493
GÓRNICTWO I HUTNICTWO
Złoża ozokerytu występują w Rosji (wyspa Cżeleken na morzu Kaspijskiem oraz w Ferganie) i Małopolsce. W Stanach Zjednoczonych A. P. (Pensylwanja), gdzie ropy są typu wybitnie parafinowego, wosk ziemny nie jest jednak znany, również w Birmie, gdzie występują ropy parafinowe, złóż wosku nie odkryto.
Co do genezy wosku ziemnego mogą być następujące możliwości: ozokeryt jest produktem ropy, ozokeryt jest produktem wcześniejszego pochodzenia niż ropa i ozokeryt powstał w procesie równoległym równocześnie z ropą naftową. Naogół warunki geologiczne występowania złóż ozokerytu przemawiają za tern, że jest on produktem wtórnym w stosunku do parafinowej ropy.
W Rosji na wyspie Cżeleken produkcja wosku ziemnego wynosiła przed wojną światową ok. i 200 tonn rocznie. Firmy rosyjskie (T-wo Br. Nobel, Luborad i in.) starały się o możliwie najszerszą rozbudowę wydobycia wosku, a ceny osiągane za ten produkt dochodziły do fantastycznej wysokości: 1 tonnę wosku surowego sprzedawano w Krasnowodsku w 1914 r. za 1 500— 2 000 rubli. Starania firm o rozbudowę przemysłu woskowego nie zostały jednak uwieńczone specjalnie dodatniemi wynikami — np. firma Luborad (polskie przedsiębiorstwo) doprowadziła wydobycie zaledwie do 50 tonn miesięcznie.
TAB. 15.
PRODUKCJA WOSKU ZIEMNEGO W POLSCE.
1928—1936
Rok |
Okrąg |
Razem | |
Drohobycz |
Stanisławów | ||
w kilogramach | |||
1928 |
512 975 |
261 888 |
774 863 |
1929 |
7°3 °95 |
132 095 |
835 *90 |
1930 |
681 255 |
220 40I |
901 656 |
193J |
IIO 050 |
152 253 |
2Ó2 303 |
1932 |
308 815 |
279 887 |
588 702 |
»933 |
326 646 |
39368 |
366014 |
1934 |
89 138 |
67 027 |
156 165 |
1935 |
30° 945 |
69963 |
370 908 |
i93h |
343 593 |
99 299 |
442 892 |
TAB. 16. PRZYBLIŻONA WARTOŚĆ WYDOBYTEJ ROPY, GAZÓW ZIEMNYCH, GAZOLINY
I WOSKU ZIEMNEGO W POLSCE.
1931—1936 w tys. złotych
Rok | ||||||
193* |
1932 |
1933 | >934 |
1935 | 1936 | |||
Ropa............ Gaz ziemny ........ Gazolina.......... Wosk ziemny........ |
121 221 23 319 24 488 |
91 781 21173 18 834 2 124 |
80542 21 597 *7 323 1 028 |
81 725 19696 16 907 480 |
71 006 23 332 16 187 956 |
72 489 22 539 15 908 924 |
Razem...... |
169 028 |
133 912 |
120 690 |
118 808 |
iii 481 |
iii 860 |
TAB. 17. ILOŚĆ ROBOTNIKÓW NA KOPALNIACH NAFTY, WOSKU ZIEMNEGO, W FABRYKACH GAZOLINY I W RAFINERJ ACH W POLSCE z końcem roku 1930—1936
Rok | |||||||
193° |
1931 |
1932 |
>933 |
>934 |
>935 |
1936 | |
Kopalnie nafty..... Fabryki gazoliny..... Kopalnie wosku ziemnego . Rafiner je ........ |
10 283 252 529 3 849 |
9 >5> 285 438 3 798 |
8 590 339 546 3 73i |
8 624 317 53 3 395 |
8 933 338 208 3 243 |
9 >73 325 323 3 2>9 |
9 695 319 397 3 >8o |
Razem |
14 913 |
13 672 |
13 206 |
12 389 |
12 722 |
13 040 |
>3 59> |
Obecnie w Rosji podniesiono znacznie wydobycie wosku, lecz danych statystycznych brak; podobno plan produkcyjny na 1936 r.
wykonano w 137%, koszty własne wydobycia znacznie obniżono, a poziom górnictwa woskowego podniesiono. Zapasy produktu