Magazyn6701

131

OPIEKA SPOŁECZNA — OPŁATY ADMINISTRACYJNE

pracy przymusowej, więźniów po odbyciu kary, osoby o niepełnej zdolności do pracy, oraz wszystkich nie mogących znaleźć innego zatrudnienia lub innej pracy; praca w takim domu jest odpłatna i opuszczenie domu jest dozwolone. Dom pracy przymusowej przeznaczony jest dla żebraków i włóczęgów zdolnych do pracy i pozbawionych środków utrzymania, co do których sąd orzekł umieszczenie w domu pracy przymusowej na 3—6 miesięcy, w razie zaś recydywy w ciągu 2 lat od zwolnienia z domu pracy przymusowej, na 3 miesiące do 2 lat (rozp. Min. O. S. z 2i. V. 1938 Dz. U. R. P. Nr. 38, poz. 321). Istnieje możliwość warunkowego zawieszenia na 1—3 lat umieszczenia w takim domu i przedterminowego zwolnienia po 6 miesiącach (na czas którego sąd ustanawia dla przedterminowo zwolnionego opiekę, poruczaną organom o. s. względnie dozór policyjny). Przytułek przeznaczony jest dla żebraków i włóczęgów, niezdolnych do pracy i pozbawionych utrzymania, tudzież dla innych osób w tej sytuacji, przy-czem zawsze niezdolność do pracy musi być zupełna. Umieszczenie w przytułku może być przymusowe (rozp. Min. O. S. z 31. VIII. 1938 Dz. U. R. P. Nr. 70, poz. 509) na mocy decyzji sądu, lub dobrowolne (z tytułu o. s.). Przymusowe umieszczenie w przytułku orzeczone być może w stosunku do żebraka i włóczęgi, który nie ma środków do życia i jest zupełnie niezdolny do pracy, nie chce dobrowolnie wstąpić do przytułku z tytułu o. s. albo przyjęty po opuszczeniu przytułku, żebrze lub włóczy się. Dla osób, których w domach tych i przytułkach umieszczać nie wolno (epileptyków, umysłowo chorych i t. d.), istnieją zakłady specjalne. Prócz środków zapobiegawczych i poprawczych istnieją środki karne (więzienie, grzywna) względem osób, które posiadając wystarczające środki utrzymania żebrzą i włóczą się. Obowiązek zakładania 1 utrzymywania domów pracy przymusowej i dobrowolnej obciąża wojewódzkie związki samorządowe (w każdem województwie ma istnieć conajmniej 1 dom pracy dobrowolnej i przymusowej), przytułków zaś — powiatowe związki samorządowe i miasta wydzielone z powiatów, na których też do czasu utworzenia samorządu wojewódzkiego ciąży obowiązek zakładania i utrzymywania wspomnianych domów pracy (rozp. Min. O. S. z 13. I. 1930 Dz. U.

R. P. Nr. 15, poz. 1x5, z 23. IX. 1933 Dz. U. R. P. Nr. 73, poz. 540 i z 12. IX. 1938 Dz. U. R. P. Nr. 74, poz. 524).

Literatura: Bordowa: J.z lagabm* et mendiants devant la loi. Parts 1906. — Dubief F.s La guestion du vagabondage. Paris 1911. — Ctouachon et Mouret: Manuel pratigue d’a*sistane. Lyon 1926. — Grzegorzewski Z.z Opiel.a społeczna. _tJEnc. Pr. Pubir Warszawa b. d. — Ternie: Zwalczanie ćsbractwa i włóczęgostwa. „Oaz. adm. i Pol. Państwowej”. 1927. — Hippel r.x Die strafrechllichc Bekdmpfung von Bettel, Land-streicherei und Arbeitsscheu. Berlin 1895. — Eoraletcekt; Opinka społeczna. „Dobroczynnoió publiczna". Warszawa 1918,— Lamdgnes H.: Kssai d'assistanc comparie. Parie 1911. fłiribre L.z Mendiants et tngabonds. Paris 1902.

Jerzy Stefan Langrod.

Opłaty administracyjne.

O. a. są daninami, których uiszczenie wiąże się z wywołaniem pewnej działalności organów państwowych w sferze całkowicie lub przeważaj ąco publiczno-prawnej lub z korzystaniem z pewnych urządzeń lub instytucji o charakterze publiczno-prawnym. Nie są więc opłatami w tern znaczeniu opłaty stemplowe, związane z aktami obrotu, opłaty przemiałowe z ustawy z 5. VIII. 1938 (Dz. U. R. P. Nr. 56, poz. 447), opłaty od widowisk i t. p. — będące w swej istocie podatkami obrotowymi — ani też opłaty pocztowe, telegraficzne, kolejowe it. p., będące odpłatą za świadczenia Państwa w zakresie całkowi cie lub przeważająco prywatno-prawnym (ten charakter prywatno-prawny znalazł wyraz w „skomercjalizowaniu" szeregu przedsiębiorstw państwowych). Należą natomiast do opłat administracyjnych z punktu widzenia teorji opłaty stemplowe od podań 1 świadectw, wydawanych przez organa publiczne, oraz opłaty sądowe, związane z wywołaniem lub współdziałaniem w postępowaniu sądo-wem, a więc w działalności publiczno-praw-nych organów Państwa (por. wyrok NTA OPA 1626/36 i glosę T. Marynowskiego tamże).

Opłaty administracyjne są więc pobierane przy sposobności pewnych aktów władz publicznych, lecz nie jako wynagiodzenie za te czynności, będące w zasadzie wykonaniem obowiązków władz państwowych względnie samorządowych, wynikających z zadań ustrojowych tych organów publicznych, zgodnych z uznanym w danym czasie i miejscu zakresem działania Państwa i działających w jego ramach związków samorządowych. Założeniem jednak opłat jest niewątpliwie także i moment przyczy-

9*