Magazyn6
1101

903

DOCHÓD

Pozycje ujemne (milj. dolarów): Zmniejszenie się stanu inwentarza żywego 523 Pasza, zużyta w gospodarstwach rolnych 2601

Wartość ziarna siewnego i sadzonek na rok

następny..............143

Wartość zakupionych maszyn i narzędzi .    85

Wartość zakupionych nawozów sztucznych    115

Wydatki na samochody, używane dla celów

produkcyjnych........... 6

Wartość zakupionej uprzęży...... 57

Składki ubezpieczeniowe od ognia i t. p. .    6

Procenty płacone bankom....... 50

Razem .... 3586 Dochód rolnictwa (milj. dolarów) . . 4686

Jako przykład wzorowo przeprowadzonego metodą produkcyjną szacunku części zresztą tylko d. s., podamy szacunek Kinga dochodu rolnictwa St. Zjedn. w r. 1909 (szacunek dla tego roku wydaje się najdokładniejszy, jako oparty bezpośrednio na danych spisu rolnego).

Co do powyższego szacunku można tylko zrobić uwagę, że nie jest zupełnie jasny powód pominięcia w pozycjach dodatnich równowartości komornego a w ujemnych — podatków. Odliczenie procentów płaconych bankom, nie ma wpływu na ustalenie łącznej sumy d. s., gdyż procenty te są potem policzone w dochodach banków.

fi) Metoda konsumcyjna. D. s. można zdefinjować jako sumę konsumcji i akumulacji. Oba te składniki należy liczyć wg. tytułów własności na rzecz mieszkańców kraju badanego lub też obcokrajowców, niezależnie od tego, gdzie się fizycznie kon-sumcja lub akumulacja odbywa. Tak więc konsumcja turystów polskich zagranicą liczy się do d. s. Polski (w ujęciu produkcyjnem d. s. równowartość tej pozycji będzie figurowała jako wartość produkcji tych towarów, które wyeksportowano celem pokrycia wydatków turystów zagranicą). Podobnie zainstalowanie nowych maszyn, kupionych zagranicą na kredyt, nie liczy się do aku-mulowanej części d. s. Polski, gdyż dodatniej wartości akumulacji rzeczowej przeciwstawia się liczbowo równa wartość wzrostu zadłużenia zagranicznego, w na szym rachunku opatrzona znakiem minus (w ujęciu produkcyjnem maszyny te wcale nie występują, jako niewyprodukowane w kraju).

Stosunek met. konsumcyjnej do produkcyjnej oraz trudności szacunku, nierozłącznie związane z każdą z tych metod, uwydatni może poniższy schemat:

Produkcja

Konsumcja i Akumulacja

Produkcja usłu<; osobistych — Konsumcja usług osobistych

Konsumcja dóbr własnej prod

Dochód

społeczny

Produkcja dóbr

Konsumcja dóbr zakupionych Inwestycje dóbr zakupionych Inwestycje dóbr własnej prod Wzrost zapasów Amortyzacja = Amortyzacja

Zbyt

■}

}

Konsumcja

Akumulacja brutto

Schemat ten zestawiony jest bez uwzględnienia poprawek, mogących wyniknąć z obrotów z zagranicą oraz z ruchu zapasów dóbr, znajdujących się w stadjum przetwarzania. Dodanie (z odpowiednim znakiem plus lub minus) sum, znajdujących się po którejkolwiek stronie schematu, daje ogólną sumę pieniężną d. s. Otóż trudności szacunku wynikają stąd, że nie wszystkie pozycje — nawet gdybyśmy rozporządzali dokładnemi danemi ilościowemi, co bynajmniej nie zachodzi w stosunku chociażby do ilości płodów rolnych, konsumowanych przez rolników — dadzą się równie łatwo przetłumaczyć na sumy pieniężne. Właściwie pewna (przy założeniu istnienia dokładnej statystyki) jest tylko suma zbytu, jako opierająca się na konkretnych tranzakcjach pieniężnych. W ust. a) nakreśliliśmy zasady oceny wartości dóbr lub usług, nie będących pizedmiotem takich tranzakcyj; tutaj pragniemy zauważyć, że od pierwiastka niepewności nie jest też wolny szacunek wartości zapasów (i ich wzrostu lub spadku), jakkolwiek dobra, o które chodzi, są przeznaczone na rynek. Nie wiemy mianowicie, czy i o ile wzrost zapasów (szczególnie w przemysłach t. zw. związanych) wynika z okoliczności technicznych lub też powiększenia produkcji, czy też poprostu z niemożności ulokowania na rynku całej produkcji po danych cenach. W tym wypadku oczywiście wliczanie całej wartości wzrostu zapasów do akumulacji (nawet po cenie kosztu, jak to się zwykle w praktyce czyni) nie jest postępowaniem bezbłędnem, jakkolwiek z punktu widzenia techniki szacunków może to być jedyne wyjście. O kwestji szacunku t. z w. konsumcji przymusowej, t. j. wartości usług konsumcyjnych, świadczonych przez państwo na rzecz obywateli, będziemy mówili pod c).