Magazyn6F601

462

GÓRNICTWO I HUTNICTWO

Przy pomocy tych sposol ow doprowadza się zawai tość cynku w rudzie od 30 do 50% a nawet i wyżej, zaś w rudzie ołowianej do 70%. Dopiero wówczas ruda może być u/yta do procesu chemicznego, mającego na celu wydobycie z rudy samego metalu, o ile znajduje się on w rudzie w postaci tlenków.

Rudy siarkowe muszą podlegać wyeliminowaniu siarki, co uskutecznia się przy pomocy t. zw. prażenia w specjalnie do tego przystosowanych piecach. Przy tym procesie następuje ulatnianie się gazu siarkowego, niezmiernie szkodliwie działającego na wszelkie organizmy, a więc i na roślinność. Gazów z prażelni nie wolno więc wypuszczać w powietrze, lecz muszą być one łapane. Proces łapania tych gazów przechodził cały szereg stadjów, zakończonych obecnym sposobem przerabiania gazu siarkowego na kwas siarkowy, niezbędny przy całym szeregu procesów chemicznych, a specjalnie w wielkich ilościach używany przy fabrykacji superfosfatów jako nawozu sztucznego.

Ponieważ wszystkie zakłady hutnicze przerabiają blendę, czyli siarczki cynku, muszą więc posiadać swoje prażelnie i przy nich fabryki kwasu siarkowego.

Ilości kwasu siarkowego, wytworzone przez huty cynkowe, podane są w poniższem zestawieniu (w tys. tonn):

TAB. V. ILOŚCI KWASU SIARKOWEGO WYTWORZONE W HUTACH CYNKOWYCH W TYS. TONN

Rok	Kwas siarkowy
1925	247.^8
*929	329.3
1930	245.6
1932	140,5
*935	147.7
1936	154.3

Jak widać więc, jest to poważny przemysł, choć do pewnego stopnia przymusowy.

3. Przywóz rudy zagranicznej. Pomimo posiadania dosyć znacznych zasobów rudnych, rodzime kopalnictwo nie jest w stanie rozwinąć w dostatecznym stopniu wydobycia rudy, ażeby zaspokoić całkowicie potrzeby hutnictwa. Wynika to częściowo stąd, że nasze rudy należą, z małemi wyjątkami, do kategorji rud biednych, częściowo zaś z rozmieszczenia tych rud i nie-r iwnomiemej przynależności ich do rozmaitych towarzystw. Podczas gdy jedno posiada tych rud poudostatkiem, inne mają ich w ilości niewystarczającej lub nawet zupełnie nie mają i są zmuszone pracować na rudzie importowanej.

Poniższe zestawienie wykazuje przywóz rudy zagranicznej w porównaniu z własną produkcją (w tys. tonn):

TAB. VI. PRZYWÓZ RUDY CYNKOWEJ I OŁOWIANEJ (WZBOGACONEJ) W TYP TONN

Rok	Ruda cynkowa		Ruda ołowiana
	wydobycie w kraju	przywóz	wydobycie w kraju	przywóz
193°	412,2	207,7	17,2	30.7
1932	73.*	100,7	5.5	1,6
1935	*37.9	64,0	6,1	9.5
1936	*43.3	73.9	5.9	0,2

Głównym dostawcą rudy cynkowej są Niemcy, a specjalnie Śląsk niemiecki, który posiada z naszemi przedsiębiorstwami dawniejsze jeszcze umowy. O rudę tę jednak jest coraz trudniej, tak że przedsiębiorstwa potrzebujące będą musiały poszukiwać jej gdzie indziej, 00 jest tern trudniejsze, że kraje, posiadające ją w wyższym gatunku i w większych ilościach, jak Meksyk, Kanada i Australia, same się uprzemysłowiły i przerabiają rudę w coraz większym stopniu u siebie.

Analogicznie rzecz ma się z rudą ołowianą z tą tylko różnicą, że rudy tej me posia lamy w dostatecznych ilościach dla zaspokojenia własnych potrzeb, tak że eksport tego metalu urwał się prawie zupełmie.

Światowa produkcja .ud cynkowych i w porównaniu z nią polska przedstawiona jest (w tys. tonn) w tabl. na str. 463.

W 1925 r. Polska w produkcji rud zajmowała I miejsce w Europie, dając 36,6% europejskiej produkcji. W stosunku światowym zajmowała II miejsce, dając 9,5% ogólnego wydobycia. W 1936 r. w Europie Polska zajęła IV miejsce przy 10,4% europejskiego wydobycia, na świecie zaś IX miejsce przy 2,8%- światowego wydobycia.