Magazyn6H001

476

GÓRNICTWO I HUTNICTWO

Co do Rosji podane liczby są następujące (w miljonach tonn):

Tereny	Tereny stwierdzone i prawdopodobne	Tereny możliwe	Razem
Azerbajdżan . . .	I 911	641	2 552
Groźny.....	175	—	>75
Emba	650	540	1 190
Ural.....	111	243	354
Wołga.....	89	280	369
Uchta......	22	—	22
Sachalin .... Turkiestan i Fer-	119	221	34°
gana . . . . .	86	223	309
Inne	7M	35*	1065
Razem . .	3 <*77	2 499	0376

Zestawienie to podajemy z pewnem zastrzeżeniem, albowiem cyfry dotyczące Ro»ji są nader optymistyczne, natomiast oszacowanie złóż europejskich (173 miljony tonn, w tern Rumunja 95 miljonów tonn) jest wybitnie ostrożne.

4. Ustawodawstwo naftowe. Ustawodawstwo górnicze ma oczywiście wielki wpływ na stan przemysłu, zwłaszcza zaś na rozwój inicjatywy górniczej (poszukiwań), wymagającej stosunkowo znacznych wkładów pieniężnych i wielkiego ryzyka. W przemyśle naftowym są stosowane dwie odmienne za¹-sady prawne: przynależności złóż naftowych do właściciela gruntu, na którym złoża się znajdują (zasada akcesji), lub przynależności ich do państwa (zasada regalu górniczego, swobody górniczej).

W wielu krajach (Stany Zjednoczone, Rosja, Niemcy, Rumunja, Polska) zasada akcesji była przed wojną światową dominująca w ustawodawstwie naftowem. Natomiast po wojnie kraje tak w Europie, jak i w innych częściach świata zmieniają swoje ustawy widocznie w zrozumieniu doniosłości znaczenia nafty dla obrony państwa i w zrozumieniu licznych ujemnych stron zasady akcesji dla rozwoju przemysłu. Nawet te kraje (np. Środkowej i Południowej Ameryki), gdzie górnictwo naftowe jeszcze się nie rozwinęło, uchwaliły ustawy na zasadzie swobody górniczej w przekonaniu, że produkcja powinna zastać stosunki uregulowane i sprzyjające rozwojowi przemysłu. Do tych krajów należy ponadto Rumunja, Austrja, Anglja, Niemcy, Czechosłowacja, Meksyk. Wszystkie te kraje zerwały z zasadą akcesji, uzależniającą poszukiwacza złóż ropnych i przemysłowca naftowego od właściciela gruntu.

Zwraca na siebie uwagę specjalnie ustawodawstwo naftowe Niemiec — kraju, który w ostatnich latach uzyskał pokaźne wyniki wiertnicze i produkcyjne. W celu dalszego ułatwienia wierceń i prac poszuki wawczych zostały gruntownie zmienione zasady prawne górnictwa naftowego i ustalone rozporządzeniem z dnia 13. XII. 1934 r. Zamiast przynależności do właściciela gruntu wprowadzona została zasada ustalająca prawo poszukiwań i wydobycia wyłącznie przez państwo, które może zlecić wykonywanie tych prac osobom trzecim. Zawarte jednak przed tym terminem umowy z właścicielami gruntów pozostają nietknięte.

W uzupełnieniu naftowego prawa z dnia 11. IX. 1936 r. ostatnia zasada, która uznała ważność zawartych kontraktów, została silnie ograniczona.

Ustawa z dn. 4. XII. 1934 r. o zbadaniu geologicznem obszaru państwa przewiduje poza tern, że wyniki wszystkich prywatnych robót górniczych i prywatnych badań geofizycznych winny być zgłaszane lokalnym instytucjom geologicznym w tym celu, aby rezultaty badań i poszukiwań, zwłaszcza ważniejszych, były znane rządowi i mogły być uwzględnione przy ułożeniu rządowego programu wierceń.

W 1934 r. po stwierdzeniu, że prywatne prace geofizyczne nie wystarczają dla ustalenia zasad ogólnego programu wiertniczego, została powołana do życia do zbadania geofizycznego na obszarze całego państwa komisja, która wykonywa obecnie badania rejonowe na wielką skalę.

Próby wprowadzenia do ustawodawstwa górniczo-naftowego w Polsce zasady swobody górniczej pozostały dotychczas w sferze projektów, natomiast oczekiwane jest w czasie bliskim wydanie specjalnej ustawy, mającej na celu ułatwienie [loszukiwań naftowych, ochronę prawa poszukiwacza (odkrywcy) do otrzymania uprawnienia na eksploatacje zbadanego terenu, pewne uniezależnienie odkrywcy od właściciela gruntu, obniżenie ciężarów (udział właściciela gruntu w produkcji) i t. d.

Dotychczas obowiązują w Polsce ustawy dzielnicowe: w Małopolsce Krajowa Ustawa Naftowa z r. 1908, w byłych zaś żabo-