Magazyn6
9901

891

DOCHODY PAŃSTWA

DOCHODY BUDŻETOWE.

W milj. złotych ----- ___ Rok budżetowy	1928/29	1929/30	1930/31	^1931/32	0 U) M 01 OJ	1933/34	^1934/35	1935/36
Ogółem...........	2988,1 100,0	3029,0 100,0	2750.4 100,0	226l,3 roo,o	1999.7 100,0	1869.0 100,0	2114,6 100,0	I9582^0 100,0
Daniny skarbowe.......	1737.9 58.2	^l735.7 57.3	1461.5 53.1	1175.0 51.9	975.2 48.8	974.3 53.1	992,3 46.9	1027,0 52,5
Monopole..........	890.3 39.8	886.1 29,2	804,7 29.3	677.9 3°.°	625,1 31.3	627.5 33.6	624,3 29,5	647.0 32.7
Przedsiębiorstwa.......	84.3 a.8	111,2 3.7	117.7 4.3	149.5 6.6	370 1.8	41,8 2,2	31.5 1.5	67.5 3.4
Dochody administracyjne . . .	246.7 8.3	269,3 8.9	342.1	225.5 J0,0	308.6 15.4	179.6 9.6	417.1 19.7	182,1 9.3
Emerytury..........	28,9 1,0	26,7 0,9	24.4 o.9	33.4 1.5	53.8 a.7	45.8 2.5	49.4 2.4	40.4 2,1

(opłaty monopolowe), częściowo zysk z mo-nopolicznego przedsiębiorstwa, zatem częściowo wpływ ze zwierzchniej władzy państwa, częściowo z jego gospodarczej działalności.

Dochody dzieli się na zwyczajne, które perjodycznie się powtarzają, i na nadzwyczajne, które tej właściwości nie mają. Do ostatnich zalicza się daninę lasową z r. 1923, podatki majątkowe, dodatki państwowe, płacone przy uiszczaniu podatków i t. d. W budżecie są wyodrębnione 1 wynoszą w latach 1927/28 i następnych 7.2, 7.3, 6.0, 5-5. 5-3. 4-5 i 4-5 procent dochodów budżetowych wogóle.

W preliminarzu i w budżecie zestawione są dochody, jako rachunkowa całość z wydatkami, umożliwiająca porównanie z wydatkami i wyprowadzenie wyniku rocznego. Podstawą prawną ich pobierania przez rząd nie jest ustawa skarbowa z uchwalonym budżetem i z wyszczególnionemi pozycjami dochodów, lecz bez względu na ustawę skarbową obowiązujące ustawy, umowy międzynarodowe i umowy prawno-prywatne Skarbu. Choćby w danym roku budżet nie byl uchwalony, prawo poboru dochodów istnieje i rząd obowiązany jest postarać się o pobranie tych dochodów bez względu na to, czy i w jakiej wysokości te dochody są preliminowane. Kontrola dochodów jest prawem i obowiązkiem Najwyższej Izby Kontroli. Obejmuje ta kontrola przy daninach badanie prawidłowości obliczeń, terminowości wymiaru i poboru, niezalegania egzekucji, prawidłowości ksiąg wykazów ewidencyjnych, zapisków rachunkowych oraz uzasadnienia zwolnień, umorzeń i rat.

Kontrola podstaw wymiarów jest z natury rzeczy ograniczona i może być wykonywaną tylko z udziałem delegata Min. Skarbu. Również ograniczoną jest kontrola urządzeń i procesu fabrykacyjnego w przedsiębiorstwach, wytwarzających towary akcyzowe. Inne dochody także pozabudżetowe kontrolowane są na podstawie ogólnych i zależnie od rodzaju dochodu, specjalnych przepisów kontroli. Dochody wpływają w gotówce w walucie polskiej. Niepieniężne świadczenia na rzecz państwa nie są z reguły przewidziane w budżecie, mają one jednak dużą wagę tak dla państwa jak i dla świadczącego gospodarstwa. Należą tu służba wojskowa, pomocnicza służba wojskowa, osobiste świadczenia wojenne, obowiązek dostarczenia środków przewozowych i pomieszczenia w czasie wojny, bezpłatna służba sędziego przysięgłego, sędziego handlowego i ławnika w sądzie pracy, świadczenia w naturze (szarwark) przy budowie i utrzymaniu dróg, pomoc przy obliczaniu i pobieraniu podatków, sporządzanie wykazów statystycznych, oddawanie obowiązkowych egzemplarzy bibljotekom i t. d.

Wiązanie dochodów z określonym celem znane jest skarbowości polskiej p. np. podatek lokalowy (Dz. U. R. P. z 14. 11. *935 D. U. R. P. Nr. 82, poz. 505) z budownictwem, dochody z cła z obsługą pożyczki stabilizacyjnej z r. 1927, daniny lasowej z odbudową (ustawa skarbowa na rok 1927/28).

Literatura: Gradyńakis Zasady gospodarstwa budietowego. War-ssawa 1912. — Malak: Budlet. „Encyklopedia Nauk Poiilycl-nych“. Wat ssawa 1938. — Taylor ®J Polityka skarbowa i system podatkowy R. P. Pomad 1929. — Wotnfeld J.t Skar-bowoM polska. War,sowa 1935.    ,    _w,.