Magazyn6001

)

134    OPŁATY SĄDOWE — OPŁATY STEMPLOWE

dowr.lctwo karne i prokuraturę, wynika z tego, że w postępowaniu cywilnem wpływy z opłat sądowych pokrywają z nadwyżką wydatki.

Wiktor Huppert.

Opłaty stemplowe.

i. Opłaty skarbowe a podatki. 2. Ogólna charakterystyka. 3. Przedmiot opodatkowania (formalny i istotny). 4. Treść i forma pisma. 5. Kumulacja czynności prawnych w jednem piśmie. 6. Kumulacja pism. 7. Podział czynności prawnych. 8. Nowacja. 9. Miejsce sporządzenia pisma. 10. Podstawa wymiaru. 11. Stawki. 12. Kumulacja kilku przedmiotów w jednem piśmie. 13. Osoby obowiązane do uiszczenia opłaty. 14. Uwolnienia. 15. Sposób uiszczenia, organy wymiarowe. 16. Terminy uiszczenia opłaty. 17. Przedawnienie. 18. Środki prawne. 19. Sankcje karne, represje.

1.    Opłaty skarbowe a podatki. Opłatami skarbowemi nazywamy te wszystkie daniny publiczne, które państwo pobiera tytułem wynagrodzenia za poszczególne, w obowią-zującem ustawodawstwie ściśle określone usługi o charakterze publiczno-prawnym, w odróżnieniu od podatków, które uzasadniają się ogółem świadczeń państwa na rzecz obywateli. Jedne i drugie nakłada państwo z tytułu swojej władzy zwierzchniej. Tradycyjna nazwa „opłaty stemplowe'*, użyta przez ustawodawcę polskiego na oznaczenie danin publicznych, unormowanych w ustawie o opłatach stemplowych, tylko częściowo zgodna jest z istotą tych danin, jako opłat skarbowych. W szczególności zgodność ta odnosi się do opłat stemplowych od podań i świadectw, które właśnie mają charakter wynagrodzenia za świadczone usługi; poza tern są to podatki pobierane od poszczególnych obrotów gospodarczych.

2.    Ogólna charakterystyka. Obowiązująca ustawa o opłatach stemplowych (u. o. s.) dzieli się na trzy części: I-sza zawiera postanowienia ogólne, Il-ga — postanowienia szczegółowe, w której należy odróżnić dwie grupy: a) rozdziały X—XXIX, odnoszące się do opłat stemplowych jako podatków od poszczególnych obrotów i b) rozdziały XXX—XXXI, odnoszące się do opłat stemplowych od podań i świadectw; III-cia — przepisy końcowe i przechodnie. U. o. s. hołduje zasadzie szczegółowości, t. zn. że opłacie stemplowej podlega dany obrót, podanie względnie świadectwo tylko wówczas, gdy je ustawa określa wyraźnie jako przedmiot wymiaru. Ponadto, jakkolwiek poza opłatami od podań i świadectw faktycznym przedmiotem opodatkowania jest obrót, to zasadniczo, pominąwszy nieliczne wyjątki, formalnym przedmiotem wymiaru jest pismo, stwierdzające dany obrót. Należy jednak nadmienić, że przypadki, aby jakieś zjawisko prawno-gospodarcze z kategorji tych, które ustawodawca chciał obciążyć opłatą stemplową, mogło się uchylić z pod opodatkowania z powodu szczegółowości ustawy, mogą się zdarzyć bardzo rzadko, a to dzięki temu, że u. o. s. zawiera w części szczegółowej, dwa postanowienia (art. 114 i 139), sformułowane w ten sposób (ogólny), że zasadniczo każda czynność prawna z zakresu materjalnego prawa prywatnego odpowiada co najmniej dyspozycji tych przepisów i dzięki temu podlega opłacie stemplowej. Zasadniczo u. o. s. nie podaje własnych definicyj prawnych i pod tym względem opiera się na obowiązujących ustawach cywilnych, jednakże w kilku wypadkach określa samoistnie, a nawet odmiennie, niektóre pojęcia i instytucje prawne w tych ustawach unormowane. W szczególności dotyczy to: stv\ ierdzenia umowy (art. 1, ustęp 2), pojęcia nieruchomości (art. 12, ustęp końcowy) stwierdzer la przelewu (art. 66, ustęp 2) definicji przekazu (art. 126, ustęp 1), umowy przygotowawczej (art. 134, ustęp 1) i in. Zdziałanie czynności prawnej pod warunkiem, bądź zawieszającym, bądź rozwiązującym, niema wpływu na wymagalność opłaty Okoliczność powyższa może jednak stanowić podstawę do wniosku o zwrot całkowity lub częściowy opłaty uiszczonej, względnie o uchylenie wymiaru. Konsekwencje, które powoduje nieziszcze-nie się warunku zawieszającego, sięgają przytem niepomiernie głębiej, gdyż zobowiązują władzę skarbową do zwrotu względnie niepobrania właściwej opłaty. Ten sam skutek pociąga za sobą również nieważność danej czynności prawnej Natomiast w razie ziszczenia się warunku rozwiązującego lub odstąpienia od umowy

0    zwrocie lub niepobrania opłaty orzeka władza skarbowa według swobodnego uznania.

8. Przedmiot opodatkowania (formalny

1    istotny). Opłatom stemplowym podlegają

pisma wymienione w części szczegółowej ustawy oraz czynności prawne, wymienione w artykułach 71, 75. 89, 96, 101, 103,    109. Przeciwstawienie pism czyn

nościom prawnym jest tylko pozorne,

>

k

-