Magazyn6C801

434

GÓRNICTWO I HUTNICTWO

Sprzedaż w latach 1935 i 1936 z poszczególnych salin kształtowała się jak następuje (w tonnach)

Gatunek	Jadalna		Przemysłowa		Bydlęca		Kąpielowa		Razem.
soli Nazwa v.___ saliny	1935	I93&	1935	1936	1935	1936	1935	1936	1935	1936
Wieliczka . . .	149 927	I4O I9I	20 615	Z b y, 25 042	t w k 11 605	raju: 14 125			182 147	179 358
Bochnia ....	42 640	42 598	1617	1595	8 990	11747	—	—	53 247	55 94°
Barycz (solanka)	—	—	88 481	89 073	—	—	—	—	88 481	89 073
Dolina ....	4 °53	4 284	14	21	33	49	—	—	4 100	4 354
Lacko ....	4 842	5 248	5	—	IO	71	—	-*	4 857	5 319
Drohobycz . .	5 77®	5 938	51	59	8	37	—	—	5 837	6 034
Bolechów . . .	4 56i	4 655	46	32	4	14	—	--*	4 6n	4 7°i
Łanczyn . . .	—	3 °3°	—	—	—	—	1 528	1 826	1528	4 856
Kosów ....	2 565	i 631	—	3	13	16	—	—	2 578	1 650
Ciechocinek . .	3 !5°	2 995	—	—	—	—	—	—	3 !5°	2 995
Inowrocław . .	42 099	42 461	3^J9	516	2 808	3 937	141	218	45 367	47 132
Wapno ....	25 387	27 811	22 III	25 439	1 284	—	—	—	48 782	53 250
Solno (solanka)	—	—	58 889	—	—	—	—	—	58 889	■-
Razem zbyt w kraju . . .	285 002	280 842	192 148	141 780	24 755	29 996	1 669	2 044	5°3 574	454 662

Wysyłka zagranicę:

Wieliczka . . . Wapno .... Inowrocław . .	2 161 2 161 2 190	15 2 238 2 517	2 850 2 621 15	4 54° 2 713 30	55 15	—	—	—	5 011 4 837 2 220	4 555 4 951 2 547
Razem zbyt zagranicę . . .	6 512	4 77°	5 486	7 283	70	—	—	—	12 068	12 o53
Zbyt ogólny . .	291 5M	285 612	197 634	149 063	24 825	29 996	1 669	2 044	515 642	466 715

Z przytoczonych zestawień wynika, że l z wyjątkiem soli morskiej produkujemy wszystkie rodzaje soli jadalnej, to jest kamienną, warzoną i sól w solankach.

Soli morskiej z Bałtyku uzyskiwać nie moglibyśmy z powodu zbyt słabej u nas i krótkotrwałej insolacji słonecznej, jak również z powodu zbyt małej zawartości soli w wodach morskich u naszych brzegów (około 1%, a w zatoce Gdańskiej nawet tylko o.5%)- W krajach południowych, w celu uzyskiwania soli jadalnej z morza urządzają w odpowiednich miejscach szeregi nie-głębokich (do 0,5 m) sadzawek w nieprze-nikliwym gruncie, mających połączenia między sobą. Wodę morską podczas przypływu napuszczają do najwyżej położonej sadzawki w której pod wpływem ciepła słonecznego następuje stężenie roztworu z 3,5° Be (stopnie stężenia w/g skali Baume) aż do 25⁰ Be, to znaczy prawie do nasycenia, w czasie czego wytrąca się glina, CaCO, i trochę gipsu. Następnie roztwór pra puszczają do dalszych sadzawek, w których po uzyskaniu stężenia około 27⁰ Be zaczyna wydzielać się prawie że czysta sól jadalna o zawai tości 95—97% NaCl. Przy dalszem l stężaniu aż do 32⁰ Be w następnych sadzawkach wypada sól mniej czysta. Z przeciętnej zawartości NaCl w wodzie morskiej równej 2,7%. (na wagę) udaje się uzyskać czystej soli kuchennej tylko 1,0%, a to dlatego, że przy strącaniu NaCl powyżej jednego procentu (licząc w stosunku od napuszczonej do sadzawek wody) osadzają się jednocześnie sole magnezowe (MgS0₄ i MgCl₂), zanieczyszczające produkt. Solankę morską po wytrąceniu z niej NaCl spuszczają z powrotem do morza, uzyskaną zaś sól wygrzebują z sadzawek i składają w duże kupy. Sól w kupach leży do czasu dopóki nie zaczną się deszcze; woda deszczowa, ściekając przez kupę soli rozjiuszcza pewną jej ilość, ale jednocześnie wypłukuje z niej sole magnezowe, czyli „rafinuje** sól. Wydajność sadzawek zależną jest od intensywności wyparowywania wody. W południowej Francji uzyskiwują w ciągu 40 dni 55—70 kg soli (NaCl) zim* sadzawek.

Sól morską w dużych ilościach używają do zasalania ryb, uważając że nadaje się do tego celu lepiej aniżeli sól kamienna. W krajach północnych uzyskują sól (NaCl) z wody morskiej napuszczając ją do płyt-