i samolotów w olbrzymie ilości maierjałów pędnych.
Polska otrzymała po zakończeniu wojny przemysł naftowy w stanie znacznej dezorganizacji. Borysław i kopalnie na wschodzie były do końca maja 1919 r- zajęte przez Ukraińców, w którym to czasie o regularnej pracy na kopalniach, opuszczonych przez polskich techników i lobotm ków, nie było mowy. W 1920 r. wojska bolszewickie były przez pewien czas w nie-wielkiem oddaleniu od Borysławia i nie udało się jeszcze zorganizować prawidłowej regularnej pracy na kopalniach. Dopiero w 1921 r. zaczyna się stopniowo normalny ruch na kopalniach borysław-skich i innych i ożywia się ruch wiertniczy.
TAB. 5.
Rok |
Produkcja Polski (tonn) |
1919 |
831 700 |
1920 |
765 020 |
1921 |
704 870 |
1922 |
713 100 |
1923 |
737 l8° |
1924 |
770 ;9° |
1925 |
811 929 |
1926 |
796 087 |
1927 |
716 250 |
1928 |
736 170 |
1929 |
668 510 |
193° |
662 770 |
1931 |
630 280 |
1932 |
556 685 |
1933 |
55° 673 |
1934 |
529 210 |
1935 |
514 760 |
X936 |
510 63° |
Produkcja ropy w Malopolsce zajmowała w 1909 r. (okres świetnego rozwoju) drugie miejsce na świecie (po St. Zjedn.