Magazyn6801

132

OPŁATY ADMINISTRACYJNE — OPŁATY SĄDOWE

niania się przez bezpośrednio zainteresowanych lub odnoszących bezpośrednie korzyści z działalności organów publicznych do kosztów utrzymania tych organów. Konsekwencją tego założenia jest sposób budżetowania przeważnej części opłat administracyjnych, jako przychodów administracyjnych danych resortów administracji. Te momenty jednak nie mają znaczenia istotnego, tak samo, jak istniejące w praktyce zużywanie opłat pobieranych w pewnych gałęziach administracji na cele nie związane ścisłe z funkcjonowaniem danych organów, jak również i traktowanie niektórych opłat jako wpływów pozabudżetowych. Natomiast istocie rzeczy odpowiadałoby budżetowanie opłat administracyjnych jako wpływów z danin publicznych, tak, jak to ma miejsce z opłatami pobieranemi we formie stempli (prócz opłat stemplowych od podań i świadectw należą tu też opłaty sądowe, pobierane w postępowaniu przed NTA).

Opłaty administracyjne odgrywają pewną rolę także w finansach samorządowych, i to tak w samorządzie terytorjalnym, jak i zawodowym i gospodarczym, gdzie są pobierane tak przy sposobności wnoszenia podań czy wydawania świadectw, jak i z okazji korzystania z urządzeń samorządowych, nie mających charakteru przedsiębiorstw (art. 27 ustawy o finansach komunalnych).

Do najbardziej wydajnych opłat należą opłaty sądowe, następnie opłaty konsularne, paszportowe, szkolne i egzaminacyjne, dalej opłaty związane z obrotem handlowym i pieniężnym międzynarodowym, opłaty za nadzór nad parcelacją, za scalenie gruntów i zniesienie służebności, opłaty patentowe i rejestracyjne, weterynaryjne i t. d. Ilość różnorodnych opłat, pobieranych w różnych gałęziach administracji, jest bardzo znaczna, to też stanowią one w sumie poważne obciążenie ludności, nie dające się jednak dostatecznie dokładnie ująć statystycznie.

Literatura: Gląbińaki: Nauka skarbowości. Lwów 1925. — Rosenkran i Ustawa o opłatach stemplowych. Warszawa 1933. -— WMnfelds Skarbowoić Polaka. Warszawa 1935.

Józef Pomianowski.

Opłaty sądowe.

O. s. w sprawach cywilnych i karnych unormowane są rozp. Prezydenta R. P. z 24. X. 1924 (Dz. U. R. P. Nr. 93, poz. 837), zawierającem przepisy o kosztach sądowych. W postępowaniu spornem i egzekucyjnem pobiera się opłaty sądowe następujące: wpis, opłatę od podań i załączników, opłatę kancelaryjną, opłatę za doręczenia i kaucję kasacyjną. Wpis jest stosunkowy i stały. Wpis stosunkowy zależny jest od wartości przedmiotu sprawy i w pełnej wysokości wynosi 2<f₀ z degresją do P/2% względem nadwyżki wartości przedmiotu ponad 5 000 zł i do 1% względem nadwyżki ponad 50 000 zł. Cały wpis stosunkowy pobiera się od powództwa głównego i wzajemnego, od interwencji głównej, apelacji, apelacji wzajemnej, skargi kasacyjnej, skargi o wznowienie 1 skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego. Od wymienionych tak-satywnie w przepisach innych pism, rozpoczynających postępowanie sądowe oraz orzeczeń i środków prawnych pobiera się określoną w tychże przepisach część wpisu stosunkowego (połowę, piątą względnie dziesiątą część). Jeżeli wartość przedmiotu sprawy nie daje się określić, wpis stosunkowy oznacza tymczasowo przewodniczący w sądzie okręgowym w wysokości od 20 do 500 zł, w sądzie grodzkim od 2 do 40 zł. Definitywną sumę wpisu określa sąd przy wydaniu orzeczenia, kończącego postępowanie w pierwszej instancji. Wpis stały pobierany jest od wymienionych w przepisach taksatywnie niektórych wniosków i środków prawnych a to w kwotach, wahających się od 1 zł do 40 zł. Opłaty od podań wynoszą P° 5° K^r w postępowaniu przed sądami grodzkiemi i przed komornikami, po 2 zł w innych sądach; opłata od załącznika wynosi 50 gr. Opłatę kancelaryjną pobiera się za dokonanie czynności sądu o charakterze kancelaryjnym jak za odpisy, zaświadczenia, klauzule wykonalności i t. p. a to po 1 zł, w sądzie grodzkim zaś po 50 gr za każdą stronę wydanego dokumentu. Odrębna opłata za wniosek o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia sądowego wynosi 10 zł w sądzie okręgowym lub wyższym, 2 zł zaś w sądzie grodzkim, łącznie za wniosek i wykonanie tegoż. Opłata za doręczenia unormowana jest rozp. Min. Sprawiedliwości z 17. XII. 1934 (Dz. U. R. P. Nr. 109, poz. 972). Opłata ta wynosi piątą część wpisu stosunkowego lub stałego i waha się od 2,50 zł do 100 zł. W taksatywnie wymienionych przypadkach pobiera się opłatę stałą za doręczenia. Kaucję kasacyjną wpła-