CŁA
wym, ustalonym przez ekspertów przy Komitecie Ekonomicznym Ligi Narodów. Taryfę tę charakteryzuje daleko idąca specjalizacja towarowa, uwzględniająca najnowsze zdobycze techniki.
Szczegółowe zróżniczkowanie towarów pozwoliło nową taryfę celną związać silniej z potrzebami gospodarczemi kraju i dostosować stawki celne do istotnej wartości towarów. Gdy obowiązywały taryfy celne z lat 1919 i 1924 zdarzało się, że towary z jednej grupy towarów, ale o różnych wartościach, podlegały temu samemu cłu. W tym stanie rzeczy nałożone cło mogło nie spełnić swego zadania, bo albo towar o niższej wartości mógł byc w zbyt dużym stopniu obciążony, albo też towar o wyższej wartości był niedostatecznie obciążony cłem.
Taryfa celna z 1932 r. uwzględnia w wyższym stopniu interesy gospodarcze; jest ona wyrazem polityki handlowej, mającej na celu popieranie przywozu produktów, niezbędnych dla przemysłu krajowego, udzielenie opieki produkcji przemysłowej krajowej przed konkurencją zagraniczną, wzmocnienie ochrony produkcji rolnej i wstrzymanie przy pomocy ceł prohibicyj-nych przywozu towarów, które uznane zostały za zbędne.
Przechodząc do bliższego omówienia zasad wymiaru cła, zauważa się, że taryfa celna przywozowa składa się z dwóch części, a mianowicie z części ogólnej, zawierającej normy co do podstaw i sposobu wymiaru cła oraz z właściwej taryfy celnej, wymieniającej towary i stawki celne.
Podstawą zastosowania pozycyj taryfy celnej jest albo materjał, z którego towar sporządzono z uwzględnieniem stopnia wykończenia, albo też przeznaczenie towaru.
Towar, złożony z rożnych materjałów, a niewymieniony w taryfie celnej, podlega ochronie według pozycji, właściwej dla towaru, stanowiącego główną część składową o największej stosunkowo wadze, jeżeli inna część, choćby o mniejszej wadze, nie stanowi o istotnej wartości towaru. Przy mieszaninach, niewymienionych w taryfie celnej, stosuje się pozycję, właściwą dla składnika o najwyższej stawce, jeżeli składnik ten stanowi o istocie wartości tej mieszaniny. Gdy zaś towar nie jest wymieniony w taryfie, wówczas podlega cłu według pozycji taryfy, która obejmuje towary najbardziej zbliżone pod względem materjału, stopnia obróbki lub wykończenia.
Podstawą wymiaru cła jest przedewszyst-kiem waga. Poza tem przy niektórych towarach podstawą wymiaru jest waga i wartość (np. samochody, podwozia), sztuki (np. parasole, czapki, kapelusze i t. d.), sztuki i waga (np. zegarki), i tonny rejestrowe (np. statki morskie).
Jeżeli podstawą wymiaru cła jest waga, wtedy stawka obliczona jest dla 100 kg towaru netto (t. j. bez jakiegokolwiek opr -kowania). Wagę netto oblicza się w zasadzie przez potrącenie opustu towarowego, przewidzianego w tabeli towarowej, względnie przez faktyczne wyważenie, gdy dla danego towaru tabela nie przewiduje opustu lub gdy przewidziany opust jest niesprawiedliwy (za duży lub za mały). Obliczanie wagi netto przez potrącenie opustu ma na celu uproszczenie postępowania przy odprawach celnych; opust ten ustalany jest po przeprowadzeniu szeregu próbnych od-ważeń dla opakowań, używanych zazwyczaj w handlu dla towarów niskocelnych.
Przy towarach niskocelnych, od których stawka celna nie przekracza 15 zł w kolumnie pierwszej, względnie 12 zł w innych przypadkach lub gdy taryfa wyraźnie to postanawia, podstawą wymiaru cła jest waga brutto. Podstawą wymiaru cła może być również waga z bezpośredniem opakowaniem; ma to miejsce wówczas, gdy taryfa celna wyraźnie tak postanawia lub gdyby wyważenie towaru było szkodliwe dla zdrowia uczestników rewizji. Do wagi płynów, podlegających cłu łącznie z wagą bezpośredniego opakowania, a przywożonych w cysternach, odlicza się 20% netto jako tarę.
Przy wymierzaniu cła od wartości towaru, wartość tę stanowi cena rynkowa w kraju produkcji, podana w walucie za granicznej i przeliczona na walutę polską.
Stawki celne wymienione są w taryfie celnej przy poszczególnych towarach. Towary są uporządkowane działami; działy dzielą się na grupy, te zaś zkolei na pozycje. Wiele pozycyj rozbija się na podpozycje tpunkty, litery i uwagi). Taryfa zawiera 20 działów, 90 grup, 1275 pozycyj oraz około 4 550 stawek celnych.
9. Taryfa celna wywozowa. W wywozie zasadniczo towary są wolne od cła z wyjątkiem towarów, wymienionych w taryfie celnej wywozowej jako podlegających cłu.
Cła wywozowe nie są ustanowione dla przysporzenia dochodu, lecz zadaniem ich
ń