Magazyn6i501

691

INSPEKCJA PRACY

czaję. Ingerencja i. p. w zatargach indywidualnych również nie miała oparcia o ustawy, a wynikła z potrzeb specyficznie polskich — braku w zaraniu istnienia Państwa sądów pracy oraz specjalnych instytucyj rozjemczych. Również w zakresie bezpieczeństwa i higjeny pracy i. p. nie kieruje się jedynie szczegółowemi ustawami, ale przede-wszystkiem wskazaniami wiedzy i okolicznościami konkretnego wypadku, a stanowisko to zostało uznane przez Najwyższy Trybunał Administracyjny.

IV. Działalność inspekcji pracy w Polsce.

I. p. w Polsce, stosownie do zasad, przyjętych w międzynarodowem zaleceniu, wydaje co roku sprawozdanie ze swej działalności. Według danych ostatnich personel i. p. składa się z: 13 okręgowych inspektorów pracy, 59 obwodowych, 37 podinspektorów, 13 podinspektorek do spraw kobiet i młodocianych oraz 9 asystentów inspek-cyjnych.

Ilość ta jest znacznie za mała w stosunku do liczby zakładów pracy, podległych nadzorowi i. p. Według danych z 1935 r. zakładów tych było 54458, a robotników w nich zatrudnionych 1 337012. To też w tych warunkach zrozumiałe jest, że liczba zakładów zwizytowanych wynosiła w tym roku zaledwie 44% ogółu zakładów. W praktyce oznacza to, iż przy największych wysiłkach organa i. p. wizytują raz do roku mniej niż połowę zarejestrowanych zakładów przemysłowych. Poza faktycznym nadzorem i. p. znajduje się natomiast rolnictwo, handel, biurowość, rzemiosło i duża część przemysłu. Stan taki wpływa obok innych przyczyn natury społeczno-gospodarczej — na obniżenie poziomu wykonania ustaw

0    ochronie pracy, mimo ogromnego obciążenia personelu i. p. szeregiem czynności. Dla charakterystyki tego obciążenia, a jednocześnie dla zorjentowania się w rodzaju

1    zakresie pracy i. p. można przytoczyć następujące dane z 1935 ^r- W ciągu tego roku przeprowadzono 19681 wizytacyj zakładów pracy, w których wyniku wydano zleceń w zakresie higjeny pracy i warunków zdrowotnych robotników ogółem 36458, w tern zleceń w formie nakazów 26458, zleceń w zakresie bezpieczeństwa pracy 38 836, w tern w trybie nakazowym — 3° ²45 oraz szereg zleceń w zakresie czasu pracy, pracy kobiet i młodocianych i t. d. Stwierdzono ogółem 85 116 wykroczeń w zakładach pracy przeciwko obowiązującym przepisom prawnym, z tego tytułu ukarano administracyjnie pracodawców w 12250 wypadkach. W zakresie rozjemstwa załatwiono w przemyśle: 18971 spraw indywidualnych i 2 724 zatargów zbiorowych (w tern 788 w formie strajków), obejmujących 11401 zakładów pracy i 297 790 robotników; w rolnictwie: 8 346 zatargów indywidualnych i 611 zbiorowych (w tern 121 w formie strajków), obejmujących 3863 folwarków i 31 909 robotników; w zakresie dozorców domowych — 616 spraw indywidualnych oraz 26 zatargów zbiorowych (w tern 1 strajk), obejmujących 19 miast i 8 524 dozorców. Przy pośrednictwie inspektorów pracy zawarto w tym okresie 412 umów zbiorowych, obejmujących 103 011 robotników.

Poważny dział pracy i. p. stanowi czuwanie nad warunkami bezpieczeństwa pracy w zakładach pracy. W tym zakresie inspektorzy pracy otrzymują zawiadomienia

0    każdym nieszczęśliwym wypadku przy pracy, badają na miejscu okoliczności zajścia wypadku i wydają właściwe zarządzenia. Przeprowadzają segregację zgłoszonych wypadków według grup przemysłów i wielkości przedsiębiorstw, celem zorjentowania się w stopniu niebezpieczeństwa poszczególnych czynności i miejsc pracy, zależnie od rodzaju zakładu pracy, organizują służbę bezpieczeństwa w zakładach pracy.

Zakłady ponad 20 robotników notują w książkach specjalnych nieszczęśliwe wypadki; zakłady ponad 500 robotników prowadzą rejestr szczegółowy, który pozwala inspektorowi pracy zorjentować się w celowości zarządzeń wydanych przez niego w zakresie bezpieczeństwa pracy. I. p. współpracuje z instruktorami bezpieczeństwa z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

1    z Instytutem Spraw Społecznych i t. d.

Wykonanie przepisów w zakresie ochrony

pracy kobiet i młodocianych obciąża w pierwszym rzędzie podinspektorki do spraw kobiet i młodocianych. Do najważniejszych zadań ich w tej dziedzinie należy: ochrona macierzyństwa robotnicy w formie organizowanych przy fabrykach żłobków i stacyj opieki nad dzieckiem, wprowadzanie w życie spisu robót wzbronionych kobietom i młodocianym, organizacja opieki lekarskiej nad młodocianymi (badania lekarskie, przeprowadzają ubezpieczalnie społeczne), nadzór nad uczęszczaniem młodocianych do szkół dokształcających, kontrolę i usuwanie