Magazyn6B301

419

GÓRNICTWO I HUTNICTWO

wybierać węgiel, wskutek czego straty minerału pozostawianego w „filarach" ochronnych i oporowych zmniejszają się i kopalnia może dłużej istnieć; poza tern robota w kopalniach przy zastosowaniu podsadzki staje się bezpieczniejsza. Podsadzka jest jednak kosztowna (wydatki dochodzą do 3 zł na i tonnę węgla), gdyż urządzenia za-mułkowe pochłaniają dość znaczne sumy, a poza tern transport piasku, którego w pol-skiem zagłębiu węglowem jest mało, powoduje duże wydatki. Ze względu na to, że nieduże miejscowe złoża piasku istniejące w Zagłębiu są już na wyczerpaniu, istnieje projekt wybudowania specjalnej linji kolejowej, któraby służyła wyłącznie dla przewozu piasku do kopalń z odległej od Zagłębia o 60 km puszczy Błędowskiej. Projekt ten zostanie urzeczywistniony zapewne wtedy, gdy wskutek wybrania łatwiejszych do odbudowy miejsc, trzeba będzie przystąpić do wybierania filarów ochronnych, pozostawionych w węglu pod miastami, kolejami i t. p. Zwykłe wybieranie „na zawał" spowodowałoby wtedy osiadanie powierzchni i co za tern idzie potrzebę wypłacenia odszkodowań za zrujnowane budynki i urządzenia. W roku 1934 materjał podsadzkowy przewieziono z następujących odległości:

Przewieziono materjału

na odległość w metrach	m*
O- 5OO	344 480
500— 1 000	869 880
I OOO- I 5OO	1006 210
I 5OO- 2 OOO	754 218
2 OOO- 2 5OO	70 805
3 000— 3 500	510 725
3 500— 4 OOO	430 377
4 000— 4 500	210 457
5 000— 5 500	119 391
6 500— 7 000	266 620
8 500— 9 000	363 035
g 500—10 000	648 894

Wydatną cechą naszego węgla kamiennego jest jego twardość. Twardość ta powoduje, że wydobyty węgiel można dzielić według wymiarów na bardzo dużo sortymentów bez obawy, że sortymenty te roz-kruszą się następnie i dadzą węgiel słabo sortowany. Wskutek tej własności węgla kopalnie nasze wytwarzają bardzo dużo wszelkiego rodzaju sortymentów, co utrudnia tylko zorjentowanie się w proponowanym do kupna towarze. Dość wskazać, że za sortyment np. kostka I — sprzedawany jest węgiel o wymiarach, licząc w mm:

170—no, 160—105, 150—100, 140—100, 130—100, 125—95, 150—90, 130—90,

120—90, no—90, 120—85, 160—80,

150—80, 140—80, 120—80, 150—75,

150—70, 130—70, 120—70, no—70,

105—70, 100—70, 95—70, 90—70.

Wykazuje to, że pod nazwą kostki I sprzedawane są aż 24 sortymenty węgla.

Poszczególne sortymenty, wskutek twardości węgla dochodzą do odbiorcy, nawet po kilkakrotnych przeładunkach, w takim prawie stanie, w jakim wyszły z sortowni kopalnianej. Ta własność naszych węgli jest jedną z przyczyn ich powodzenia zagranicą, która dotychczas otrzymywała z Anglji i Niemiec miękkie tamtejsze węgle, łatwo rozkruszające się. Aby wytrzymać konkurencję niektóre kopalnie angielskie zaczęły budować sortownie w portach wyładunkowych, w celu dania konsumentowi sortymentów nie rozkruszonych przeładunkami.

Ilości główniejszych maszyn pracujących w naszem g. węglowem oraz rodzaj napędu tych maszyn widoczne są z zestawienia:

				N a	pęd
Maszyny	elektryczny		parowy		powietrzny		spalinowy
Maszyny	ilość	łączna moc KM	ilość	łączna moc KM	ilość	łączna moc KM	ilość	łączna moc KM
Maszyny wyciągowe	82	44 413	105	84 428	I	430
Lokomotywy . . .	551	28 906	133	27 421	51	1 693	220	3 5*4
Pompy......	364	147 190	39	13 370	3	280	—
Wentylatory główne.	175	13 739	4	1 525		—	—	_
Kompresory ....	123	50 345	9i	⁸3 737	—	—	_	_
Wrębiarki duże	77	—			44	—	—	_
Wrębiarki słupowe	74	—	—	—	1 48r	—	_	_
Wiertarki 1 młotki . Silniki przy trans-	¹ 637	—	—	—	4 323	—	—	*-
porcie .....	¹ 433	—	—	—	4 022	—	—	—

27*