Magazyn6401

128

OPIEKA SPOŁECZNA

walidzi, powstańcy i uczestnicy walk o niepodległość) jako opartych już o przepisy specjalne.

Świadczenia opiekuńcze zamknięte są w budżetach: Państwa — w sumie około 11 ooo ooo zł, związków samorządowych — w sumie około 45 ooo ooo zł, a ponadto w zakresie zadań podejmowanych dobrowolnie przez instytucje — Funduszu Pracy — w sumie około 22 ooo ooo zł, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych — w sumie około 2 500 ooo zł i Ubezpieczalni — w sumie około 6 ooo ooo zł. Wydatki stowarzyszeń i fundacyj trudne są do ustalenia, stwierdzić jednak należy, iż majątek tych ostatnich, przeznaczony na cele opiekuńcze i lecznicze wynosi ponad 200 ooo ooo zł.

Na czoło wszystkich zadań wysuwa się opieka nad dziećmi i młodzieżą. Podstawo-wemi wytycznemi tego działu opieki są zasady powszechności, ciągłości i celowości oraz koordynacja organów, funkcyj i środków materjalnych.

Akcja pomocy dzieciom i młodzieży koncentruje się głównie w powołanych w 1936 Komitetach (wojewódzkich i powiatowych), w skład których wchodzą przedstawiciele władz, zainteresowanych instytucyj, Pomocy Zimowej i licznych środowisk społecznych.

Komitety Pomocy Dzieciom i Młodzieży organizują szereg akcyj masowych, z których przedewszystkiem wymienić należy dożywianie. W latach 1935/36 objęło ono 364182 dzieci (100%), w 1936/37 - -659276 dzieci (181%), zaś w 1937/38 —-800000 dzieci (220%).

Dalszą dziedziną działalności Komitetów jest organizowanie kolonji i półkolonji letnich. W 1936 obejmowały one 323 546 dzieci, w 1937 zaś — 430 ooo dzieci.

Ponadto wskazać należy na akcję Komitetów w zakresie dostarczania pomocy szkolnych, rozdawnictwa tranu, odzieży, opieki higjeniczno-sanitarnej i pracy kulturalno-wychowawczej .

Ważną pozycją w wysiłkach czynników sprawujących opiekę jest rozciągnięcie jej na ludność wiejską. W szczególności zwraca tu uwagę sieć dziecińców oraz ognisk matki i dziecka. Liczba dzieci korzystających z dziecińców w okresie pracy rodziców na roli stale się powiększa. W 1936 wynosiła ona 30 438 dzieci w 785-ciu urządzeniach tego typu; w 1937: 47988 dzieci w 1 326 urządzeniach; na 1938 projektowano umieszczenie 75 707 dzieci w 2 109 urządzeniach.

Dalszą szeroko zakrojoną akcją jest t. zw. opieka zlecona w rodzinach zastępczych, polegająca na przekazywaniu za wynagrodzeniem zadań czynników sprawujących opiekę nad dziećmi-sierotami rodzinom, które wyrażą po temu gotowość, celem stworzenia odpowiednich warunków środowiskowo-wy-chowawczych dla tych dzieci. Prowadzona jest ona ostrożnie ze specjalnem uwzględnieniem konieczności dopełnienia szeregu warunków, jakim winni odpowiadać opiekunowie i powierzane im dzieci. W 1938 8 173 dzieci umieszczonych było w 6491 rodzinach, z czego na miasta przypada 4 257 dzieci na 3 101 rodzin.

Wreszcie wskazać należy również jako pożyteczną formę opieki ogródki jordanowskie, których na dzień 1 stycznia 1938 czynnych było 54, w budowie 36 i projektowanych 54.

Opieka nad dorosłymi sprawowana jest głównie w formie pomocy doraźnej lub udzielania właściwym instytucjom subwen-cyj. Opieka zakładowa roztaczana jest przeważnie nad kalekami (ociemniali, głuchoniemi, paralitycy). Poza tem czynniki kierownicze popierają samopomoc społeczną, rozdzielając przeznaczone na ten cel sumy pomiędzy domy ludowe, świetlice, ogrody działkowe, spółdzielnie pracy i t. p.

Poważnem narzędziem w wykonywaniu zadań opiekuńczych są fundacje. Liczba fundacyj nadzorowanych przez Ministerstwo Opieki Społecznej wynosiła w 1938 — 1 541, z czego 1 425 przypada na ściśle opiekuńcze, 29 na mieszane i 87 na lecznicze (w czem 64 szpitale). Fundacje prowadzą 65 zakładów opieki całkowitej dla dzieci i młodzieży z 4854 wychowankami i 167 zakładów dla dorosłych, w których przebywa 4 089 pensjonarj uszów.

Akcja zwalczania żebractwa i włóczęgostwa prowadzona jest w niektórych tylko częściach Państwa, a to w związku ze stop-niowem rozciąganiem postanowień o przy-musowem umieszczaniu w przytułkach i domach pracy przymusowej, zapewniającem jej egzekutywę. Dotychczas wydano tylko rozporządzenia w tym przedmiocie dla województw poznańskiego i pomorskiego