724
INWALIDZI
(Dz. U. P. Nr. 158), wzorowana na ustawie niemieckiej z dnia 27. VI. 1871 r., zawierała w głównych zarysach te same postanowienia. Różnice zachodziły jedynie co do wysokości dodatków za zranienie, które tu wynosiły dla oficerów od 200 do 900 guldenów rocznie. Wysokość zaopatrzeń podoficerów i szeregowych wahała się od 36 do 234 guldenów rocznie, zależnie od lat służby i szarży. Dodatki za zranienie wynosiły od 48 do 144 guldenów rocznie.
1. Inwalidzi i pozostali. Wojna światowa postawiła budzące się do życia państwo odrazu wobec konieczności uregulowania kwestji zaopatrzenia i. Okoliczności jed nak, wśród jakich odzyskiwaliśmy niepodległość, nie sprzyjały bynajmniej działalności ustawodawczej, to też ustalanie norm tymczasowych odbywało się fragmentarycznie i to przeważnie w formie rozkazów Ministra Spraw Wojskowych.
I tak rozkazem Ministra Spraw Wojskowych z dnia 7. II. 1919 r. Nr. 585 ustanowione zostały tymczasowe zasiłki dla i. Rozkazem tym objęte zostały wszystkie osoby, które w czasie i wskutek służby wojskowej, pełnionej od dnia 28. VII. 1914 r., doznały uszkodzenia zdrowia. Władzami wlaściwemi do wypłaty były w pierwszej instancji Ekspozytury Sekcji Opieki, a w drugiej instancji Sekcja Opieki w Warszawie. Badania niezdolności do zarobkowania przeprowadzały komisje wojskowo-lekarskie przy Ekspozyturach Sekcji Opieki. Według procentu niezdolności do pracy rozróżniano 5 kategoryj i. Od 15% do 25% — V kategorja, od 26% do 40% — IV kategorja, od 41% do 60% — III kategorja, od 61% do 80% — II kategorja, od 81% do 100% — I kategorja. Wysokość zaopatrzenia wahała się od 25 do 80 marek polskich. Dodatki rodzinne były przewidziane jedynie dla kategoryj I i II i wynosiły dla żony 20 marek, dla dziecka 10 marek miesięcznie, maximum 50 marek.
Prawo do zaopatrzenia gasło w razie śmierci, utraty obywatelstwa polskiego, a ulegało zawieszeniu w czasie ponownej służby wojskowej, przez czas odbywania kary ciężkiego więzienia i t. p.
Rozkazem Ministra Spraw Wojskowych z dnia 20. II. 1919 r. Nr. 729 rozciągnięto powyższe postanowienia z pewnemi zmianami na obszar Małopolski. Wreszcie rozkazem Ministra Spraw Wojskowych z dnia 1. V. 1919 r. Nr. 1545 przekazano wypłatę zaopatrzeń ówczesnym urzędom podatkowym.
Nadto ustawą z dnia 27. V. 1919 r. (Dz. Pr. Nr. 43, poz. 308) uregulowano uprawnienia do zaopatrzeń wdów i sierot po wojskowych wojska polskiego, poległych lub zmarłych po dniu 1. XI. 1918 r. i przyznano im renty w wysokości dla wdów 75 i 100 marek miesięcznie, a dla sierot 15 i 20 marek zależnie od szarży zmarłego. Postanowienia te rozciągnięto także na pozostałych po poległych i zmarłych przed dniem 1. XI. 1918 r., o ile zmarły służył w Legjonach, Polskim Korpusie Posiłkowym, Polskiej Sile Zbrojnej, I, II i III Korpusie Polskim oraz w polskich formacjach we Francji, Rosji i Włoszech.
Na terenie Górnego Śląska podstawą wymiaru zaopatrzeń inwalidzkich była ustawa niemiecka z dnia 12. V. 1920 r. (R. G. BI. str. 989—I) i ustawa o zaopatrzeniu szeregowych z dnia 31. V. 1906 r. (R. G. BI. str. 593). Ponadto rozporządzeniem Wojewody Śląskiego z dnia 10. VII. 1922 r. (Dz. U. ŚI. Nr. 6, poz. 26), zatwier-dzonem ustawą z dnia 13. XII. 1922 r. (Dz. U. Śl. Nr. 37, poz. 138) wprowadzono renty dla uczestników powstań śląskich, którzy w związku z tą służbą doznali uszkodzeń zdrowia, oraz dla wdów, sierot, rodziców i rodzeństwa poległego lub zmarłego. Wkońcu rozporządzeniem Rady Wojewódzkiej Śląskiej z dnia 1. VIII. 1923 r. (Dz. U. Śl. Nr. 33, poz. 177) wprowadzono dodatki drożyźniane na rodzinę.
W okresie przejściowym na terenie b. dzielnicy pruskiej początkowo obowiązywała nadal ustawa niemiecka z 12. V. 1920 r., dopiero rozporządzeniem Ministra b. Dzielnicy Pruskiej z dnia 12. X. 1920 r. wpro wadzono dodatki drożyźniane tak dla i. z b. armji zaborczej, jak i z wojska polskiego.
Sprawa zaopatrzeń inwalidzkich została uregulowana jednolicie dopiero ustawą z dn. r8. III. 1921 r. (Dz. U. R. P. Nr. 32, poz. 195), uzupełnioną nowelą z dn. 4. VIII. 1922 r. (Dz. U. R. P. Nr. 67, poz. 608) i nowelą z dnia 12. II. 1924 r. (Dz. U. R. P. Nr. 21, poz. 223). Ustawa ta weszła w życie w dniu 1. V. 1921 r. Uprawnionymi do zaopatrzenia na podstawie tej ustawy są: a) i. wojenni, b) pozostali po i. wojennych, po poległych i zmarłych, których śmierć znajduje się w związku przyczyno-