Magazyn6A101

407

GÓRNICTWO I HUTNICTWO

fermentacji ostatecznie przetworzyło się w kopalinę palną. Różny charakter kopalin palnych od torfu do antracytu można wytłumaczyć niejednakową zawartością diastaz w roślinach różnego wieiku geologicznego i niejednakowym stopniem udziału czynników fermentacji i antyseptyl.i. Zawartość gazów (CO, i CH₄) w węglach mogła zależeć od rodzaju pierwotnego materiału, a może nawet od niejednakowej natury bakteryj. Każdy typ węgla, jak antracyt, węgiel kamienny lub brunatny, znajduje się według tej teorji w stanie pierwotnym od czasu utworzenia się, to jest od czasu zaniku diastaży i .żywych bakteryj; torf zawsze pozostanie torfem, brunatny węgiel nigdy nie zmieni się w kamienny, a ten ostatni w antracyt; czas ani procesy geochemiczne nie mogą doprowadzić do żadnych większych zmian w materji martwej. Poza pr zytoczonemi < Pwoma teorjami sposobu przetworzenia się masy roślinnej w materjał palny, istnieje jeszcze kilka innych. Jak trudno jest uzgodnić te teorje można unaocznić na przykładzie: na Śląsku, na kopalni „Wawel", istnieje pokład o miąższości 8 metr., węgiel z dolnej części tego pokładu (4 m) jest zdolny do koksowania się, węgiel zaś z goi nej części tegoż samegc pokładu (4 m) tych własności już nie posiada. Powstanie dwóch gatunków węgla w jednym pokładzie trudno objaśnić różnicą ciśnienia i temperatury przy ich tworzeniu się, lub też innym przebiegiem fermentacji.

c) Klasyfikacja węgli. Sposobów klasyfikacji węgli jest dużo, w zależności od tego z jakiego punktu widzenia surowiec ten rozpatrywać. W Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej istnieje 12 następujących klasyfiKacyj: 1) według przybliżonej (technicznej) analizy i wartości cieplikowej ; 2) według pełnej analizy; 3) z punktu widzenia geologicznego; 4) paleobotanicz-ncgo; 5) z punktu widzenia budowy fizykochemicznej; 6) według ilości czystego pierwiastka węgla; 7) z punktu widzenia handlowego; 8) według zastosowania węgla jako opału na kolejach żelaznych; 9) według zastosowania w gazownictwie; ro) według otrzymywanych półproduktów koksowania; u) według zapotrzebowania w gospodarce cieplnej; 12) z punktu widzenia statystycznego. Ograniczymy się do opisu kla-syfikacyj: a) technicznej; p) z punktu widzenia fizykochemicznego; y) według analizy technicznej i wartości opałowej oraz 6) handlowej.

a) Najwięcej znanym technicznym podziałem węgli jest podział, zaproponowany w roku 1873 przez Griinera, któiy rozkla-sy fik owal węgle według ich pierwiastkowego składu oraz według własności koksu jaki dają, na następujące pięć grup:

	Skład pierwiastkowy w %%					Koks
Grupy (typy) węgli	C węgiel	H wodór	O + N tlen i azot	O + N H	% otrzymywanego koksu	wygląd koksu
1. Suche węgle z długim płomieniem
(węgle płomienne) 2. Tłuste węgle z długim płomieniem	75—80	5.5—4.5	19.5—15,0	4—3	55—60	proszkowaty
(gazownicze). . . 3. Tłuste węgle wła-	80—85	5.8—5.0	14,2-10,0	3—2	60—68	stopiony, lecz spękany
ściwe (kowalskie) 4. Tłuste węgle z krótkim płomieniem	84—89	5.5— 5.o	II.O— 5.5	2-1	68—74	stopiony, lecz nie silnie spojony
(koksujące) . . . 5. Chude węgle i an-	88—91	5.4—4.5	6,5— 5.5	I	74—82	stopiony, silnie spojony i niespękany
tracyty.....	9°—93	4.5—4.o	5.5— 3.o	I	82—90	proszkowaty lub słabo stopiony

Węgle suche nadają się na opał oraz do palenisk kotłowych. Węgle tłuste z długim płomieniem i tłuste właściwe używane są do otrzymywania przedewszystkiem gazu, a poczęści i koksu. Węgle tłuste z krótkim płomieniem są właściwemi węglami koksu-