Magazyn67101

267

KOMUNIKACJA

osobnego pozwolenia władz polskich. Te ogólne uprawnienia do lotu nie wykluczają jednak wprowadzenia zakazu przelotu przez pewne strefy państwa oraz ograniczenia względnie zakazu wogóle żeglugi powietrznej.

Za polskie statki powietrzne uważa rozporządzenie Prezydenta: statki wpisane do polskiego rejestru państwowego i polskie wojskowe statki powietrzne. Statki powietrzne, które nie należą do Skarbu Państwa i nie są w posiadaniu władz wojskowych, są statkami prywatnemi. Statki powietrzne polskie mają prawo do latania dopiero po wpisaniu do rejestru państwowego. Na dowód wpisania do rejestru właściciel statku powietrznego otrzymuje kartę rejestracyjną. Każdy zarejestrowany statek powietrzny musi być oznaczony odrębnemi znakami reje-stracyjnemi, umieszczonemi na statku. Rejestr państwowy statków powietrznych jest publiczny. Oprócz rejestru państwowego statków powietrznych istnieje r e-jestr pilotów, do którego wpisuje się osoby uprawnione do samodzielnego kierowania statkiem powietrznym. Dowódca, piloci, mechanicy i inne osoby, współdziałające w prowadzeniu statku powietrznego, winny posiadać świadectwo uzdolnienia i upoważnienie (licencję) do wykonywania czynności, należących do ich zakresu działania. Dla urządzenia lub powiększenia lotnisk, fabryk lotniczych i szkół lotniczych, służących dla celów państwowych lub publicznych, dla przeprowadzenia do nich dróg dojazdowych oraz dla urządzeń pomocniczych, niezbędnych dla żeglugi powietrznej użytku państwowego lub publicznego, dopuszczalne jest wywłaszczenie i ograniczenie praw własności i praw rzeczowych na nieruchomościach oraz czasowe zajęcie nieruchomości.

Do założenia i prowadzenia przedsiębiorstw lotniczych w celu dokonywania przewozu osób, bagażu, towarów i poczty statkami powietrznemi, pomiaru gruntów (aerofotogrametrja) oraz innych przedsiębiorstw, zarobkujących zapomocą statków powietrznych, potrzeba koncesji Ministra Komunikacji.

7. Prawo pocztowe, telegraficzne, telefoniczne i radjokomnnikaeyj ne. Gdy w dotychczasowych działach k. (drogi, koleje, żegluga) państwo nie zastrzegło sobie wyłączności przedsiębiorstwa, to w dziale k. pocztowej, telegraficznej, telefonicznej i radjowej spotykamy się z monopolem państwowym. Stwierdza to wyraźnie zmieniana kilkakrotnie ustawa z dn. 3 czerwca 1924 r.

0    poczcie, telegrafie i telefo-n i e (jednolity tekst Dz. U. R. P. Nr. 63, poz. 481 z 1933 r.). Ustawa ta postano wiła w art. 1, iż zakładanie, utrzymywanie

1    eksploatacja urządzeń pocztowych, telegraficznych i telefonicznych jest wyłącznem prawem państwa, przyczem pod wyrażeniami „telegraf" i „telefon", użytemi bez określenia „przewodowe", ustawa rozumie także radjotelegraf, radjotelefon i radjofon. Prawo wyłączności państwowej streszcza się wyłącznie do: 1) poczty w przyjmowaniu, przesyłaniu i doręczaniu listów i kartek pocztowych, czasopism i wydawnictw, wychodzących przynajmniej 12 razy do roku, 2) telegrafu, telefonu i radjokomunikacji: a) zakładaniu, posiadaniu, eksploatacji i używaniu urządzeń elektrycznych, służących do przesyłania lub odbioru zapomocą przewodów lub bezprzewodowo (falami Hertza) wszelkiego rodzaju pisma, obrazów, dźwięków, znaków i sygnałów; b) w przyjmowaniu do wysyłki i doręczaniu wszelkiego rodzaju pisma i obrazów, które są przeznaczone do wysyłania przy pomocy urządzeń wymienionych pod a) lub przy pomocy tychże urządzeń są odebrane. Ustawa dopuszcza pod pewnemi warunkami na zakładanie bez koncesji i utrzymywanie w ruchu urządzeń telegraficznych i telefonicznych przewodowych do własnego użytku (art. 11). Minister Poczt i Telegrafów ma prawo jednak udzielić osobom prywatnym koncesji na zakładanie i eksploatację, oraz zezwolenia na posiadanie i używanie urządzeń, wymienionych wyżej pod a).

Ze względu na ważny interes publiczny w należy tern funkcjonowaniu przedsiębiorstwa pocztowego, telegraficznego i telefonicznego ustawa przyznaje mu szereg bardzo ważnych, szczegółowo określonych uprawnień (przywilejów), dotyczących ustawiania potrzebnych urządzeń komunikacyjnych, dotyczących stosunku do władz rządowych i samorządowych oraz wszelkich przedsiębiorstw komunikacyjnych. Rozporządzeniem Prezydenta Rzplitej z dn. 22 marca 1928 r., zmienionem w roku 1932 (jednolity tekst: Dz. U. R. P. Nr. 105, poz. 879 z 1932 r.), utworzono osobne przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą „P o 1-

!«•